Effect of weather on wheat crop : હવામાનમાં અચાનક ફેરફાર: ફેબ્રુઆરીમાં જ વધેલા તાપમાનથી ઘઉં અને શાકભાજી પર અસર
Effect of weather on wheat crop : ફેબ્રુઆરીમાં વધતા તાપમાનની અસર ઘઉં અને શાકભાજીના વાવેતર પર દેખાય છે. ખેડૂતો કહે છે કે ખેતરોમાંથી ભેજ ગાયબ થઈ રહ્યો છે, જેના કારણે વારંવાર સિંચાઈની જરૂર પડે છે. તમને જણાવી દઈએ કે સતત વધતા તાપમાન ખેતીની ઉત્પાદકતા પર અસર કરી શકે છે, જેના કારણે ખેડૂતોની ચિંતા વધી ગઈ છે. જો તાપમાન આ રીતે વધતું રહેશે તો આગામી દિવસોમાં પાકના વિકાસ પર તેની ગંભીર અસર પડી શકે છે.
ગરમીને કારણે જમીનની ભેજ પણ ઝડપથી ઘટી રહી છે, જે પોષક તત્વોનું સંતુલન બગાડી શકે છે. આ પરિસ્થિતિ માત્ર ઉત્પાદનને જ નહીં પરંતુ પાકની ગુણવત્તાને પણ પ્રતિકૂળ અસર કરશે.
વધતા તાપમાનની અસર
હવામાન કેન્દ્રના અહેવાલ મુજબ, આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં તાપમાનમાં 1 થી 2 ડિગ્રી સેલ્સિયસનો વધારો નોંધવામાં આવ્યો છે. અગાઉ મહત્તમ તાપમાન 26-27 ડિગ્રી સેલ્સિયસ હતું, જ્યારે આ વખતે તે 30 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી પહોંચી ગયું છે. આ પરિસ્થિતિ આબોહવા પરિવર્તનની અસરને પ્રતિબિંબિત કરે છે, જેના કારણે ઘઉં, ચણા, મકાઈ, તેલીબિયાં, કઠોળ અને વિવિધ શાકભાજીના વાવેતર પર અસર પડી રહી છે. તાપમાનમાં સતત વધારાને કારણે કૃષિ ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થવાનું જોખમ વધી રહ્યું છે, જેના કારણે ખેડૂતોની મુશ્કેલીઓમાં વધારો થયો છે.
ઘઉંના ઉત્પાદન પર અસર
ભોજપુર કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રના વડા પ્રવીણ કુમાર દ્વિવેદીના જણાવ્યા અનુસાર, જો માર્ચમાં તાપમાન 32 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી વધુ પહોંચે છે, તો તેની સીધી અસર ઘઉંના ઉત્પાદન પર પડશે. હાલમાં સરેરાશ તાપમાન 28 ડિગ્રી સેલ્સિયસ છે, જ્યારે ઘઉં માટે આદર્શ તાપમાન 20-22 ડિગ્રી સેલ્સિયસ માનવામાં આવે છે. વધુ પડતી ગરમીને કારણે, ઘઉંના દાણા સંકોચાઈ શકે છે, જેના કારણે ઉપજમાં ઘટાડો થઈ શકે છે. જો ખેડૂતોને આવી પરિસ્થિતિ દેખાય, તો તેમણે ઘઉંના ખેતરમાં બોરોન અને 0050 નો છંટકાવ કરવો જોઈએ અથવા બોરોન સાથે પોટેશિયમ નાઈટ્રેટનો છંટકાવ કરવો જોઈએ. આનાથી પાકને ગરમીની અસરોથી અમુક હદ સુધી બચાવી શકાય છે.
શાકભાજીના પાક પર અસર
શાકભાજીના વાવેતર પર પણ ઝડપથી અસર પડી રહી છે. રોહતાસ જિલ્લાના પ્રગતિશીલ ખેડૂત અર્જુન સિંહ કહે છે કે ગરમીને કારણે મોડી કોબીનો રંગ પીળો થઈ રહ્યો છે અને તેનું વજન ઘટી ગયું છે. ટામેટાંનું કદ નાનું થઈ રહ્યું છે અને ઉત્પાદન ઘટ્યું છે. ગોળ ઓછા ફળ આપી રહ્યો છે અને સુકા રોગની અસર વધી છે. તેમણે કહ્યું કે ગયા વર્ષની સરખામણીમાં આ વર્ષે પરિસ્થિતિ વધુ ગંભીર છે, જેના કારણે ઉત્પાદન ખર્ચ વધી રહ્યો છે. ભારે ગરમીને કારણે સિંચાઈની જરૂરિયાત વધી રહી છે, જેના કારણે ખેડૂતો પર વધારાનો બોજ પડી રહ્યો છે.
ખેડૂતોના ખિસ્સા પર ખર્ચનું દબાણ
વધતા તાપમાનને કારણે ખેડૂતો પર સિંચાઈ અને દવાનો વધારાનો ખર્ચ વધ્યો છે. સંતોષ સિંહ અને અર્જુન સિંહના મતે, આ વખતે ઘઉંના ખેતરમાં ચોથી વખત સિંચાઈ કરવી પડશે, જેના પરિણામે પ્રતિ એકર 600 રૂપિયાનો વધારાનો ખર્ચ થઈ રહ્યો છે. કૃષિ નિષ્ણાતો કહે છે કે આ વર્ષે ઝાકળના અભાવે ખેતરોમાં ભેજ ઝડપથી ઓછો થઈ રહ્યો છે, જેના કારણે વધારાની સિંચાઈની જરૂર પડી રહી છે. જો તાપમાન આ રીતે વધતું રહેશે તો ખેડૂતોનો ખર્ચ વધુ વધી શકે છે.
ભવિષ્યમાં હવામાન કેવું રહેશે?
આગામી થોડા દિવસોમાં તાપમાનમાં 2-3 ડિગ્રી સેલ્સિયસનો વધારો થઈ શકે છે, જોકે કેટલાક જિલ્લાઓમાં હળવા વરસાદને કારણે તાપમાનમાં થોડો ઘટાડો થવાની સંભાવના છે. આમ છતાં, ખેડૂતોને સતર્ક રહેવા અને પાકની યોગ્ય કાળજી લેવાની સલાહ આપવામાં આવી છે. જો વરસાદ ન પડે અને તાપમાન આ રીતે વધતું રહે, તો કૃષિ ઉત્પાદનમાં ઘટાડો જોવા મળી શકે છે, જે ખાદ્ય સુરક્ષાને પણ અસર કરી શકે છે. ખેડૂતોએ આ બદલાતા હવામાન અનુસાર તેમની કૃષિ તકનીકોને અપડેટ કરવાની જરૂર છે જેથી શક્ય નુકસાન ઓછું કરી શકાય.
