Cow Disease: ગાયોને અસર કરનાર 9 મુખ્ય રોગો અને તેમના લક્ષણોની સંપૂર્ણ જાણકારી!
ગાયોને સ્વસ્થ રાખવા માટે દરરોજ નિરીક્ષણ અને સમયસર રસીકરણ જરૂરી છે, જેથી તેમને ગંભીર રોગોથી બચાવી શકાય
ડિપ્થેરિયા, માસ્ટાઇટિસ, લંગડા તાવ, અને અફાર જેવા 9 મુખ્ય રોગો ગાયોના આરોગ્યને પ્રભાવિત કરે છે; સમયસર સારવાર અને સાવચેતી જરૂરી
Cow Disease: દેશમાં ગાયોની સંખ્યા દૂધ ઉત્પાદક પ્રાણીઓ, ખાસ કરીને ભેંસો કરતાં વધુ છે. ભારતમાં ગાયને માત્ર દૂધ માટે જ નહીં પરંતુ અન્ય ઘણા કારણોસર ખૂબ મહત્વ આપવામાં આવે છે. આજે દેશમાં ગાયોની 53 જાતિઓ છે. જાતિ સુધારણા કાર્યક્રમો માટે કેટલીક ખાસ જાતિઓ અન્ય દેશોને આપવામાં આવી છે. દરેક રાજ્યમાં કેટલીક જાતિઓ એવી છે જે હજુ સુધી નોંધાયેલી નથી. દૂધ ઉત્પાદનમાં ભારત પ્રથમ ક્રમે છે, જેમાં ગાયોનો હિસ્સો ૫૦ ટકા છે. આમાં વિદેશી જાતિની ગાયોનો સમાવેશ થતો નથી. એટલા માટે આ જરૂરી બની જાય છે.
ગાયોને તમામ પ્રકારના રોગોથી સુરક્ષિત રાખવી જોઈએ. જોકે, યુપીના મેરઠમાં એક પશુ સંશોધન કેન્દ્ર પણ છે. આમ છતાં, નિષ્ણાતોના મતે, ગાયનું દરરોજ નિરીક્ષણ કરીને આપણે તેને અનેક પ્રકારના રોગોથી બચાવી શકીએ છીએ. આ ઉપરાંત, કૃત્રિમ બીજદાન ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને ગાયોને રોગોથી પણ બચાવી શકાય છે.
ગાયોના 9 પ્રકારના રોગો અને તેમના લક્ષણો
ડિપ્થેરિયા તાવ
શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય છે અને ગળામાં સોજો આવે છે. એન્ટિબાયોટિક્સ અને ઇન્જેક્શન એ સારવાર છે. ઉપરાંત, વરસાદની ઋતુ પહેલા રસીકરણ કરાવવું જોઈએ.
માસ્ટાઇટિસ
આંચળમાં તકલીફ, દૂધમાં ગોળીઓ, આંચળમાં સોજો આવવો એ આ રોગના લક્ષણો છે. વિવિધ દવાઓ આપવામાં આવે છે. સમય સમય પર પશુના દૂધ અને આંચળની તપાસ કરાવતા રહો.
લંગડા તાવ
તાવ ૧૦૬-૧૦૭ ડિગ્રી સુધી પહોંચે છે. પ્રાણીના પગમાં સોજો આવવો અને પ્રાણી લંગડાતું રહેવું એ પણ લક્ષણો છે. વરસાદની ઋતુ પહેલા રસીકરણ કરાવવું જોઈએ અને બીમાર પ્રાણીઓને સ્વસ્થ પ્રાણીઓથી દૂર રાખવા જોઈએ.
દૂધ તાવ
શરીરના તાપમાનમાં ઘટાડો, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ. પ્રસૂતિ પછી 15 દિવસ સુધી આખું દૂધ કાઢશો નહીં અને જરૂરિયાત મુજબ પશુને કેલ્શિયમયુક્ત ખોરાક અને પૂરક ખોરાક આપો.
પગ અને મોંનો રોગ
મોં માં ફોલ્લીઓ થાય છે, ફોલ્લીઓ ફોલ્લાઓમાં ફૂટી જાય છે અને ઘા ઊંડો થઈ જાય છે. તમારે તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ. વરસાદની ઋતુ પહેલા રસીકરણ કરાવવું જોઈએ. વરસાદ દરમિયાન પ્રાણીઓને ખુલ્લામાં ચરવા દેવા જોઈએ નહીં.
બરોળ (એન્થ્રેક્સ)
પેશાબ અને છાણમાં રક્તસ્ત્રાવ, ખૂબ તાવ. તમારે પશુચિકિત્સકનો સંપર્ક કરવો જોઈએ અને પરિસ્થિતિ અનુસાર સારવાર કરવી જોઈએ. આ રોગથી બચવા માટે, સમયસર રસીકરણ કરાવવું જોઈએ.
ક્ષય રોગ (ટીબી)
પ્રાણી સુસ્ત બની જાય છે, તેને સૂકી ઉધરસ થાય છે અને નાકમાંથી લોહી નીકળવાનું શરૂ થાય છે. રોગના લક્ષણો દેખાય કે તરત જ પ્રાણીને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવું જોઈએ. પ્રાણીના ખોરાક પર ખાસ ધ્યાન આપવું જોઈએ.
ચેપી ગર્ભપાત
પાંચથી છ મહિનામાં, યોનિમાંથી પ્રવાહી ટપકવાનું શરૂ થાય છે, ગર્ભધારણના સંકેતો દેખાય છે, પરંતુ ગર્ભપાત થાય છે. પ્રાણીને યોગ્ય રીતે સાફ કરવું જોઈએ, કૃમિનાશક દવા આપવી જોઈએ અને પશુચિકિત્સકનો સંપર્ક કરવો જોઈએ. છ થી આઠ મહિનાના પ્રાણીઓને બ્રુસેલા સામે રસી આપવી જોઈએ.
અફાર
પ્રાણીના પેટનો ડાબો ભાગ ફૂલી જાય છે અને જ્યારે પેટ પર થપ્પડ મારવામાં આવે છે ત્યારે ઢોલક વગાડતો હોય તેવો અવાજ સંભળાય છે.
