Pakistan ની મિસાઈલ ક્ષમતાથી અમેરિકાની ચિંતામાં વધારો, બંને દેશોના સંબંધોમાં વધુ તાણ
Pakistan: અમેરિકાએ પાકિસ્તાનની લાંબી દુરીની બેલિસ્ટિક મિસાઈલ ક્ષમતાઓને ગંભીર સુરક્ષા ખતરો ગણાવી છે અને તેને પ્રાદેશિક અને વૈશ્વિક સ્થિરતા માટે ચેલેન્જ તરીકે રજૂ કર્યો છે. અમેરિકાના ડિપ્ટી નેશનલ સિક્યોરિટી એડવાઇઝર જોન ફાઇનરે તાજેતરમાં કાર્નેગી એન્ડોમેન્ટ ફોર ઈન્ટરનેશનલ પીસમાં વાત કરતાં ચેતવણી આપી હતી કે પાકિસ્તાનના મિસાઈલ વિકાસથી તેની વ્યૂહાત્મક વિચારધારા માં ફેરફાર આવી રહ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે, “જો આ પ્રવૃત્તિ ચાલુ રહી, તો પાકિસ્તાન દક્ષિણ એશિયા કરતા બાહ્ય લક્ષ્યો સુધી પહોંચી શકે છે, જે અમેરિકાથી લઈને અન્ય દેશો માટે મોટો ખતરો બની શકે છે.”
પાકિસ્તાનના મિસાઈલ કાર્યક્રમ પર અમેરિકી પ્રતિબંધ
આ નવી ચિંતાને ધ્યાનમાં રાખતા, અમેરિકાએ પાકિસ્તાનના મિસાઈલ કાર્યક્રમને નિયંત્રિત કરવા માટે પ્રતિબંધોનો નવો ચક્ર શરૂ કર્યો છે. તેમાં પ્રથમવાર પાકિસ્તાનના નેશનલ ડેવલપમેન્ટ કૉમ્પ્લેક્સ (NDC) અને કરાચીની ત્રણ ખાનગી કંપનીઓને નિશાન બનાવાયું છે, જે મિસાઈલ વિકાસમાં મદદ કરી રહી હતી. અમેરિકાનું કહેવું છે કે આ કંપનીઓ પાકિસ્તાને મિસાઈલ કાર્યક્રમ આગળ વધારવામાં મદદ કરી રહી હતી, જે સુરક્ષા માટે ખતરનાક થઈ શકે છે.
અમેરિકા-પાકિસ્તાનના સંબંધોમાં તાણ
અફઘાનિસ્તાનમાંથી અમેરિકી સેનાની પરત ફર્યા પછી પાકિસ્તાન અને અમેરિકાના સંબંધોમાં સતત ઘટાડો આવ્યો છે. એક સમયે આતંકવાદ વિરૂદ્ધ અમેરિકાનો મુખ્ય ભાગીદાર ગણાતા પાકિસ્તાનને હવે તેના સૈન્ય કાર્યક્રમો અને ચીન સાથે વધતા સંબંધોના કારણે અમેરિકાના માટે ચિંતાનો વિષય બન્યો છે. અમેરિકાનો આક્ષેપ છે કે પાકિસ્તાને તેમના પ્રશ્નોનો સંતોષકારક જવાબ આપ્યો નથી અને ચીન સાથે મળીને પોતાના સૈન્ય કાર્યક્રમોને આગળ વધાર્યો છે.
ભારત પર અસર
પાકિસ્તાનના મિસાઈલ કાર્યક્રમની પ્રગતિનો ભારતની વ્યૂહરચના પર સીધો અસર પડી શકે છે. પાકિસ્તાનની વધતી મિસાઈલ ક્ષમતા ભારતને તેની મિસાઈલ યોજનાઓ, જેમ કે અગ્નિ શ્રેણી અને બેલિસ્ટિક મિસાઈલ ડિફેન્સ સિસ્ટમ,ને તેજીથી આગળ વધારવા માટે પ્રેરિત કરી શકે છે. આ ઉપરાંત, પાકિસ્તાની વધતી સૈન્ય શક્તિ ભારતને તેની પરમાણુ નીતિ, ખાસ કરીને “પ્રથમ ઉપયોગ ન કરવું” નીતિ પર પુનર્વિચાર કરવા માટે મજબૂર કરી શકે છે.
ચીન સાથે પાકિસ્તાનની વિશ્વસનીયતા ઘટી રહી છે
પાકિસ્તાનની વધતી મિસાઈલ અને પરમાણુ ક્ષમતા જોવામાં આવે, તો તે ચીન પર તેની પરિપૂર્ણતા વધારી શકે છે, જે પહેલાથી જ પાકિસ્તાની સૈન્ય કાર્યક્રમોમાં સહયોગ કરી રહ્યો છે. અમેરિકાના કડક પ્રતિબંધો અને ચેતાવણીઓ છતાં, પાકિસ્તાન ચીન સાથે પોતાની મિસાઈલ અને પરમાણુ યોજનાઓ માટે તકનીકી સહયોગ પ્રાપ્ત કરી શકે છે.
અમેરિકાએ પાકિસ્તાને દબાણમાં રાખવા માટે કૂટનીતિક પ્રયાસોને વધારવા અને અન્ય દેશોને પણ પાકિસ્તાની મિસાઈલ કાર્યક્રમ પર નજર રાખવા માટે પ્રેરણા આપવા માટે યોજના બનાવી છે. આ સ્થિતિ ભારત-અમેરિકા રક્ષા સહયોગને વધુ મજબૂત બનાવી શકે છે, જે બંને દેશો વચ્ચેની સુરક્ષા ભાગીદારીમાં નવી દિશા આપી શકે છે.
