Agriculture growth rate : કૃષિ ક્ષેત્રમાં 4 ટકા વૃદ્ધિનો અંદાજ, સારા ચોમાસાને કારણે અનાજ ઉત્પાદનમાં રેકોર્ડ વધારો
નિષ્ણાતોએ 2024-25 માટે કૃષિ ક્ષેત્રમાં 4 ટકાની વૃદ્ધિની આગાહી કરી છે, જેમાં રવિ અને ખરીફ પાકનું રેકોર્ડ ઉત્પાદન થવાની ધારણા
હીટવેવ અને આબોહવા પરિવર્તન ખેડૂતો માટે ચિંતાનો વિષય બની શકે છે, ખાસ કરીને ઘઉંના પાકને ફેબ્રુઆરી-માર્ચમાં અસર થવાની સંભાવના
Agriculture growth rate : આ વર્ષે સારા ચોમાસાના વરસાદને કારણે ખેડૂતોએ ખરીફ અને રવિ સિઝનમાં પાકનું મોટાપાયે વાવેતર કર્યું છે. આ કારણે દેશના કૃષિ ક્ષેત્રમાં મજબૂત સુધારાના સંકેત દેખાઈ રહ્યા છે. નિષ્ણાતોએ કૃષિ ક્ષેત્રમાં લગભગ 4 ટકા વૃદ્ધિની આગાહી કરી છે. જ્યારે 2025માં અનાજ ઉત્પાદનમાં નવો રેકોર્ડ નોંધાશે તેવા સંકેતો મળી રહ્યા છે. જોકે, માર્ચ 2025માં જ હીટવેવના સંકેતોને કારણે ખેડૂતોના પડકારો વધી શકે છે.
1645 લાખ ટન અનાજ ઉત્પાદનનો અંદાજ છે
ભારતના કૃષિ ક્ષેત્રમાં તેજી આવવાની ધારણા છે. એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે 2024-25 દરમિયાન તેમાં 4 ટકાનો વધારો થવાની ધારણા છે, જે ગયા નાણાકીય વર્ષમાં 1.4 ટકા હતી. જૂન 2025 માં સમાપ્ત થતા પાક વર્ષ 2024-25 માટે ખરીફ (ઉનાળા) ખાદ્ય અનાજનું ઉત્પાદન રેકોર્ડ 1647 લાખ ટન રહેવાનો અંદાજ છે. દરમિયાન, રવિ (શિયાળુ) પાકની વાવણીમાં સતત પ્રગતિ થઈ રહી છે. ડિસેમ્બર 2024ના મધ્ય સુધીમાં 293.1 લાખ હેક્ટરમાં ઘઉંનું વાવેતર થયું છે. અન્ય પાકોનું વાવેતર 558.8 લાખ હેક્ટરમાં થયું છે.
સારા ચોમાસાને કારણે પાકનું પુષ્કળ પ્રમાણમાં વાવેતર
સામાન્ય વરસાદને કારણે ખરીફ પાક સારો થયો છે. તેમણે કહ્યું કે એકંદરે સમગ્ર વર્ષ માટે પાકની સંભાવનાઓ આશાસ્પદ લાગે છે. જો કે, તેમણે ફેબ્રુઆરી-માર્ચમાં સંભવિત હીટવેવ સામે ચેતવણી પણ આપી છે, જે ઘઉંના પાકને અસર કરી શકે છે. નોંધનીય છે કે, મહારાષ્ટ્ર, ઉત્તર પ્રદેશ અને રાજસ્થાનના ભાગોમાં સ્થાનિક પૂર અને દુષ્કાળના કારણે પાકને અસર થતી હોવા છતાં આ વધારો થયો છે. આબોહવા પરિવર્તન પ્રેરિત હવામાન વિસંગતતાઓએ ખાસ કરીને કેટલાક વિસ્તારોમાં ડુંગળી અને ટામેટાંની ઉપજને અસર કરી છે.
કઠોળ અને તેલીબિયાં માટે 10 હજાર કરોડ રૂપિયાનું બજેટ
કઠોળ અને તેલીબિયાંમાં આત્મનિર્ભરતાના સતત પડકારને પહોંચી વળવા, સરકાર 2025 માં ખાદ્ય તેલ અને તેલીબિયાં પર રાષ્ટ્રીય મિશન (NMEO- તેલીબિયાં) શરૂ કરશે. આ માટે 10,103 કરોડ રૂપિયાનું બજેટ રાખવામાં આવ્યું છે. આ પહેલનો હેતુ આયાત પર નિર્ભરતા ઘટાડવાનો છે. ફળો અને શાકભાજીના રેકોર્ડ ઉત્પાદન સાથે બાગાયત ક્ષેત્રે પણ નોંધપાત્ર પ્રગતિ દર્શાવી છે. વિવિધ સરકારી યોજનાઓ હેઠળ વધુ સારી કૃષિ તકનીકો અપનાવીને આ સફળતા હાંસલ કરવામાં આવી છે.
પડકારો પણ આગળ છે
1. આ બધા વચ્ચે ખેડૂતોની અશાંતિ ચિંતાનો વિષય છે. ખાસ કરીને પંજાબ અને હરિયાણામાં ખેડૂતો કાયદેસર એમએસપી ગેરંટી અને અન્ય સુધારાની માંગ સાથે આંદોલન કરી રહ્યા છે.
2. સંસદીય સમિતિએ પીએમ કિસાન સહાયતાને બમણી કરીને પ્રતિ લાભાર્થી રૂ. 12,000 કરવા અને નાના ખેડૂતો માટે સાર્વત્રિક પાક વીમો લાગુ કરવાનું સૂચન કર્યું છે.
3. ખેડૂત ઉત્પાદક સંગઠનોએ 9,204 નોંધણીઓ સાથે વિસ્તરણ કર્યું છે, પરંતુ તેઓ મર્યાદિત બજાર પ્રવેશ અને નબળી વ્યવસ્થાપક ક્ષમતા સહિતના પડકારોનો સામનો કરે છે.
