Indian Agricultural Exports: ભારતીય કૃષિ ઉત્પાદનોની નિકાસમાં તેજી: ચોખા, ફળો, શાકભાજી અને ડેરી ઉત્પાદનોની વૈશ્વિક માંગ વધી
Indian Agricultural Exports : સરકારે ચોખાની નિકાસ પરના મોટાભાગના નિયંત્રણો હટાવ્યા પછી, ચાલુ નાણાકીય વર્ષના એપ્રિલ-ડિસેમ્બર દરમિયાન ભારતની કૃષિ અને પ્રોસેસ્ડ ફૂડ પ્રોડક્ટ્સની નિકાસ પાછલા વર્ષની તુલનામાં ૧૧% થી વધુ વધીને ૧૭.૭૭ અબજ ડોલર થઈ છે. ડિરેક્ટોરેટ જનરલ ઓફ કોમર્શિયલ ઇન્ટેલિજન્સ એન્ડ સ્ટેટિસ્ટિક્સ (DGCIS) દ્વારા પૂરા પાડવામાં આવેલા ડેટા અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2025 ના પ્રથમ નવ મહિનામાં ચોખાની નિકાસ 19% થી વધુ વધીને $8.72 બિલિયન થઈ ગઈ છે, જે ગયા નાણાકીય વર્ષના સમાન સમયગાળામાં $6.44 બિલિયન હતી.
ગયા વર્ષે સપ્ટેમ્બર સુધીમાં, સરકારે બાસમતી અને બિન-બાસમતી ચોખાની નિકાસ પરના લઘુત્તમ નિકાસ ભાવ અને નિકાસ ડ્યુટી સહિત લગભગ તમામ નિયંત્રણો દૂર કરી દીધા હતા.
ચોખાની નિકાસમાં ૧૦%નો વધારો!
નિકાસકારોનું કહેવું છે કે મજબૂત વૈશ્વિક માંગને કારણે ચોખાની નિકાસમાં સંપૂર્ણ નાણાકીય વર્ષ 25 માં 10% નો વધારો જોવા મળી શકે છે. નાણાકીય વર્ષ 24 માં, ભારતે $10.41 બિલિયનના મૂલ્યના ચોખા મોકલ્યા, જે પાછલા વર્ષ કરતા 6.5% ઓછો છે, કારણ કે સ્થાનિક પુરવઠો સુધારવા માટે લાદવામાં આવેલા નિયંત્રણોને કારણે શિપમેન્ટમાં અવરોધ આવ્યો હતો. અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે હાલમાં તૂટેલા ચોખાની નિકાસ પર પ્રતિબંધ છે.
ચોખાની નિકાસમાં ભારત પાકિસ્તાનથી આગળ
“ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં 5 મિલિયન ટનના નિકાસ લક્ષ્યાંક સાથે, ભારતે તેના નજીકના હરીફ પાકિસ્તાનને પાછળ છોડી દીધું છે, જે વાર્ષિક દસ લાખ ટનથી ઓછું ઉત્પાદન કરે છે,” પંજાબમાં બાસમતી ચોખાના અગ્રણી નિકાસકાર જોસન ગ્રેન્સના એમડી રણજીત સિંહ જોસને FE ને જણાવ્યું. નિકાસકારોનું કહેવું છે કે ઈરાનમાં શિપમેન્ટ માટે ચૂકવણીની પતાવટ સંબંધિત સમસ્યાઓ હોવા છતાં, બાસમતી ચોખાની વૈશ્વિક માંગ મજબૂત રહે છે.
સૂત્રો કહે છે કે ચોખાની નિકાસમાં વધારો થવાથી, ખાસ કરીને આફ્રિકન અને દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયાઈ દેશોમાં, ભારત વૈશ્વિક ચોખાના વેપારમાં પોતાનું પ્રભુત્વ પાછું મેળવે તેવી શક્યતા છે. છેલ્લા દાયકાથી ભારત ચોખાનો સૌથી મોટો નિકાસકાર દેશ રહ્યો છે.
મરઘાં અને ફળોની નિકાસમાં વધારો
એપ્રિલ-ડિસેમ્બર દરમિયાન ભેંસના માંસ, ડેરી અને મરઘાં ઉત્પાદનોની નિકાસ વાર્ષિક ધોરણે 10% થી વધુ વધીને $3.64 બિલિયન થઈ, જે નાણાકીય વર્ષ 24 ના સમાન સમયગાળામાં $3.3 બિલિયન હતી. અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે છેલ્લા દાયકામાં, ભારતીય ગાયના માંસની ગુણવત્તા અને પોષક મૂલ્યને કારણે વિશ્વભરમાં માંગ વધી છે, કારણ કે ભેંસના માંસને કોઈપણ જોખમને ઓછું કરવા માટે વિશ્વ પશુ આરોગ્ય સંગઠનની માર્ગદર્શિકા અનુસાર પ્રક્રિયા અને નિકાસ કરવામાં આવે છે.
નાણાકીય વર્ષ 2025 ના પ્રથમ નવ મહિનામાં તાજા ફળો અને શાકભાજીની નિકાસ 5% થી વધુ વધીને $2.65 બિલિયન થઈ, અને અનાજની તૈયારીઓ 10% થી વધુ વધીને $2.03 બિલિયન થઈ.
કૃષિ અને પ્રોસેસ્ડ ફૂડ પ્રોડક્ટ્સ નિકાસ વિકાસ સત્તામંડળ (APEDA) એ નાણાકીય વર્ષ 2025 માટે $26.56 બિલિયનનો નિકાસ લક્ષ્યાંક નક્કી કર્યો છે. APEDA બાસ્કેટ હેઠળ આવતા ઉત્પાદનોનો નિકાસ હિસ્સો કૃષિ ઉત્પાદનોના કુલ શિપમેન્ટના લગભગ 51% છે. બાકીના કૃષિ ઉત્પાદનોની નિકાસમાં સીફૂડ, તમાકુ, કોફી અને ચાનો સમાવેશ થાય છે.
