Maha Shivratri 2025: કેવી રીતે થયો કાલ ભૈરવનો અવતાર, જાણો કેવી રીતે બન્યો કાશીનો કોટવાલ
મહા શિવરાત્રી 2025: કાલ ભૈરવ એ ભગવાન શિવનું ઉગ્ર સ્વરૂપ છે. ચાલો જાણીએ કે કાલ ભૈરવનો અવતાર કેવી રીતે અસ્તિત્વમાં આવ્યો અને તેઓ કાશીના કોટવાલ કેવી રીતે બન્યા?
Maha Shivratri 2025: મહાશિવરાત્રીનો તહેવાર ફાલ્ગુન મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશી તારીખે ઉજવવામાં આવે છે, જે આ વર્ષે 26 ફેબ્રુઆરી 2025 ના રોજ છે. શિવજીના અનેક અવતાર છે, જેમાંથી કાલ ભૈરવ પણ એક છે. કાલ ભૈરવને રુદ્રનો સંપૂર્ણ અવતાર માનવામાં આવે છે.
પુરાણો અનુસાર ભગવાન શિવે કાલ ભૈરવની રચના કરી હતી. પરંતુ કાલ ભૈરવનો સંબંધ માત્ર ભગવાન શિવના અવતાર સાથે જ નથી પરંતુ કાશી સાથે પણ છે. તેમને ‘કાશીના કોટવાલ’ કહેવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ કે કાલ ભૈરવના અસ્તિત્વમાં શિવ ક્યારે આવ્યા અને શા માટે તેમને કાશીના કોટવાલ બનાવ્યા.
શિવના રૌદ્રરૂપમાંથી પ્રકટ થયા કાળ ભૈરવ
સ્કંદ પુરાણમાં ભગવાન શિવના રૌદ્રરૂપમાંથી ઉત્પન્ન થયેલા કાળ ભૈરવનું વર્ણન મળતું છે. તેની અનુસાર એકવાર ત્રિદેવ, એટલે કે બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને શિવ વચ્ચે આ વાતને લઈને બાંધ છૂટી હતી કે અંતે અમુક સૌમાં શ્રેષ્ઠ કોણ છે? આ ત્રણેય પોતાને મહાન માને હતા, અને એમાંથી કોઈ નક્કી નથી થઈ રહ્યું. ત્યારબાદ આ નિર્ણય કરવા માટે ઋષિ-મુનીઓને બોલાવવામાં આવ્યા. ઋષિ-મુનીઓએ ઘણા વિચારો કર્યા અને ભગવાન શિવને ત્રિદેવોમાં શ્રેષ્ઠ માન્યો.
ઋષિ-મુનીઓના મૌખિક નિવેદનથી શિવજી પ્રસન્ન થયા, પરંતુ બ્રહ્મા જી નારાજ થઈને શિવજીથી ઈર્ષા કરવા લાગ્યા. આ રીતે ગુસ્સા અને ઈર્ષામાં બ્રહ્મા જીએ શિવજીને અપશબ્દો કહ્યા. બ્રહ્મા જી દ્વારા કરવામાં આવેલા આ અપમાનથી શિવજી ખૂબ જ ગુસ્સામાં આવ્યા અને તેમના ગુસ્સાએ રૌદ્રરૂપ ધારણ કર્યું. આ રૌદ્રરૂપમાંથી કાળ ભૈરવનો જન્મ થયો. ગુસ્સાની જ્વાલામાં કાળ ભૈરવ આટલા પ્રસ્થિત થયા કે તેમણે તરત જ બ્રહ્મા જીનો પંચમ માથો કાપી નાખ્યો. આ રીતે કાળ ભૈરવ પર બ્રહ્મહત્યા પાપ લાગી ગઈ.
બ્રહ્મહત્યાના પાપથી આ રીતે મુક્ત થયા કાળ ભૈરવ
બ્રહ્માના પંચમ માથા કાપ્યા પછી પણ કાળ ભૈરવનો ગુસ્સો ઓછો નહોતી થતો. ત્યારે ભગવાન શિવે કાળ ભૈરવને કહ્યું કે “બ્રહ્મહત્યાના પાપથી મુક્ત થવા માટે તેને તીર્થયાત્રા પર જવું પડશે.” પછી કાળ ભૈરવ તીર્થ સ્થળોની યાત્રા પર નીકળ્યા. અનેક તીર્થ સ્થળોની યાત્રા કર્યા પછી કાલ ભૈરવ અંતે શિવની નગર કાશીમાં પોહચ્યાં. અહીં કાળ ભૈરવએ પૂજા અર્ચના કરી અને અહીં કાળ ભૈરવને જીવનના સત્યનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું. ત્યારબાદ કાશીમાં જ તેમને બ્રહ્મહત્યાના પાપથી મુક્તિ મળી.
શિવજીએ કાશીનો કોટવાલ બનાવ્યો
જ્યારે ભગવાન શિવે કાલ ભૈરવને કાશીમાં જોયા ત્યારે તેઓ ત્યાં પ્રગટ થયા અને કાલ ભૈરવને કાશીની રક્ષા કરવાનો અધિકાર આપ્યો. આ પછી તે કાશીના કોટવાલ બન્યા અને કાશીની સુરક્ષાની જવાબદારી કાલ ભૈરવ પર છે. એવું માનવામાં આવે છે કે કાલ ભૈરવ કાશીના જુદા જુદા ભાગોમાં આઠ સ્વરૂપોમાં વિદ્યમાન છે. જ્યારે પણ કોઈ કાશી આવે છે ત્યારે તેને કાલ ભૈરવના દર્શન અવશ્ય કરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે કાલ ભૈરવ ભક્તોના તમામ કષ્ટો દૂર કરે છે.
