Mahakumbh 2025: મહાકુંભમાં કલ્પવાસ શું છે, જાણો કુંભમાં તેના નિયમો, મહત્વ અને ફાયદા
મહાકુંભ 2025 કલ્પવાસ: મહાકુંભ અને કલ્પવાસનો અનોખો સંબંધ છે. કુંભમાં કલ્પવાસ પૂર્ણ કરનારને શ્રી હરિના આશીર્વાદ મળે છે. પરંતુ કલ્પવાસમાં ભક્તોએ નિયમોનું નિષ્ઠાપૂર્વક પાલન કરવાનું હોય છે.
Mahakumbh 2025: પૌષ પૂર્ણિમા મહાકુંભ સોમવાર, 13 જાન્યુઆરી 2025 થી શરૂ થવા જઈ રહ્યો છે. મહાકુંભ એ વિશ્વનો સૌથી મોટો ધાર્મિક પ્રસંગ છે, જેમાં દેશ અને વિશ્વભરમાંથી ઋષિ-મુનિઓ અને ભક્તો પવિત્ર ત્રિવેણી સંગમમાં એકઠા થાય છે અને શ્રદ્ધાથી ડૂબકી લગાવે છે.
મહાકુંભ દરમિયાન ઘણા લોકો કલ્પવાસના નિયમોનું પણ પાલન કરે છે. જે લોકો આ નિયમોનું નિષ્ઠાપૂર્વક પાલન કરે છે તેઓ ભગવાન વિષ્ણુના આશીર્વાદ મેળવે છે. કલ્પવાસનો નિયમ ગમે ત્યારે અપનાવી શકાય છે. પરંતુ શાસ્ત્રો અનુસાર કુંભ, મહાકુંભ અને માઘ મહિનામાં કલ્પવાસનું મહત્વ ખૂબ વધી જાય છે. કલ્પવાસને આધ્યાત્મિક વિકાસ અને શુદ્ધિકરણનું શ્રેષ્ઠ સાધન માનવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ કલ્પવાસના મહત્વ, નિયમો અને ફાયદા વિશે-
2025 માં કલ્પવાસ ક્યારે શરૂ થશે
આ વર્ષે 2025માં મહાકુંભની સાથે કલ્પવાસ પણ શરૂ થશે. મહા કુંભ મેળો 13મી જાન્યુઆરીએ પોષ પૂર્ણિમાના સ્નાન સાથે ભવ્ય રીતે શરૂ થશે અને આ દિવસથી કલ્પવાસનો પણ પ્રારંભ થશે. કલ્પવાસ આખો મહિનો ચાલે છે. આ સમય દરમિયાન, ભક્તો સંગમના કિનારે રહે છે અને કલ્પવાસના નિયમોનું નિષ્ઠાપૂર્વક પાલન કરે છે અને તે જ સમયે જ્ઞાન, સત્સંગ અને ઋષિ-મહાત્માઓના સંગનો લાભ લે છે.
કલ્પવાસના નિયમો શું છે?
કલ્પવાસના નિયમો ખૂબ કઠોર હોય છે. કલ્પવાસ કરનારાને સફેદ અથવા પીળા રંગનાં વસ્ત્ર પહેરવા પડે છે. કલ્પવાસની સૌથી નીચી અવધિ એક રાત્રિ હોય છે. પરંતુ તેની અવધિ ત્રણ રાત્રિ, ત્રણ મહિનો, છ મહિનો, છ વર્ષ, બાર વર્ષ અથવા જીવનભર પણ હોઈ શકે છે. પદ્મ પુરાણમાં મહર્ષિ દત્તાત્રે દ્વારા વર્ણવાયેલા કલ્પવાસના 21 નિયમો છે. જેમણે 45 દિવસ સુધી કલ્પવાસ કરવો છે, તેમને આ 21 નિયમોનું પાલન કરવું જરૂરી છે. આ 21 નિયમો આ મુજબ છે:
- સત્યવચન
- અહિંસા
- ઇન્દ્રિયોની ઉપર નિયંત્રણ
- તમામ જીવજન્તુઓ પર દયાભાવ રાખવો
- બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવું
- વ્યસનોથી દૂર રહેવું
- બ્રહ્મમુહૂર્તે જાગવું
- નિયમિત રીતે ત્રણ વાર પવિત્ર નદીમાં સ્નાન કરવું
- ત્રિકાલ સંધ્યા નું ધ્યાન કરવું
- પિતૃઓ માટે પિંડદાન કરવું
- દાન કરવું
- અંતર્મુખી જપ કરવો
- સત્સંગમાં જોડાવું
- સંકલ્પિત વિસ્તારમાં બહાર ન જવું
- અન્ય કોઈની નિંદા ન કરવી
- સાધુ-સન્યાસીઓની સેવા કરવી
- જપ અનેકીર્તન કરવું
- એકવાર ભોજન કરવું
- ભૂમિ પર સૂવું
- અગ્નિ સેવન ન કરવું
- દેવ પૂજન કરવું
આ 21 નિયમોમાં બ્રહ્મચર્ય, વ્રત, ઉપવાસ, દેવ પૂજન, સત્સંગ અને દાનને સૌથી મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવ્યા છે.
કલ્પવાસના ફાયદા
જે વ્યક્તિ શ્રદ્ધા અને નિષ્ઠાપૂર્વક કલ્પવાસના નિયમોનું પાલન કરે છે, તેને ઇચ્છિત ફળ મળતા હોય છે અને આના સાથે તે જીવનના બધા બંધનોથી મુક્ત થાય છે.
મહાભારત મુજબ, મઘ મહિનામાં કરેલો કલ્પવાસ એટલો જ પુણ્ય પ્રાપ્ત કરાવે છે, જેટલો 100 વર્ષ સુધી બિનખોરાક તપસ્યા કરવું.
કલ્પવાસના નિયમોનું પાલન કરનારે ભગવાન વિષ્ણુની વિશેષ કૃપા પ્રાપ્ત કરવી છે, અને આથી જીવનમાં સુખ-સમૃદ્ધિ, સૌભાગ્ય અને સકારાત્મકતા નો નિવાસ થાય છે.
