Bangladesh બાંગ્લાદેશ મ્યાનમાર પર કરી શકે છે હુમલો, નક્કી થઈ તારીખ, અમેરિકા તરફથી ખ્રિસ્તી દેશ બનાવવાનો સંકેત મળ્યો!
Bangladesh મે 2024માં બાંગ્લાદેશના તત્કાલીન વડા પ્રધાન શેખ હસીનાના એક નિવેદને દક્ષિણ એશિયામાં ખળભળાટ મચાવી દીધો હતો. શેખ હસીનાએ દાવો કર્યો હતો કે બાંગ્લાદેશ અને મ્યાનમાર વચ્ચે પૂર્વ તિમોર જેવો ખ્રિસ્તી દેશ બનાવવાના પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે. તેમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે તેઓએ બાંગ્લાદેશી પ્રદેશમાં વિદેશી એરબેઝ બનાવવાની પરવાનગી માંગી હતી, અને તેમને વચન આપવામાં આવ્યું હતું કે જો તેઓ આમ કરશે તો તેમને કોઈપણ મુશ્કેલી વિના શાસન કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે. જોકે હસીનાએ દેશનું નામ લીધું ન હતું, પરંતુ જ્યારે તેમને પ્રસ્તાવ વિશે પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે તેમણે કહ્યું કે તે એક ગોરા માણસ તરફથી આવ્યો છે. હસીનાએ દાવો કર્યો હતો કે તે આવું થવા દેશે નહીં. પરંતુ આ નિવેદનના માત્ર ચાર મહિના પછી, પરિસ્થિતિઓ એવી ઉભી થઈ કે હસીનાને માત્ર વડા પ્રધાન પદ છોડવું પડ્યું એટલું જ નહીં, પણ ઉતાવળે દેશ છોડવો પડ્યો.
હસીનાના નિવેદનના માત્ર એક વર્ષમાં, બંગાળના અખાતમાં જે મહાન રમતનો તેમને ડર હતો તે શરૂ થઈ ગઈ છે. જે બાંગ્લાદેશના વડા પ્રધાન શેખ હસીનાએ એક સમયે આ રમત બંધ કરવાનું વચન આપ્યું હતું, તે જ બાંગ્લાદેશની સેના આજે આ રમતમાં સૌથી અગ્રણી ખેલાડી બની ગઈ છે. આ આખો ખેલ અમેરિકાના ઈશારે થઈ રહ્યો છે. અમેરિકાની મહાન રમતમાં વધુ ત્રણ ખેલાડીઓ છે. આ ત્રણેય એવા છે જે એક સમયે એકબીજાના દુશ્મન હતા, પરંતુ હવે તેઓ બધા અમેરિકાના નેતૃત્વ હેઠળ સાથે મળીને લડશે.
ભારતના પડોશમાં નવો દેશ
આ આખી યોજના ભારતની બાજુમાં જ એક નવો દેશ બનાવવાની છે, જે મ્યાનમારના રાખાઇન પ્રાંતથી શરૂ થશે. આ યોજનામાં સૌથી મોટો અવરોધ બની રહેલી શેખ હસીના હવે બાંગ્લાદેશના દ્રશ્યમાંથી ગાયબ છે. તેમનું સ્થાન મોહમ્મદ યુનુસને લેવામાં આવ્યું છે, જેમની છબી અમેરિકાના કઠપૂતળી જેવી છે. મોહમ્મદ યુનુસ અમેરિકન યોજનાનો એક ભાગ છે અને આમાં બાંગ્લાદેશ સેના અમેરિકાને મદદ કરશે. પણ વાત એટલી સરળ નથી. મ્યાનમારના જુન્ટાના ચીન અને રશિયા સાથે સારા સંબંધો છે. મ્યાનમાર ચીનના બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઇનિશિયેટિવમાં સામેલ છે, અને જંટા પાસે રશિયન ફાઇટર જેટ અને અન્ય શસ્ત્રો છે. આ જ કારણ છે કે મોહમ્મદ યુનુસ ચીન ગયા પછી તરત જ બાંગ્લાદેશના આર્મી ચીફ રશિયાની મુલાકાતે ગયા. અહેવાલો સૂચવે છે કે બાંગ્લાદેશ મ્યાનમારમાં શરૂ થનારા લશ્કરી કાર્યવાહી અંગે ચીન અને રશિયાને મનાવવા માંગે છે.
બાંગ્લાદેશની સેના થઈ રહી છે તૈયાર
બાંગ્લાદેશના ત્રણ ડિવિઝન આ લશ્કરી કાર્યવાહીનો ભાગ બનવા માટે તૈયાર છે – 10મી ડિવિઝન, 17મી ડિવિઝન અને 24મી ડિવિઝન. બાંગ્લાદેશના કોક્સ બજારમાં ડ્રોન માટે એક બેઝ તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યો છે. આ સાથે, બંગાળની ખાડીને અડીને આવેલા બાંગ્લાદેશના ટેકનાફમાં સિલ્કખાલી નજીક તોપખાનાનું એક સંપૂર્ણ યુનિટ તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યું છે. સિલ્ખાલી પસંદ કરવામાં આવ્યું કારણ કે અહીં પહેલાથી જ બાંગ્લાદેશ આર્મી બેઝ છે. આ સ્થળે આર્ટિલરી અને એન્ટિજીએમ (એન્ટિ-ટેન્ક ગાઇડેડ મિસાઇલો) તૈનાત કરવાની યોજના છે. જો મ્યાનમાર સેના આગળ વધે છે, તો તેનો સામનો કરવા માટે એક ભારે તોપખાના કેન્દ્ર પણ તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યું છે. બાંગ્લાદેશ અને મ્યાનમાર વચ્ચે સરહદ બનાવતી નાફ નદીના કિનારે એક મોટો યુએસ સપ્લાય અને લોજિસ્ટિક્સ ડેપો સ્થાપિત કરવામાં આવ્યો છે. અહેવાલ મુજબ, આ સપ્લાય ડેપો ૧૧,૦૦૦ હેક્ટરથી મોટો છે.
અમેરિકાના ઈશારે આ રમત શરૂ થઈ
આખી યોજના મ્યાનમારના ચીન અને રાખાઇન રાજ્યોને અલગ દેશમાં વિભાજીત કરવાની છે. આ માટે જમીની સ્તરે કામ શરૂ થઈ ગયું છે. યુએસ સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટના એક ઉચ્ચ અધિકારી તાજેતરમાં ઢાકા પહોંચ્યા. તે જ સમયે, ઢાકાના સેફ હાઉસમાં અરાકાન આર્મી અને ચીન નેશનલ ફ્રન્ટના પ્રતિનિધિઓ પણ હાજર હતા. મ્યાનમારના બળવાખોર જૂથો સાથે વાતચીત કરનારા ત્રણ અમેરિકી અધિકારીઓમાં નેપીડોમાં અમેરિકાના ચાર્જ ડી’અફેર્સ સુસાન સ્ટીવનસન અને દક્ષિણ અને મધ્ય એશિયા તેમજ પૂર્વ અને નજીકના પૂર્વ એશિયા માટે બે સહાયક વિદેશ સચિવોનો સમાવેશ થાય છે. આ પછી, 20 એપ્રિલના રોજ, બાંગ્લાદેશના ડાયરેક્ટર જનરલ ઓફ ફોર્સિસ ઇન્ટેલિજન્સ (DGFI) મેજર જનરલ જહાંગીર આલમ, તેમના CIA અધિકારીઓને રાખાઇન યોજના પર અપડેટ કરવા માટે વોશિંગ્ટન જવા રવાના થયા.
ભારતે પણ સાવધ રહેવું પડશે
મ્યાનમારમાં થઈ રહેલા વિકાસ સીધા ભારત સાથે જોડાયેલા છે. જે બે રાજ્યોને જોડીને એક નવો દેશ બનાવવામાં આવનાર છે, તેમાંથી ચીન રાજ્ય ઉત્તર-પૂર્વીય ભારતીય રાજ્યો મિઝોરમ અને મણિપુરની સરહદ ધરાવે છે. જોકે આ ઘટનાક્રમ પર નવી દિલ્હી તરફથી હજુ સુધી કોઈ પ્રતિક્રિયા આવી નથી, પરંતુ પ્રશ્ન એ છે કે શું ભારત લાંબા સમય સુધી આના પ્રત્યે આંખ આડા કાન કરી શકશે?
મીડિયા સાથે વાત કરતા સંરક્ષણ વિશ્લેષક લેફ્ટનન્ટ કર્નલ (નિવૃત્ત) જેએસ સોઢીએ કહ્યું, ‘આ બાંગ્લાદેશ અને મ્યાનમાર વચ્ચેનો મુદ્દો છે. ભારત માટે કોઈપણ રીતે દખલ કરવી યોગ્ય નથી. આ મ્યાનમારનો આંતરિક મામલો છે. સોઢી જણાવે છે કે આમાં ભારત માટે બોધપાઠ છે. મ્યાનમારના ક્રાંતિકારી નેતા આંગ સાન (આંગ સાન સુ કીના પિતા) ના એક નિવેદનને ટાંકીને સોઢીએ કહ્યું કે મ્યાનમાર એક એવો દેશ છે જેમાં વિવિધતામાં એકતા છે. 1948માં સ્વતંત્રતા પછી, બર્માની વિવિધતામાં એકતા ૧૪ વર્ષ સુધી ખલેલ પહોંચી નહીં, પરંતુ 1962માં પહેલી વાર, સેનાએ ત્યાં સત્તા કબજે કરી. તેમણે દેશની વિવિધતા સાથે ચેડાં કરવાનું શરૂ કર્યું. પરિણામ એ છે કે આજે મ્યાનમાર પતનની આરે છે.
સંરક્ષણ નિષ્ણાત સોઢી કહે છે કે બાંગ્લાદેશ રાખાઇનથી અલગ થઈને નવો દેશ બનાવશે કે નહીં તે તો સમય જ કહેશે, પરંતુ મ્યાનમારમાં જે રીતે ગૃહયુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે, તે દિવસ દૂર નથી જ્યારે મ્યાનમાર નાના દેશોમાં વિભાજીત થઈ જશે. ભારતમાં પણ વિવિધતામાં એકતા છે. આવી સ્થિતિમાં ભારતે આમાંથી પાઠ શીખવો જોઈએ. જોકે, બાંગ્લાદેશની ભૂમિકા ફક્ત અમેરિકા સુધી મર્યાદિત રાખવી યોગ્ય રહેશે નહીં. મોહમ્મદ યુનુસ માત્ર અમેરિકા જ નહીં પણ ચીનને પણ ખુશ કરવા માંગે છે. તેમની તાજેતરની ચીન મુલાકાત અને ભારતના ચિકન નેક પર તેમણે ત્યાં આપેલું નિવેદન આનું સીધું ઉદાહરણ છે.
ભારત માટે એક મહત્વપૂર્ણ વિકલ્પ
જો ભારત આ સમગ્ર મામલામાં સીધી રીતે હસ્તક્ષેપ ન કરે તો પણ તેણે તેના પર નજર રાખવી પડશે. હાલમાં ભારતના મ્યાનમાર સાથે સારા સંબંધો છે, પરંતુ નવા દેશના ઉદય પછી તે એક અલગ પડકાર હશે. મ્યાનમાર ક્ષેત્રમાં સ્થિરતા ઉત્તરપૂર્વ ભારત માટે મહત્વપૂર્ણ છે, જ્યાં તે તેના ચાર રાજ્યોની સરહદ ધરાવે છે. બીજી એક વાત ધ્યાનમાં રાખવાની જરૂર છે કે હાલમાં બાંગ્લાદેશ સાથે આપણી સ્થિતિ સારી નથી ચાલી રહી. ભારત માટે ઉત્તરપૂર્વીય રાજ્યો સુધી પહોંચવા માટે મ્યાનમારનું સિટવે બંદર એક વિકલ્પ છે. આવી સ્થિતિમાં, જો પ્રદેશમાં યુદ્ધ શરૂ થાય છે, તો ભારતે સાવધ રહેવું પડશે. ભારત માટે એ મહત્વનું છે કે તેના પડોશીઓ સ્થિર રહે અને તેને ટેકો આપે.
