Pension Scheme: OPS, NPS અને UPS વચ્ચે ખાસ તફાવત શું છે? નોકરી શોધનારાઓ માટે આ સમજવું મહત્વપૂર્ણ છે
Pension Scheme: ભારતમાં સરકારી કર્મચારીઓ માટેની પેન્શન યોજનાઓનો એક મહત્વપૂર્ણ ઇતિહાસ છે. તાજેતરમાં, કેન્દ્ર સરકારે યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ (UPS) ની જાહેરાત કરી છે, જે જૂની પેન્શન સ્કીમ (OPS) અને નવી પેન્શન સ્કીમ (NPS) વચ્ચે સેતુ બનાવે છે. આ ત્રણેય યોજનાઓ એકબીજાથી કેવી રીતે અલગ છે અને કાર્યકારી વ્યાવસાયિકો માટે તેમનું મહત્વ કેવી રીતે છે તે સમજવું મહત્વપૂર્ણ છે.
Old Pension Scheme (OPS)
OPS એક પરંપરાગત પેન્શન યોજના હતી, જે 2004 પહેલા નિયુક્ત થયેલા સરકારી કર્મચારીઓને લાગુ પડતી હતી. આમાં, નિવૃત્તિ પછીનું પેન્શન કર્મચારીના છેલ્લા મૂળ પગારના 50% હતું. આ યોજનામાં કર્મચારીઓ પાસેથી કોઈ નાણાકીય ફાળો લેવામાં આવ્યો ન હતો.
Key features of OPS:
- નિવૃત્તિ સમયે છેલ્લા મૂળ પગારના ૫૦% અને મોંઘવારી ભથ્થું પેન્શન તરીકે.
- કર્મચારીઓએ પેન્શન ફંડમાં ફાળો આપવાની જરૂર નથી.
- નિવૃત્તિ પર 20 લાખ રૂપિયા સુધીની ગ્રેચ્યુઇટીની જોગવાઈ.
- નિવૃત્તિ પછી મૃત્યુના કિસ્સામાં પરિવાર માટે ગેરંટીકૃત પેન્શન.
New Pension Scheme (NPS)
2004 માં, OPS ની જગ્યાએ NPS લાગુ કરવામાં આવ્યું. આ યોજનામાં પેન્શનની ખાતરી નથી કારણ કે તેનું રોકાણ બજાર સાથે જોડાયેલું છે. NPSમાં, કર્મચારીઓએ તેમના પગારનો એક ભાગ પેન્શન ફંડમાં રોકાણ કરવો પડે છે.
Key points of NPS:
- કર્મચારીએ તેના મૂળ પગાર અને મોંઘવારી ભથ્થાના 10% પેન્શન ફંડમાં ફાળો આપવાનો હોય છે, જ્યારે સરકાર 14% ફાળો આપે છે.
- પેન્શન બજારના પ્રદર્શન પર આધાર રાખે છે, જેમાં જોખમનું તત્વ હોય છે.
- નિવૃત્તિ સમયે, 60% ભંડોળ ઉપાડવાની મંજૂરી છે, જ્યારે 40% રકમ વાર્ષિકીમાં રૂપાંતરિત થાય છે.
- નિશ્ચિત પેન્શનની કોઈ ગેરંટી નથી.
Unified Pension Scheme (UPS)
OPS અને NPS વચ્ચે સુમેળ સાધવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે 1 એપ્રિલ, 2025 થી UPS લાગુ કરવામાં આવશે. આ યોજના સરકારી કર્મચારીઓ માટે સંતુલિત વિકલ્પ પૂરો પાડે છે.
UPS Features:
- નિવૃત્તિ સમયે, છેલ્લા 12 મહિનાના સરેરાશ મૂળ પગારના 50% પેન્શન તરીકે આપવામાં આવશે.
- કર્મચારીઓએ તેમના પગારના 10% પેન્શન ફંડમાં ફાળો આપવાનો રહેશે, જ્યારે સરકાર 18.5% ફાળો આપશે.
- UPS માં, OPS ની જેમ મોંઘવારી ભથ્થાનું સમાયોજન થશે, જે NPS માં નથી.
- પેન્શનમાં બજાર આધારિત જોખમ હોતું નથી, જે તેને વધુ સ્થિર વિકલ્પ બનાવે છે.
નિષ્કર્ષ
OPS, NPS અને UPS નામની ત્રણેય યોજનાઓના પોતાના ફાયદા અને મર્યાદાઓ છે. જ્યારે OPS કોઈપણ યોગદાન વિના સ્થિર પેન્શન ઓફર કરતું હતું, ત્યારે NPS એ બજાર-આધારિત રોકાણો દ્વારા પેન્શનને વધુ લવચીક બનાવ્યું. UPS બંનેના ફાયદાઓને સંતુલિત કરીને કર્મચારીઓ માટે એક સુરક્ષિત અને વધુ નફાકારક વિકલ્પ બનવાનો પ્રયાસ કરે છે. સરકારી કર્મચારીઓ માટે આ યોજનાઓથી વાકેફ રહેવું અને તેમના ભવિષ્યનું આયોજન કરવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
