Forex Reserve: બે મહિનામાં ભારતના ફોરેન એક્સચેન્જ રિઝર્વમાં 48 બિલિયન ડૉલરનો ઘટાડો થયો, શું તેની પાછળ ચીન અને ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ છે કારણ?
Forex Reserve: છેલ્લા બે મહિનામાં ભારતના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં લગભગ $48 બિલિયનનો ઘટાડો થયો છે. એક તરફ, સપ્ટેમ્બરના અંતે તે $704.88 બિલિયનના તેના અત્યાર સુધીના સર્વોચ્ચ સ્તરે પહોંચી ગયો હતો. તે જ સમયે, 22 નવેમ્બરના રોજ પૂરા થતા સપ્તાહમાં, તે $656.582 બિલિયન સાથે કેટલાક મહિનાઓમાં તેના સૌથી નીચા સ્તરે આવી ગયું હતું.
જો કે છેલ્લા એક સપ્તાહની વાત કરીએ તો બે મહિનાના સતત ઘટાડા બાદ ભારતના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં ફરી એકવાર વધારો થયો છે. 29 નવેમ્બરે પૂરા થયેલા સપ્તાહમાં વિદેશી મુદ્રા ભંડાર $1.51 બિલિયન વધીને $658.09 બિલિયન થયું છે. જો કે, જો એકંદરે જોવામાં આવે તો, તમે હજુ પણ ભારતના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં ભારે ઘટાડો જોશો. ચાલો આજે આ સમાચારમાં તેની પાછળનું કારણ જાણીએ.
શા માટે ભારતનો વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડાર ઘટ્યો?
છેલ્લા બે મહિનામાં ભારતના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં ઘટાડો થવાનું સૌથી મોટું કારણ રૂપિયો દબાણ હેઠળ છે, એટલે કે ડોલર સામે નબળો પડી રહ્યો છે. કારણ કે, અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની જીતને કારણે ડોલર મજબૂત બન્યો હતો. ડોલર સામે રૂપિયો સતત નબળો પડી રહ્યો હોવાને કારણે રિઝર્વ બેન્ક રૂપિયાના ઘટાડાને રોકવા માટે સતત ડોલરનું વેચાણ કરી રહી હતી.
આ કારણોસર વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં પણ ઘટાડો થયો છે
બીજી તરફ મધ્ય પૂર્વમાં વધી રહેલા ભૌગોલિક રાજકીય તણાવને કારણે વિદેશી રોકાણકારો સતત ભારતીય શેરબજારમાંથી નાણાં ઉપાડી રહ્યા છે અને ચીનમાં રોકાણ કરી રહ્યા છે. આનો સામનો કરવા માટે, રિઝર્વ બેંક લાંબા સમયથી વિદેશી વિનિમય બજારોમાં વ્યૂહાત્મક હસ્તક્ષેપની નીતિને અનુસરી રહી છે, જે નિશ્ચિત વિનિમય દર લક્ષ્ય જાળવી રાખવાને બદલે વધુ પડતી વધઘટને રોકવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. આમાં રૂપિયાના તીવ્ર ઘટાડાને રોકવા માટે ડોલર વેચવા અને મજબૂતીના સમયે ડોલર ખરીદવા જેવા પગલાંનો સમાવેશ થાય છે.
