FPI: PO અને પ્રેફરન્શિયલ શેર વેચાણ સહિતની તેમની પ્રાથમિક બજાર ખરીદી આ વર્ષે $11.5 બિલિયન સુધી પહોંચી
FPI: વિદેશી રોકાણકારો ભારતીય શેરબજારમાં તબાહીની પરવા કર્યા વિના સતત નાણાં ઉપાડી રહ્યાં છે. ઓક્ટોબર મહિનાથી શરૂ થયેલી નાણા ઉપાડવાની પ્રક્રિયા ચાલુ છે. વિદેશી રોકાણકારોએ લગભગ 50 દિવસમાં 26 હજાર કરોડ રૂપિયાની રેકોર્ડ રકમ ઉપાડી લીધી છે. આવી સ્થિતિમાં, સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે વિદેશી રોકાણકારો આ પૈસા ક્યાં લઈ રહ્યા છે. જો ચીનના શેરબજારોમાં વિદેશી રોકાણકારોનું સ્થળાંતર થયું હોત, તો શાંઘાઈ અને હેંગસેંગ શેરબજારોની સ્થિતિમાં થોડો ફેરફાર થયો હોત. છેલ્લા એક મહિનામાં હોંગકોંગના શેરબજારમાં 4 ટકાથી વધુનો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. તે જ સમયે, શાંઘાઈના ઇન્ડેક્સમાં માત્ર 2 ટકાથી વધુનો વધારો જોવા મળ્યો છે.
આના પરથી તમે સ્પષ્ટપણે સમજી શકો છો કે વિદેશી રોકાણકારો ભારતીય શેરબજારમાંથી પૈસા ઉપાડી રહ્યા નથી અને તે તમામનું રોકાણ ચીનમાં કરી રહ્યા છે. નિષ્ણાતોના મતે વિદેશી રોકાણકારોએ શેરબજારમાંથી કમાણીનો નવો રસ્તો અપનાવ્યો છે. હવે તેઓ સેકન્ડરી માર્કેટમાંથી પૈસા ઉપાડવામાં અને પ્રાઇમરી માર્કેટમાંથી નફો મેળવવામાં વ્યસ્ત છે. મતલબ કે એફપીઆઈનું ધ્યાન આઈપીઓમાંથી પૈસા કમાવવા પર છે. ચાલો આંકડાઓ પરથી સમજવાનો પ્રયત્ન કરીએ કે આ પૈસા ક્યાં જઈ રહ્યા છે?
IPO માં રોકાણ માટે રેકોર્ડ બનાવ્યો
વિદેશી રોકાણકારોએ ઓક્ટોબરથી ભારતીય શેરોમાંથી રેકોર્ડ રકમ ઉપાડી લીધી છે અને આ ટ્રેન્ડ હજુ અટક્યો નથી. તે જ સમયે, FPIs આ નાણાંનો ઉપયોગ IPOમાંથી નફો મેળવવા માટે કરી રહ્યા છે. IPO અને પ્રેફરન્શિયલ શેર વેચાણ સહિતની તેમની પ્રાથમિક બજાર ખરીદી આ વર્ષે $11.5 બિલિયન સુધી પહોંચી છે, એમ સેન્ટ્રલ ડિપોઝિટરી સર્વિસીસ લિમિટેડ દ્વારા પ્રકાશિત કરવામાં આવેલા ડેટા અનુસાર. આનો અર્થ એ થયો કે વિદેશી રોકાણકારોએ તેમનો 2021નો અગાઉનો રેકોર્ડ તોડી નાખ્યો છે. તેનાથી વિપરીત, વૈશ્વિક ફંડોએ બંને સ્ટોક એક્સચેન્જો પર $13 બિલિયન કરતાં વધુ મૂલ્યના શેર વેચ્યા છે. જેના કારણે નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જના મુખ્ય સૂચકાંક નિફ્ટીમાં કરેક્શન જોવા મળ્યું છે.
IPO પ્રત્યે પ્રેમ કેમ વધી રહ્યો છે?
DR ચોક્સી ફિનસર્વ પ્રાઈવેટ લિમિટેડના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર દેવેન ચોક્સીએ ET રિપોર્ટમાં જણાવ્યું હતું કે વિદેશી રોકાણકારો હવે ઘણી કંપનીઓ એટલે કે IPOમાં રોકાણ કરી રહ્યા છે, કારણ કે તેમની પાસે ખૂબ જ ઝડપી ગતિએ વળતર જનરેટ કરવાની ક્ષમતા છે. બીજી તરફ સેકન્ડરી માર્કેટમાં પ્રોફિટ બુકિંગનું મુખ્ય કારણ ઊંચું વેલ્યુએશન છે. બ્લૂમબર્ગ માટે primedatabase.com દ્વારા સંકલિત ડેટા અનુસાર, આ વર્ષે કંપનીઓએ IPO અને પ્રાથમિક શેર ઓફરિંગમાંથી રેકોર્ડ $28.4 બિલિયન એકત્ર કર્યા સાથે ભારત ડીલમેકિંગ માટે એક હોટસ્પોટ બની ગયું છે. આ 2023માં એકત્ર કરાયેલી મૂડી કરતાં બમણી છે.
કંપનીઓ લિસ્ટેડ થવા માટે સંઘર્ષ કરી રહી છે
ડેટા દર્શાવે છે કે નવી લિસ્ટિંગ માટેના ઉત્સાહે પણ તેમની પોસ્ટ-લિસ્ટિંગ કામગીરીને ઢાંકી દીધી છે, આ વર્ષે તેમના પ્રથમ ટ્રેડિંગ દિવસે IPOsમાં સરેરાશ 24 ટકાનો વધારો જોવા મળ્યો છે. નિફ્ટી તેની સપ્ટેમ્બરની ઊંચી સપાટીથી 10 ટકાથી વધુ ઘટી છે પરંતુ હજુ પણ તેની 12-મહિનાની ફોરવર્ડ કમાણીના 20 ગણા નજીક ટ્રેડ કરે છે, જે વિશ્વમાં સૌથી મોંઘી છે. હજુ પણ કેટલાક મોટા જાહેર પ્રશ્નો રેલી છતાં સંઘર્ષ કરી રહ્યા છે. હ્યુન્ડાઈ મોટર કંપનીના ભારતીય એકમે $3.3 બિલિયનનો દેશનો સૌથી મોટો IPO લોન્ચ કર્યો – ભારતમાં અત્યાર સુધીના સૌથી મોટા ડિસ્કાઉન્ટ પર લિસ્ટિંગ.
બીજી તરફ, રિટેલ રોકાણકારો વેલ્યુએશન અને ગ્રોથની ચિંતાને કારણે IPO ટાળી રહ્યા છે. ઓલા ઈલેક્ટ્રિક મોબિલિટી લિમિટેડના શેર ઓગસ્ટની શરૂઆતમાં લિસ્ટિંગ થયા પછીના પ્રથમ છ સત્રમાં તેમની કિંમત લગભગ બમણી થઈ ગયા બાદ તેમના IPO કિંમતથી નીચે ટ્રેડ થઈ રહ્યા છે. લંડન સ્થિત અલ્ક્વિટી ઇન્વેસ્ટમેન્ટ મેનેજમેન્ટ લિમિટેડના વૈશ્વિક ઊભરતાં બજારોના ઇક્વિટીના વડા માઇક સેલે જણાવ્યું હતું કે, “અમારા ગ્રાહકોને લાગે છે કે ભારતમાં રહેવાનો હવે સારો સમય છે.”
