Bangladesh-Pakistan Relations પાકિસ્તાને માફી માંગવી જોઈએ’ – બાંગ્લાદેશે 1971ના નરસંહાર માટે ઔપચારિક માફી અને વળતરની માંગ કરી
Bangladesh-Pakistan Relations 15 વર્ષ પછી બાંગ્લાદેશ અને પાકિસ્તાન વચ્ચે ફરી એકવાર વ્યૂહાત્મક ચર્ચાઓ શરૂ થઇ છે, પણ તે સાથે જ જૂના ઘાવ પણ તાજા થયા છે. ઢાકામાં વિદેશ સચિવ સ્તરે થયેલી બેઠક દરમિયાન બાંગ્લાદેશે પાકિસ્તાન સામે 1971ના ઓપરેશન સર્ચલાઇટ દરમિયાન થયેલા નરસંહાર માટે ઔપચારિક માફી અને 4.5 અબજ ડોલર વળતરની માંગ મૂકી છે.
25 માર્ચ 1971ના રોજ શરૂ થયેલા ઓપરેશન સર્ચલાઇટમાં પાકિસ્તાની સેના દ્વારા કરવામાં આવેલો જુલમ અને હત્યાઓનો ખૂનખરાબો બાંગ્લાદેશ માટે માત્ર એક ઇતિહાસિક ઘટના નથી – તે રાષ્ટ્રની ઓળખ સાથે જોડાયેલી છે. બાંગ્લાદેશનું કહેવું છે કે આ ઓપરેશન દરમિયાન 30 લાખ લોકો માર્યા ગયા અને લાખો મહિલાઓએ બળાત્કાર સહન કર્યો. એ દિવસે મુક્તિ સંઘર્ષે ઊંચી જ્વાળાઓ લીધી હતી અને તેમનું માને છે કે આઘાત માટે પાકિસ્તાન પાસે જવાબદારી છે.
પાકિસ્તાને ચર્ચાના માધ્યમથી સંબંધ સુધારવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, પરંતુ બાંગ્લાદેશે તેને ઇતિહાસ સાથે માપી અને કહ્યું કે જ્યાં સુધી પાકિસ્તાન ઔપચારિક માફી નહીં માગે, ત્યાં સુધી સાચીDiplomatic Progres શક્ય નથી. 1974માં બાંગ્લાદેશને માન્યતા આપવા છતાં, આજ સુધી પાકિસ્તાને 1971ના ઘટનાક્રમ માટે માફી નહીં માગી હોવાના મુદ્દાને બાંગ્લાદેશે સ્પષ્ટતાથી ઉપાડ્યો.
આ ઘટનાની પૃષ્ઠભૂમિમાં ભારતનું ભૂમિકા પણ નોંધપાત્ર રહી છે. 1971ના યુદ્ધમાં ભારતે બાંગ્લાદેશને સહાય આપી અને પાકિસ્તાન સામે નિર્ણાયક લડાઈ લડી. આજના સંજોગોમાં, ભારત અને બાંગ્લાદેશ વચ્ચે મજબૂત સંબંધો છે, જ્યારે પાકિસ્તાન હજુ પણ પોતાના ભૂતકાળથી છૂટકારો મેળવી શક્યું નથી.
આ પરિસ્થિતિ બંને દેશોને પાછલી હકીકતો સામે લાવી રહી છે. બાંગ્લાદેશે વધુ એકવાર સાબિત કરી દીધું છે કે રાષ્ટ્રીય સ્વાભિમાન અને ઇતિહાસ તેના વિદેશ નીતિના કેન્દ્રમાં છે, જ્યારે પાકિસ્તાન માટે એ સમય છે, જ્યારે તેને આત્મવિમર્શ કરી પોતાનું ભૂતકાળ સ્વીકારી નવું અધ્યાય શરૂ કરવાનો છે.
