Bangladesh: ગલ્ફ દેશોમાં મજૂરોના મૃત્યુની સંખ્યામાં વધારો, બાંગ્લાદેશ માટે ચિંતાનું કારણ
Bangladesh: દર વર્ષે, બાંગ્લાદેશના આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટ પર હજારો શબપેટીઓ આવે છે – શબપેટીઓમાં સપનાની શોધમાં વિદેશ ગયેલા સ્થળાંતરિત કામદારોના મૃતદેહો હોય છે. ખાડી દેશોમાં કામ કરતા બાંગ્લાદેશી કામદારોના મૃત્યુની સંખ્યા સતત વધી રહી છે અને તે હવે એક ગંભીર માનવતાવાદી કટોકટી બની ગઈ છે.
2024 માં 4800 થી વધુ મૃત્યુ
બાંગ્લાદેશ સરકાર દ્વારા જાહેર કરાયેલા આંકડા અનુસાર, ફક્ત 2024 માં જ અત્યાર સુધીમાં 4,800 થી વધુ સ્થળાંતરિત કામદારોના મૃતદેહ વિદેશથી પરત લાવવામાં આવ્યા છે. ૨૦૨૩માં આ સંખ્યા ૪,૫૫૨ હતી, જ્યારે ૨૦૨૨માં ૩,૯૦૪ અને ૨૦૨૧માં ૩,૮૧૮ મૃતદેહો બાંગ્લાદેશ પાછા લાવવામાં આવ્યા હતા. મોટાભાગના મૃતદેહો સાઉદી અરેબિયાથી મોકલવામાં આવી રહ્યા છે, જ્યાં લગભગ ૨૬ લાખ બાંગ્લાદેશી સ્થળાંતર કરનારા કામ કરે છે.
સાઉદી સત્તાવાળાઓ દ્વારા દરેક મૃતદેહને ‘કુદરતી મૃત્યુ’ તરીકે વર્ણવવામાં આવે છે, પરંતુ હવે આ અંગે પ્રશ્ન ઉઠાવવામાં આવી રહ્યો છે. પરિવારના સભ્યો માને છે કે ઘણા કિસ્સાઓમાં મૃત્યુના વાસ્તવિક કારણોની તપાસ થતી નથી.
કાઝી સલાઉદ્દીનની વાર્તા
કુમિલાનો રહેવાસી કાઝી સલાઉદ્દીન પણ આ પરપ્રાંતિય મજૂરોમાંનો એક હતો. તે પોતાના પરિવારના સારા ભવિષ્ય માટે 2022 માં સાઉદી અરેબિયા ગયો હતો. પરંતુ એક વર્ષમાં જ તેમનું અવસાન થયું. જ્યારે તેમનો મૃતદેહ બાંગ્લાદેશ પરત કરવામાં આવ્યો ત્યારે સાઉદી અધિકારીઓએ મૃત્યુનું કારણ ‘હાર્ટ એટેક’ ગણાવ્યું. પરંતુ તેના પરિવારને શંકા છે – સલાઉદ્દીનને ક્યારેય હૃદયરોગ થયો ન હતો.
સલાઉદ્દીન જેવા હજારો પરિવારો દર વર્ષે પોતાના પ્રિયજનો ગુમાવે છે પરંતુ ન તો તેઓ મૃત્યુનું સાચું કારણ જાણે છે અને ન તો કોઈ જવાબદારી નક્કી કરવામાં આવે છે.
ખતરનાક પરિસ્થિતિઓ, ખરાબ રહેવાની પરિસ્થિતિઓ
સાઉદી અરેબિયા, કુવૈત, કતાર અને સંયુક્ત આરબ અમીરાત જેવા ખાડી દેશોમાં લાખો બાંગ્લાદેશી કામદારો બાંધકામ, સફાઈ અને ઘરેલું સેવાઓ જેવા ક્ષેત્રોમાં કામ કરે છે. આ દેશોમાં, અતિશય તાપમાન, લાંબા કામના કલાકો અને ખરાબ રહેવાની સ્થિતિ કામદારોના સ્વાસ્થ્ય પર અસર કરે છે. નિષ્ણાતો માને છે કે આ પરિસ્થિતિઓની તપાસ અને સુધારણા વિના, સ્થળાંતર કામદારોના મૃત્યુને રોકી શકાતા નથી.
વહીવટ અને આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયની ભૂમિકા
બાંગ્લાદેશમાં હવે માંગ ઉઠી રહી છે કે સ્થળાંતરિત કામદારોના મૃત્યુની પારદર્શક તપાસ થાય અને ગલ્ફ દેશોમાં કામ કરતા કામદારોના અધિકારોના રક્ષણ માટે આંતરરાષ્ટ્રીય પગલાં લેવામાં આવે. બાંગ્લાદેશી સરકાર સ્થળાંતર પ્રણાલીમાં સુધારો કરે અને કામદારોને જતા પહેલા વધુ સારી તાલીમ, આરોગ્ય તપાસ અને સુરક્ષા પૂરી પાડે તેવી પણ અપેક્ષા છે.
