Diseases in wheat crop: સેહુન રોગ: ઘઉંના પાક માટે ખતરનાક, બચાવ માટે કયા પગલાં આવશ્યક?
ખેડૂતો માટે ઘઉંના રોગો સામે માર્ગદર્શન
સેહુન અને પાંદડાની ક્ષતિનું નિવારણ
Diseases in wheat crop : રવિ સિઝનનો મુખ્ય પાક ઘઉં હાલમાં ખેતરોમાં ઉગી રહ્યો છે. પરંતુ જાન્યુઆરી મહિનામાં તાપમાનમાં વધઘટ જોવા મળે છે. જેના કારણે ખેડૂતો તેમના ઘઉંના પાકમાં ગંભીર રોગોની ચિંતામાં છે. પીળા કાટ ઉપરાંત, ઘઉંનો પાક પણ ધીમા રોગ અને પાંદડાની ખુમારીના ભયનો સામનો કરી રહ્યો છે. આ રોગો ઘઉંના પાક માટે ખૂબ જ નુકસાનકારક છે, કારણ કે આ રોગોની ઘટના ઉત્પાદન અને ગુણવત્તા પર મોટી અસર કરે છે, જેના કારણે ખેડૂતોને નુકસાનનો સામનો કરવો પડે છે. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો જાણીએ કે આ રોગોના લક્ષણો શું છે અને નુકસાનથી બચવા માટે ખેડૂતોએ શું નિવારણ કરવું જોઈએ.
સેહુન રોગના લક્ષણો શું છે?
આ રોગ નેમાટોડ્સ (વોર્મ્સ) થી થાય છે. આ રોગથી પ્રભાવિત છોડના પાંદડા વાંકડિયા અને સંકોચાઈ જાય છે. તે જ સમયે, આ જંતુના હુમલાને કારણે, મોટાભાગના છોડ વામન રહે છે અને તેઓ તંદુરસ્ત છોડ કરતાં વધુ શાખાઓ ઉત્પન્ન કરે છે. રોગગ્રસ્ત કાનની બુટ્ટીઓ નાની અને હોલો હોય છે અને તેમાં કાળા ગઠ્ઠો બને છે. આમાં ઘઉંના દાણાને બદલે કાળી એલચીના દાણા જેવા બીજ બને છે. જેના કારણે ખેડૂતોને ભારે નુકશાન વેઠવું પડે છે.
ડેન્ડ્રફ નિવારણની પદ્ધતિ
જ્યારે આ રોગના ફોલ્લીઓ દેખાય, ત્યારે પાંદડા પર 0.1 ટકા પ્રોપીકોનાઝોલ (ટિલ્ટ 25 ઇસી) એક કે બે વાર છંટકાવ કરો. આ સિવાય જો આ રોગ દેખાય તો તે છોડનો નાશ કરો. તે જ સમયે, પ્રોપિકોનાઝોલનો છંટકાવ કરવાથી, રોગગ્રસ્ત પાંદડા ઝડપથી સુકાઈ જાય છે, જેના કારણે પ્રકાશસંશ્લેષણ પણ ઓછું થાય છે અને અનાજ હળવા બને છે. જેમ જેમ ગરમી વધે છે તેમ, પાંદડાની નીચેની સપાટી પરના આ ફોલ્લીઓનો રંગ કાળો થઈ જાય છે અને આ પછી રોગ વધુ ફેલાતો નથી.
પાંદડાની ખુમારીના લક્ષણો
ઘઉંના પાક પર પાંદડાની ખુમારીના લક્ષણો છોડના તમામ ભાગોમાં જોવા મળે છે. આ રોગની અસર પાંદડા પર ખૂબ જ જોવા મળે છે. શરૂઆતમાં આ રોગના લક્ષણો નાના ભૂરા બોટ આકારના ફોલ્લીઓના સ્વરૂપમાં દેખાય છે. તે જ સમયે, તેઓ પાંદડાઓના સમગ્ર ભાગને ઉગે છે અને સળગાવી દે છે. જેના કારણે પાંદડાનો લીલો રંગ નાશ પામે છે અને અસરગ્રસ્ત છોડના બીજની અંકુરણ ક્ષમતા ઘટી જાય છે.
આ રોગથી બચવાના ઉપાયો
જ્યારે પાંદડા પર ફૂગના લક્ષણો દેખાય ત્યારે ફૂગનાશક દવાઓનો છંટકાવ કરો. આ ઉપરાંત, ચેપગ્રસ્ત છોડને કાપીને તેને ખેતરમાંથી દૂર કરો. ઉપરાંત, આ રોગથી અસરગ્રસ્ત પાંદડાઓ જે નિયમિતપણે ખેતરોમાં પડે છે તેને દૂર કરો. તેમજ જરૂર જણાય તો 15 દિવસના અંતરે દવાનો ફરીથી છંટકાવ કરવો.
