Fish Farming Success Story: ‘મરાકી, રાઉ, કટલા’ માછલીની ખેતીનું ‘સોનેરી’ ભવિષ્ય, આ ખેડૂતને લાખોનો નફો
Fish Farming Success Story જય ભગવાને 2008માં ફિશ ફાર્મિંગ શરૂ કરી 15 એકર તળાવમાં વિવિધ માછલીઓ ઉછેરી, આજે તેઓ દર વર્ષે લાખો કમાઈ રહ્યા
Fish Farming Success Story સરકાર ફિશ ફાર્મિંગ માટે 40-60 ટકા સબસિડી સાથે ટેક્નિકલ તાલીમ પણ પ્રદાન કરે છે, જે નાના ખેડૂતો માટે આકર્ષક તક
Fish Farming Success Story: ભારતમાં માછલી પાલન એક મહત્વપૂર્ણ વ્યવસાય છે જેમાં રોજગારની અપાર સંભાવનાઓ છે. ગ્રામિણ વિકાસ અને અર્થવ્યવસ્થામાં માછલી પાલનની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા છે. એવામાં, અમે તમને એક એવા વ્યક્તિ વિશે જણાવી રહ્યા છીએ જેમણે નાના સ્તરથી માછલી પાલનની શરૂઆત કરી અને હવે આમાંથી લાખો રૂપિયા કમાઈ રહ્યા છે. આ પ્રગતિશીલ ખેડૂતનું નામ છે જય ભગવાન. Fish Farming Success Story
કેવી રીતે અને ક્યારે શરૂઆત કરી
કરનાલના રહેવાસી જય ભગવાને 2008માં એક મિત્ર સાથે મળીને આ માછલી ઉછેર ઉદ્યોગની શરૂઆત કરી હતી. ધીમે ધીમે તેણે કરનાલમાં કચ્છવા રોડ પાસે 15 એકર જમીનમાં એક તળાવ બનાવ્યું અને બજારની માંગ પ્રમાણે તેમાં વિવિધ પ્રકારની માછલીઓ ઉછેરી. માછલીઓને દેશના વિવિધ બજારોમાં વેચાણ માટે લઈ જવામાં આવે છે. જ્યાંથી તેમને સારો નફો મળે છે. એક કિલો માછલીમાંથી તેને 30 થી 40 રૂપિયાનો નફો થાય છે અને આ રીતે તેણે પોતાનો બિઝનેસ વધાર્યો છે.
માછલી કેવી રીતે ઉછેરવામાં આવે છે?
માછલી ઉછેરની પદ્ધતિ વિશે જય ભગવાન કહે છે કે શરૂઆતમાં જમીન પર એક તળાવ ખોદવામાં આવે છે. પછી તેને ટોચ સુધી પાણીથી ભરવામાં આવે છે. ખેતરમાં જ માછલીના લાર્વા તૈયાર કરવામાં આવે છે. તે પછી લાર્વાને તળાવમાં નાખવામાં આવે છે. જય ભગવાને કહ્યું કે માછલીઓને ચાર સ્તરોમાં રાખવામાં આવે છે.
ચાર પ્રકારની માછલીઓનો ઉછેર
તળાવમાં મરાકી માછલી જે તળિયાનો ખોરાક ખાયછે. બીજા તળાવમાં એક સોનેરી માછલી છે જે તળાવની મધ્યમાં ખોરાક ખાય છે. ત્રીજા તળાવમાં રાઉ માછલી છે જે મધ્યમાં ખોરાક ખાય છે અને ચોથા તળાવમાં કટલા માછલી છે જે ફક્ત ઉપરનો ખોરાક ખાય છે
માછલીઓની દેખભાળ પર ધ્યાન
જય ભગવાન કહે છે કે આ બધા કામને 5 થી 6 લોકો જુએ છે. સમય પર માછલીઓને તેમની જરૂરિયાત પ્રમાણે ખોરાક આપવામાં આવે છે. તળાવનું પાણી સમયાંતરે બદલવામાં આવે છે જેથી તે સ્વચ્છ રહે. ઉનાળાની ઋતુમાં માછલીઓનો વિકાસ વધુ થાય છે. જય ભગવાને કહ્યું કે શિયાળામાં માછલીઓને બિમારીઓથી બચાવવું પડે છે.
શિયાળામાં માછલીઓના માંસમાં જું લાગે છે. જયારે આ પ્રકારની બિમારી આવી જાય છે, ત્યારે માછલીઓના ખોરાકમાં દવા મિક્સ કરીને આપવામાં આવે છે. આથી બિમારીમાંથી છૂટકારો મળે છે. ઉનાળામાં માછલીઓ ગેસની બિમારીનો ભોગ બને છે જેના કારણે ઓક્સિજનનો અભાવ હોય છે અને માછલીઓ મૃત્યુના આરે પણ આવી જાય છે. આ માટે ઝીયોલેટ દવાનો મિશ્ર માત્રામાં ઉપયોગ કરવાથી રોગમાંથી રાહત મળે છે.
સરકાર પાસેથી મળે છે મદદ
જય ભગવાને કહ્યું કે સરકાર આ બિઝનેસમાં સારી સબસિડી આપે છે. 5 એકર જમીન પર સરકાર તરફથી 7 થી 8 લાખ રૂપિયાની સબસિડી મળે છે. સરકાર જનરલ કેટેગરીમાં 40 ટકા અને SC-BCમાં 60 ટકા સબસિડી આપે છે. જય ભગવાને જણાવ્યું કે અઢી એકરમાં તળાવ ખોદવા માટે સરકાર તરફથી 3 થી 4 લાખ રૂપિયાની સબસિડી મળે છે.
માછલી ઉછેરની તકનીકી તાલીમ લીધા પછી, કોઈપણ વ્યક્તિ માર્ચ મહિનામાં 2 એકર જમીનમાં આ વ્યવસાય શરૂ કરી શકે છે. શિયાળાની ઋતુમાં જમીન પર તળાવ ખોદીને માર્ચ મહિનામાં પાણી ભરીને માછલી ઉછેર શરૂ કરો. આ બિઝનેસ શરૂ કરવા માટે 4 લાખ રૂપિયા સુધીનો ખર્ચ થાય છે. આ સાથે જય ભગવાને કહ્યું કે તળાવના કિનારે ફળો, ફૂલો અને શાકભાજી ઉગાડી શકાય છે.
નાના ખેડૂતોને વધુ મદદ મળવી જોઈએ
જય ભગવાનના ફિશ ફાર્મમાં કામ કરતા વિજય બહાદુરે જણાવ્યું કે 5 એકર જમીનમાં તળાવ ખોદવાનો ખર્ચ લગભગ 10 થી 12 લાખ રૂપિયા છે. સરકાર તરફથી 60 ટકા સબસિડી મળે છે. પછી નેટ લગાવવા પર 40 ટકા સબસિડી મળે છે, તેની સાથે ખાતર, ફીડ અને ફિશ લાર્વા માટે પણ 40 ટકા સબસિડી ઉપલબ્ધ છે.
વિજય બહાદુરે જણાવ્યું કે માછલી વેચવામાં થોડી મુશ્કેલી છે. તેને વેચવા માટે અમારે અલગ-અલગ માર્કેટમાં જવું પડે છે. કરનાલ જિલ્લામાં આ માટે કોઈ બજાર નથી. વિજય બહાદુરે સરકારને અપીલ કરી છે કે નાના ખેડૂતો માટે મહત્તમ સબસિડીની જોગવાઈ કરવામાં આવે.
