Adani Groupનું જોરદાર વાપસી, હિન્ડનબર્ગ રિસર્ચ ફર્મ સામે કાર્યવાહી
Adani Group: ફોરેન્સિક ફાઇનાન્શિયલ ફર્મ હિન્ડનબર્ગ રિસર્ચ, આ એ ફર્મ છે જેણે અદાણી ગ્રુપને પડકાર ફેંક્યો હતો. તેના એક અહેવાલને કારણે, અદાણી ગ્રુપને અબજો રૂપિયાનું નાણાકીય નુકસાન થયું. જોકે, હવે અદાણી ગ્રુપે તે આર્થિક દુર્ઘટનામાંથી મજબૂત વાપસી કરી છે એટલું જ નહીં, હિન્ડનબર્ગ રિસર્ચ ફર્મના માલિક નાથન એન્ડરસનની દુકાનને પણ કાયમ માટે તાળા મારી દીધા છે. હિન્ડનબર્ગે જાન્યુઆરી 2023 માં એક અહેવાલ પ્રકાશિત કર્યો હતો. તેમાં ભારતના સૌથી મોટા સમૂહોમાંના એક, અદાણી જૂથ પર “કોર્પોરેટ ઇતિહાસમાં સૌથી મોટું કૌભાંડ” કરવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો.
હિન્ડનબર્ગના અહેવાલને કારણે અબજોનું નુકસાન થયું.
હિન્ડનબર્ગનો આ અહેવાલ આવતાની સાથે જ આ કંપનીના શેરમાં ભારે ઘટાડો થયો. આના કારણે, US$150 બિલિયનથી વધુનું બજાર મૂલ્ય નાશ પામ્યું. એક ક્ષણ માટે તો એવું લાગ્યું કે ગૌતમ અદાણીનું સામ્રાજ્ય જોખમમાં છે. ગ્રુપનો સૌથી મોટો જાહેર મુદ્દો અચાનક રદ કરવામાં આવ્યો.
જોકે, આ ધારણા લાંબો સમય ટકી ન હતી; અદાણી ગ્રુપે નુકસાનનો સામનો કરવા અને રોકાણકારોનો વિશ્વાસ પાછો મેળવવા માટે જનસંપર્ક, કાનૂની અને વ્યૂહરચનાનો આશરો લીધો. આ બાબતથી પરિચિત લોકો કહે છે કે અદાણી ગ્રુપના પુનરાગમનને એક ગુપ્ત ઓપરેશન દ્વારા વધુ પ્રોત્સાહન મળ્યું હતું જેને ઇઝરાયલી ગુપ્ત એજન્સી દ્વારા મદદ કરવામાં આવી હોવાનું માનવામાં આવે છે.
ઇઝરાયલી એજન્સીએ ‘ગુપ્ત’ મદદ પૂરી પાડી
ગૌતમ અદાણીએ ઇઝરાયલમાં હાઇફા બંદર હસ્તગત કરવા માટે લગભગ USD 1.2 બિલિયનના સોદાને અંતિમ સ્વરૂપ આપ્યું તેના એક અઠવાડિયા પહેલા જ, હિંડનબર્ગ રિપોર્ટ બહાર આવ્યો હતો જેમાં અદાણી ગ્રુપ પર સ્ટોક મેનીપ્યુલેશન અને એકાઉન્ટિંગ છેતરપિંડીનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો. 2020 ના દાયકામાં હાઇફા બંદરનું ખાનગીકરણ ઇઝરાયલનો સૌથી મોટો અને સૌથી મહત્વાકાંક્ષી માળખાગત અને નાણાકીય પ્રોજેક્ટ હતો. જોકે, શરૂઆતમાં 18 આંતરરાષ્ટ્રીય બિડરોએ તેમાં રસ દાખવ્યો હતો. પરંતુ અંતિમ દરખાસ્ત રજૂ કરવા માટે ફક્ત પાંચને જ અંતિમ મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.
ઘણી ચકાસણી પછી, ઇઝરાયલમાં હાઇફા બંદરનો વિજેતા કેમિકલ્સ લિમિટેડ અને અદાણી પોર્ટ્સ એન્ડ સ્પેશિયલ ઇકોનોમિક ઝોન લિમિટેડના બોલે ગેડોટ મોસોફિમ હતા, જે એક સંયુક્ત સાહસ હતું. તેમાં અદાણી કંપનીનો બહુમતી હિસ્સો હતો. બોલી લગાવવાથી મૂલ્યાંકન અને મંજૂરી સુધી લગભગ 18 લાંબા મહિના લાગ્યા. ૩૧ જાન્યુઆરી, ૨૦૨૩ના રોજ થયેલા હસ્તાક્ષર સમારોહમાં ઇઝરાયલી વડા પ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહૂ પણ હાજર હતા.
હિન્ડનબર્ગના અહેવાલે વૈશ્વિક હેડલાઇન્સ બનાવી, ત્યારે હાઇફા બંદર પર એક સાદા રૂમમાં એક ખાનગી વાતચીત થઈ. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, ઇઝરાયલી એક ટોચના નેતાએ અદાણીને આરોપો વિશે પૂછપરછ કરી, જેનો ભારતીય અબજોપતિએ કડક જવાબ આપ્યો. તેમણે તેને એક ખુલ્લેઆમ જૂઠાણું ગણાવ્યું. વાટાઘાટો દરમિયાન બંદરના વિદાય લેતા વડા અને ભૂતપૂર્વ ઉચ્ચ કક્ષાના મોસાદ અધિકારી એશેલ આર્મોની પણ હાજર હોવાનું માનવામાં આવે છે.
અદાણી ગ્રુપને ઇઝરાયલની મદદ
હિન્ડેનબર્ગના અહેવાલને ઇઝરાયલી સ્થાપનામાંના કેટલાક લોકો દ્વારા હાઇફા બંદર સોદાને નબળી પાડવાના ઇરાદાપૂર્વકના પ્રયાસ તરીકે જોવામાં આવ્યો હતો, જેને તેલ અવીવ આ ક્ષેત્રમાં વધતા ચીનના પ્રભાવનો સામનો કરવા માટે ભારત-મધ્ય પૂર્વ-યુરોપ આર્થિક કોરિડોર માટે વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વપૂર્ણ માને છે.
હિન્ડનબર્ગ દ્વારા જણાવવામાં આવેલા નજીકના નુકસાનની આગાહીમાંથી જૂથને પાટા પર લાવવા માટે, અદાણીએ પૂર્વ-ચુકવણી અને ઉધારની ચુકવણી દ્વારા દેવું ઘટાડીને, પ્રમોટરના ગીરવે મૂકેલા શેર ઘટાડીને, પ્રમોટર અને મુખ્ય રોકાણકાર ઇક્વિટી બંને લાવીને અને જૂથના મુખ્ય વ્યવસાયો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને વાર્તાને પાટા પર લાવવા માટે ઓવરટાઇમ કામ કર્યું.
આ જ સમયે, ઓપરેશન ઝેપ્પેલીન અસ્તિત્વમાં આવ્યું. પીટીઆઈએ સૂત્રોને ટાંકીને જણાવ્યું હતું કે હિન્ડનબર્ગ રિસર્ચની આંતરિક કામગીરી શોધવા અને તેને ટેકો આપનારાઓનો પર્દાફાશ કરવા માટે આ એક ગુપ્ત તપાસ શરૂ કરવામાં આવી હતી. પીટીઆઈના સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે હિન્ડનબર્ગ રિસર્ચના ન્યૂયોર્ક કાર્યાલય અને તેના સ્થાપક નાથન ‘નેટ’ એન્ડરસન, જે પ્રમાણિત ચાર્ટર્ડ નાણાકીય વિશ્લેષક પણ છે, તેમની દેખરેખ રાખવામાં આવી હતી.
ભૂતપૂર્વ ગુપ્તચર અધિકારીઓએ ટૂંક સમયમાં જ બિંદુઓને જોડવાનું શરૂ કર્યું. કાર્યકરોમાં વકીલો, પત્રકારો અને હેજ ફંડ્સથી લઈને રાજકીય વ્યક્તિઓનો સમાવેશ થતો હતો, કેટલાક કથિત રીતે ચીની હિતો સાથે જોડાયેલા હતા અને કેટલાક વોશિંગ્ટનના પાવર બ્રોકર્સ સાથે જોડાયેલા હતા.
ઇઝરાયલી એજન્સીનું ગુપ્ત મિશન
પીટીઆઈના સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે જાસૂસો શિકાગોની બહાર ઇલિનોઇસના એક નાના શહેર ઓકબ્રુક ટેરેસના ઉપનગરમાં એક કમ્પાઉન્ડમાં પણ ઘૂસ્યા હતા, જેમાં ખાનગી માલિકીની વૈકલ્પિક સંપત્તિ વ્યવસ્થાપન કંપનીઓ અને ભારત, યુએસ, યુરોપ, કેનેડા અને ઓસ્ટ્રેલિયા સ્થિત કાર્યકરો વચ્ચેના એન્ક્રિપ્ટેડ સંદેશાવ્યવહારનો ખુલાસો થયો હતો.
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, જાન્યુઆરી 2024 માં સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડની તેમની વ્યક્તિગત મુલાકાત દરમિયાન અદાણીને આ ગુપ્ત કામગીરી વિશે જાણ કરવામાં આવી હતી. આનો જવાબ અદાણીએ કોઈપણ અવાજ વિના વ્યૂહાત્મક રીતે આપ્યો. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં દેખરેખ રાખનારાઓ સાથે કામ કરવા માટે વકીલો અને ગુપ્તચર સલાહકારોની એક ટીમ ભેગી કરવામાં આવી હતી. વહીવટીતંત્રના પ્રભાવશાળી લોકોને આ મુદ્દા વિશે જાણ કરવામાં આવી હતી.
આ ઉપરાંત, અમદાવાદમાં તેમણે સાયબર નિષ્ણાતો અને વિશ્લેષકો સાથે મળીને એક ઉચ્ચ ટેકનોલોજી નિયંત્રણ ફોર્મ બનાવ્યું. તેમની કાનૂની ટીમો આંતરરાષ્ટ્રીય રાજધાનીઓમાં કામ કરતી હતી. ઓક્ટોબર 2024 સુધીમાં, અદાણી વિરુદ્ધ સહયોગીઓના નેટવર્ક પર ઝેપ્પેલીન ડોઝિયર 353 પાના સુધી વધી ગયું હતું. તે જ વર્ષે પાછળથી, કથિત રીતે લીક થયેલા દસ્તાવેજોમાં યુએસ એજન્સીઓ અને મીડિયા પ્લેટફોર્મ વચ્ચેના સંબંધો દર્શાવવામાં આવ્યા હતા જે અદાણી વિરોધી વાર્તાઓને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યા હતા.
હિન્ડેનબર્ગ સામે અદાણીનું મિશન ઓપરેશન
નવેમ્બર 2024 ના અંતમાં, યુએસ જસ્ટિસ ડિપાર્ટમેન્ટ અને સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ કમિશને ગૌતમ અદાણી અને મુખ્ય અધિકારીઓ પર ભારતમાં નવીનીકરણીય ઉર્જા પુરવઠા કરાર મેળવવા માટે કથિત લાંચ યોજનાનો ભાગ હોવાનો આરોપ મૂક્યો હતો. અદાણી ગ્રુપે આ બધા આરોપોને ફગાવી દીધા. આ સાથે, અદાણી ગ્રુપે ન્યૂ યોર્કના સધર્ન ડિસ્ટ્રિક્ટમાં હિન્ડનબર્ગ રિસર્ચ અને નાથન એન્ડરસન સામે કાનૂની કાર્યવાહી શરૂ કરવાની તૈયારી કરી. એક સફેદ જૂતાની કાયદાકીય પેઢી દ્વારા તૈયાર કરાયેલ સાત પાનાનો કાનૂની ડ્રાફ્ટ એન્ડરસનની ઓફિસમાં મોકલવામાં આવ્યો હતો.
પીટીઆઈના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, હિન્ડનબર્ગના અધિકારીઓ અને અદાણીના કાનૂની મધ્યસ્થી વચ્ચે બેઠકનો પ્રસ્તાવ મૂકવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ તે સ્પષ્ટ નથી કે આ બેઠક મેનહટનના 295 ફિફ્થ એવન્યુ ખાતેના ટેક્સટાઇલ બિલ્ડિંગમાં થઈ હતી કે નહીં. આ વર્ષે 15 જાન્યુઆરી, એટલે કે 2025 ના રોજ, અદાણી ગ્રુપ પરના તેના અહેવાલની બીજી વર્ષગાંઠના એક અઠવાડિયા પહેલા, હિન્ડનબર્ગ રિસર્ચે ઔપચારિક રીતે તેની કામગીરી બંધ કરવાની જાહેરાત કરી.
