Gobardhan scheme biogas plant : માત્ર ₹5,000માં બાયોગેસ પ્લાન્ટ! ગુજરાતમાં ‘ગોબરધન યોજના’ ગ્રામ્ય મહિલાઓ માટે બની ખુશીનું ઇંધણ
Gobardhan scheme biogas plant ગુજરાતના માંડલી ગામમાં બાયોગેસ પ્લાન્ટથી રસોઈ ગેસમાં બચત અને કુદરતી ખેતીને પ્રોત્સાહન મળ્યું છે, તે ગોબરધન યોજનાનું ઉત્તમ ઉદાહરણ
માત્ર ₹5,000માં બાયોગેસ પ્લાન્ટ સ્થાપિત કરવા માટે 90% નાણાકીય સહાય કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારોની ભાગીદારીથી પ્રાપ્ત થઈ રહી
Gobardhan scheme biogas plant : વિકસિત ભારતનું વિઝન ત્યારે જ સાકાર થઈ શકશે જ્યારે આપણા દેશના ગામડાઓ આધુનિક હશે. બાયોગેસ પ્લાન્ટ આધુનિક ગામડાના આ સંકલ્પને સાકાર કરી રહ્યા છે. આ મોડલનું વધુ એક ઉદાહરણ હવે ગુજરાતમાંથી સામે આવ્યું છે. ગુજરાતમાં દાહોદના લીમખેડા તાલુકામાં માંડલી નામનું ગામ છે. માંડલી ગામના સરપંચ કિરણકુમાર પટેલે સરકારી યોજનાનો લાભ લઈને બાયોગેસ પ્લાન્ટનું ઉત્કૃષ્ટ મોડેલ રજૂ કર્યું છે. Gobardhan scheme biogas plant
ખાનગી બાયોગેસ પ્લાન્ટ ખૂબ જ ઝડપથી વિકસી રહ્યા છે
હકીકતમાં, ભારત સરકારની ‘સ્વચ્છ ભારત મિશન-ગ્રામિણ’ પહેલ હેઠળ ગુજરાતમાં ‘ગોબરધન યોજના’ દ્વારા ગયા બે વર્ષમાં 7,400થી વધુ ખાનગી બાયોગેસ પ્લાન્ટ સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા છે. ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં હવે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારની ભાગીદારીથી બાયોગેસ પ્લાન્ટો ફક્ત કચરો વ્યવસ્થાપનનું ઉકેલ જ નહીં પણ મહિલાઓને ધુમાડાવાળા ચૂલ્હા પર રસોઈ બનાવવાથી મુક્તિ આપી રહ્યા છે અને શ્વાસ સંબંધિત બીમારીઓમાં પણ ઘટાડો થયો છે. ગુજરાતના દાહોદ જિલ્લાના લીમખેડા તાલુકાનું માંડળી ગામ પણ આ પહેલમાં સામેલ છે.
ગામના સરપંચે કહ્યું- એલપીજી સિલિન્ડરથી આઝાદી
માંડલી ગામના સરપંચ કિરણકુમાર પટેલ કહે છે કે આ બાયોગેસ પ્લાન્ટ લગાવ્યા બાદ એલપીજી ગેસ સિલિન્ડર ભરવાનો ખર્ચ ઘટી ગયો છે. આ ઉપરાંત, તે આપણા ખેતરોમાં કુદરતી ખેતી માટે પણ ખૂબ ફાયદાકારક છે, કારણ કે તેનો ઉપયોગ ખાતર તરીકે થાય છે. હવે રસોડામાં ખોરાક રાંધવા માટે જંગલમાંથી લાકડાં લાવવાની જરૂર નથી. આ બાયોગેસ વડે અમે દરરોજ ઓછામાં ઓછા 5 લોકો માટે ભોજન બનાવી શકીએ છીએ.
માંડલી ગામની રહેવાસી પુષ્પા પટેલે જણાવ્યું કે ગોબરધન યોજના અમારા માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. અગાઉ અમારે ખોરાક રાંધવા અને ધુમાડામાં કામ કરવા લાકડા બાળવા પડતા હતા. આ સાથે, અમારે હવે ગેસ સિલિન્ડર રિફિલ કરવાની જરૂર નથી, જેની કિંમત પહેલા બે મહિનામાં લગભગ 1500 રૂપિયા હતી. હવે આ પૈસા બચવા લાગ્યા છે.
માત્ર 5,000 રૂપિયામાં બાયોગેસ પ્લાન્ટ લગાવવામાં આવી રહ્યો છે
યોજનાની સૌથી ખાસ વાત એ છે કે આ પરિવારોને બાયોગેસ પ્લાન્ટ લગાવવા માટે લગભગ 90% નાણાકીય સહાય મળે છે. જેના કારણે ઓછી આવક ધરાવતા પરિવારો પણ તેને સરળતાથી ઇન્સ્ટોલ કરી શકે છે. આ ઉપરાંત સ્થાનિક સ્વ-સહાય જૂથો અને એનજીઓએ લોકોને સંગઠિત કરવામાં અને આ યોજનાને સફળ બનાવવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. Gobardhan scheme biogas plant
દાહોદના જિલ્લાકીય વિકાસ અધિકારી ઉત્સવ ગૌતમએ આ અંગે જણાવ્યું, “દરેક બાયોગેસ પ્લાન્ટની કિંમત અંદાજે ₹46,000થી ₹47,000 થાય છે. ભારત સરકાર SBM-ગ્રામિણ અંતર્ગત ₹25,000 સહાય આપે છે અને ₹16,000 મનરેગા દ્વારા ફંડ કરવામાં આવે છે. આ રીતે કુલ ₹41,000 સરકાર તરફથી આપવામાં આવે છે અને ફક્ત ₹5,000 લાભાર્થીને ચુકવવાના રહે છે. સરકારએ આ રકમ એટલા માટે રાખી છે જેથી લાભાર્થી ગેસ પ્લાન્ટની જવાબદારી સમજે અને સારી રીતે તેનું સંચાલન કરે.”
