Parenting Tips: શું તમારા બાળકોને ભણવામાં રસ નથી? કારણો અને સરળ ઉકેલો જાણો જે ઝડપથી પરિણામો બતાવશે
Parenting Tips: દરેક બાળક સરખા નથી હોતા. કેટલાક બાળકોને અભ્યાસમાં ખૂબ રસ હોય છે, જ્યારે કેટલાકને અભ્યાસ કરવાનું બિલકુલ મન થતું નથી. ઘણી વખત માતાપિતા તેને જીદ માને છે, પરંતુ વાસ્તવમાં તેની પાછળ ઘણા ભાવનાત્મક, માનસિક અને વર્તણૂકીય કારણો હોઈ શકે છે.
Parenting Tips: જો તમારું બાળક પણ અભ્યાસથી દૂર રહે છે, તો તેને ઠપકો આપતા પહેલા કે દબાણ કરતા પહેલા તેની પરિસ્થિતિ સમજવાનો પ્રયાસ કરો. યોગ્ય સમજણ અને થોડી ધીરજ બાળકને ફરીથી અભ્યાસ તરફ આકર્ષિત કરી શકે છે.
બાળકોને ભણવાનું મન કેમ નથી થતું?
1. ધ્યાન ભટકાવવું
બાળકો સરળતાથી વિચલિત થઈ જાય છે – ખાસ કરીને જો નજીકમાં મોબાઈલ ફોન, ટીવી કે રમતો હોય તો. ઉપરાંત, જો બાળક ઊંઘના અભાવે થાકેલું હોય અથવા ચીડિયા હોય, તો તેને અભ્યાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું મુશ્કેલ બની જાય છે.
2. ભાવનાત્મક તકલીફ
જો બાળક અંદરથી ઉદાસ કે ડરેલું હોય તો અભ્યાસ એ છેલ્લી વસ્તુ છે જેના પર તેણે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ. તેને વધુ પડતો ઠપકો આપવાથી, ગુસ્સે થવાથી અથવા તેની સરખામણી બીજાઓ સાથે કરવાથી પણ તેનું અભ્યાસમાંથી ધ્યાન ભટકાઈ શકે છે.
૩. કંટાળાજનક અથવા ભારે અભ્યાસ સામગ્રી
દરેક બાળક અલગ રીતે શીખે છે. જો પુસ્તકો રસપ્રદ ન હોય, અથવા અભ્યાસ ખૂબ મુશ્કેલ લાગે, તો બાળક તેમાં રસ લેશે નહીં.
4. ખૂબ વધારે સ્ક્રીન સમય
જો બાળક સતત ફોન કે ટીવીમાં વ્યસ્ત રહે છે, તો તેનું મગજ ઝડપી વસ્તુઓમાં ટેવાઈ જાય છે – અને પુસ્તકો તેને ધીમા અને કંટાળાજનક લાગે છે.
5. આત્મવિશ્વાસનો અભાવ
ભૂલો માટે વારંવાર સુધારણા અથવા સારું પ્રદર્શન ન કરવા બદલ નિરાશ થવાથી બાળકનો આત્મવિશ્વાસ તૂટી જાય છે. પછી તેને લાગે છે કે તે ભણવા લાયક નથી.
6. શાળા કે શિક્ષકો સાથે સમસ્યાઓ
ક્યારેક શાળાનું વાતાવરણ કે શિક્ષકનું વર્તન બાળકને ભણવામાં નફરત પેદા કરી શકે છે. ડર કે ચિંતાને કારણે બાળક અભ્યાસથી પણ દૂર રહેવા લાગે છે.
માતાપિતાએ શું કરવું જોઈએ?
1. ટૂંકા અભ્યાસ સત્રો રાખો
૨૦-૨૫ મિનિટ માટે અભ્યાસ સત્રોનું આયોજન કરો અને પછી થોડો વિરામ લો. આનાથી બાળક થાકતું નથી અને તેનું મન વ્યસ્ત રહે છે.
2. અભ્યાસને મનોરંજક બનાવો
બાળકોને વાર્તાઓ, દ્રશ્યો, રમતો અથવા પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા શિક્ષણ આપવામાં આનંદ આવે છે. તમારું બાળક અભ્યાસને બોજ ન ગણે તેનું ધ્યાન રાખવાનો પ્રયાસ કરો.
3. સ્ક્રીન સમય નિયંત્રિત કરો
સ્ક્રીન ટાઈમ સંપૂર્ણપણે બંધ ન કરો, પરંતુ એક સમય નક્કી કરો. ઉદાહરણ તરીકે, અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યા પછી, પુરસ્કાર તરીકે 30 મિનિટનો સ્ક્રીન સમય આપો.
4. સરખામણી બિલકુલ ન કરો
દરેક બાળક પોતાની ગતિએ શીખે છે. તેને જેમ છે તેમ સ્વીકારો અને તેની દરેક નાની સિદ્ધિની કદર કરો. આનાથી તેનો આત્મવિશ્વાસ વધશે.
કેટલીક વધુ સરળ પણ અસરકારક ટિપ્સ:
- બાળકની વાત સાંભળો – તે શું વિચારે છે અને કેવું અનુભવે છે તે જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે.
- તેની રુચિઓ અનુસાર સમયપત્રક બનાવો – તેમાં રમતગમત, શોખ અને આરામનો સમાવેશ કરો.
- તેને વિષય પોતે પસંદ કરવા દો – આનાથી તેને નિયંત્રણની ભાવના મળશે.
- રમત અને અભ્યાસ વચ્ચે સંતુલન જાળવો – બાળક કંટાળો આવતો નથી અને માનસિક રીતે પણ તાજગીભર્યું રહે છે.
પરિણામ: પ્રેમ અને સમજણ દ્વારા જ ઉકેલ મળશે.
જો બાળક અભ્યાસથી દૂર રહે છે, તો તેનો અર્થ એ છે કે તે કોઈ કારણોસર અસ્વસ્થ છે. જ્યારે તમે તે શું કહે છે તે સમજો છો અને યોગ્ય પદ્ધતિ અપનાવો છો, ત્યારે પરિવર્તન ચોક્કસપણે આવશે. ઠપકો કે દબાણ નહીં, પરંતુ ફક્ત પ્રેમ, ધીરજ અને સકારાત્મક વાતાવરણ બાળકને આગળ વધવામાં મદદ કરી શકે છે.
