Mahakumbh 2025: નાગપંથી ગોરખનાથ અખાડાની સ્થાપના ક્યારે થઈ, તેનો યોગી ગોરખનાથ સાથે શું સંબંધ છે?
નાગપંથી અખાડા: નાગપંથી ગોરખનાથ અખાડાના મુનિઓ સંત યોગી ગોરખનાથની પરંપરાને અનુસરે છે. ઉપરાંત, આ અખાડા સાથે સંકળાયેલા સાધુઓ ભારતના વિવિધ રાજ્યોમાં યોગી ગોરખનાથની પરંપરાઓ વિશે જણાવે છે. ગોરખપુરની ગોરખનાથ સેવા સંસ્થાન અને ગોરખપંથી જુના અખાડા પણ આ અખાડાની પરંપરા સાથે જોડાયેલા છે.
Mahakumbh 2025: 13મી જાન્યુઆરીથી પ્રયાગરાજમાં મહાકુંભ યોજાવા જઈ રહ્યો છે. જેમાં દેશના 13 મુખ્ય અખાડાઓના ઋષિ-મુનિઓ ભાગ લેશે. તમામ સંતો પ્રયાગરાજમાં શ્રધ્ધાથી સ્નાન કરશે. આજે અમે તમને નાગપંથી ગોરખનાથ અખાડા વિશે જણાવીશું, જે આ મુખ્ય અખાડાઓમાં સામેલ છે. નાગપંથી ગોરખનાથ અખાડા એ હિન્દુ ધર્મના સંતોનું મુખ્ય સંગઠન છે. આ અખાડા ગોરખનાથના અનુયાયીઓ દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે.
કોણે કરી હતી સ્થાપના?
નાગપંથી ગોરખનાથ અખાડાનું ઈતિહાસ 12મી સદીનું છે. આ ઈતિહાસને સમજવા માટે નાથ સંપ્રદાય વિશે જાણવું જરૂરી છે. નાથ સંપ્રદાયની સ્થાપના મહાન યોગી અને સંત ગોરખનાથએ કરી હતી. માન્યતા છે કે યોગી ગોરખનાથે પોતાના જીવનકાળમાં અનેક ચમત્કારો કર્યા હતા. ગોરખનાથ પછી તેમના અનુયાયીઓએ નાગપંથી ગોરખનાથ અખાડાની સ્થાપના કરી હતી. આ અખાડો નાથ સંપ્રદાયનો એક મુખ્ય ભાગ છે અને આ અખાડો વિશ્વભરમાં ફેલાયેલો છે.
ગોરખનાથ અખાડામાં 12 પંથ
આ અખાડો પોતાના મુખ્ય દેવતા તરીકે યોગી ગોરખનાથને માને છે. આ અખાડાની સ્થાપના 866 ઈસ્વીમાં અહિલ્યા-ગોદાવરી સંગમ પર કરવામાં આવી હતી. આ અખાડાના સ્થાપક પીરશિવાજી નાથ માનવામાં આવે છે. ગોરખનાથ અખાડામાં 12 પંથ છે. આ અખાડાના સાધુ-સંતો યોગી ગોરખનાથની પરંપરાનું પાલન કરે છે. આ સાથે આ અખાડાથી જોડાયેલા સાધુ-સંતો ભારતના વિવિધ રાજ્યોમાં યોગી ગોરખનાથની પરંપરાઓનું પ્રચાર અને પ્રવર્તન કરે છે. ગોરખપુરનું ગોરખનાથ સેવા સંસ્થાન અને ગોરખપંથી જુના અખાડા પણ આ પરંપરાને અનુસરે છે.
કુલ 13 અખાડા
દેશમાં કુલ 13 મુખ્ય અખાડા છે. તેમાં જુના અખાડા, નિરંજનિ અખાડા, મહાનિર્વાણી અખાડા, અવાહન અખાડા, આનંદ અખાડા, અટલ અખાડા, પંચાગ્નિ અખાડા, નાગપંથી ગોરખનાથ અખાડા, વૈષ્ણવ અખાડા, ઉદાસીન પંચાયતી મોટું અખાડા, ઉદાસીન નવું અખાડા, નિર્મલ પંચાયતી અખાડા અને નિર્મોહી અખાડાનો સમાવેશ થાય છે.
પોષ પૂર્ણિમાથી શાહી સ્નાન
જેવું કે 13 જાન્યુઆરીએ પોષ પૂર્ણિમાથી શાહી સ્નાન શરૂ થશે. આ મહાકુંભમાં કુલ છ શાહી સ્નાન થશે. આ તમામ છ શાહી સ્નાનોમાં નાગપંથી ગોરખનાથ અખાડાના સાધુ-સંતો સામેલ થશે. જ્યારે નાગપંથી ગોરખનાથ અખાડાના સાધુ-સંતો પોતાના અસ્ત્ર-શસ્ત્ર સાથે પવિત્ર નદીઓમાં સ્નાન કરશે, ત્યારે એ દૃશ્ય અતિ સુંદર અને ચમત્કારિક હશે.
