Supreme Court: બુલડોઝરની કાર્યવાહી પર SCએ કડક શબ્દોમાં કહ્યું- સરકારી સત્તાનો દુરુપયોગ ન થવો જોઈએ
Supreme Court: સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે ટ્રાયલ વિના મકાનો તોડી પાડવાની કાર્યવાહી ખોટી છે. જો વહીવટીતંત્ર મનસ્વી રીતે મકાનો તોડી પાડશે તો તેના માટે અધિકારીઓને જવાબદાર બનવું પડશે.
Supreme Court: બુધવારે (13 નવેમ્બર 2024) સુપ્રીમ કોર્ટમાં બુલડોઝર એક્શન પર સુનાવણી દરમિયાન મોટી ટિપ્પણી કરી. કોર્ટે કહ્યું કે સરકારી સત્તાનો દુરુપયોગ ન થવો જોઈએ. ન્યાયાધીશ ચુકાદો વાંચી રહ્યા છે. જસ્ટિસ ગવઈએ કવિ પ્રદીપની એક કવિતાને ટાંકીને કહ્યું કે ઘર એક સપનું છે, જે ક્યારેય તોડી શકાતું નથી. ન્યાયાધીશે વધુમાં કહ્યું કે ગુનાની સજા ઘર તોડી ન શકાય. ગુનામાં આરોપી બનવું અથવા દોષિત ઠરવું એ ઘર તોડી પાડવાનો આધાર નથી.
Supreme Court સુનાવણી દરમિયાન ન્યાયાધીશે કહ્યું, “અમે તમામ દલીલો સાંભળી. લોકતાંત્રિક સિદ્ધાંતોને ધ્યાનમાં લીધા. ન્યાયના સિદ્ધાંતોને ધ્યાનમાં લીધા. ઈન્દિરા ગાંધી વિરુદ્ધ રાજનારાયણ, ન્યાયમૂર્તિ પુટ્ટસ્વામી જેવા નિર્ણયોમાં નિર્ધારિત સિદ્ધાંતોને ધ્યાનમાં લીધા. તે સરકારની જવાબદારી છે. કાયદાનું શાસન સુનિશ્ચિત કરવા.” રહેવું જોઈએ, પરંતુ તે જ સમયે બંધારણીય લોકશાહીમાં નાગરિક અધિકારોનું રક્ષણ જરૂરી છે.”
‘ગુનાના આરોપીઓને પણ બંધારણ કેટલાક અધિકારો આપે છે’
ન્યાયાધીશે વધુમાં કહ્યું કે લોકોને એ સમજવું જોઈએ કે તેમના અધિકારો આ રીતે છીનવી ન શકાય. સરકારી સત્તાનો દુરુપયોગ કરી શકાય નહીં. અમે વિચાર્યું કે શું અમારે માર્ગદર્શિકા જારી કરવી જોઈએ. ટ્રાયલ વિના ઘર તોડીને કોઈને સજા થઈ શકે નહીં. અમારું તારણ છે કે જો વહીવટીતંત્ર મનસ્વી રીતે મકાનો તોડી નાખે તો તેના માટે અધિકારીઓને જવાબદાર બનવું પડશે. અપરાધના આરોપીઓને પણ બંધારણ કેટલાક અધિકારો આપે છે. ટ્રાયલ વિના કોઈને પણ દોષિત માની શકાય નહીં.
‘પ્રશાસન ન્યાયાધીશ ન બની શકે’
જજે સુનાવણી દરમિયાન કહ્યું કે, એક રસ્તો એ હોઈ શકે કે લોકોને વળતર મળે. આ ઉપરાંત ગેરકાયદેસર પગલાં લેનારા અધિકારીઓને પણ સજા થવી જોઈએ. કુદરતી ન્યાયના સિદ્ધાંતનું પાલન કરવું જોઈએ. કોઈને પોતાનો પક્ષ રજૂ કરવાની તક આપ્યા વિના મકાનો તોડી ન શકાય. વહીવટ ન્યાયાધીશ ન બની શકે. કોઈને દોષિત ઠેરવીને ઘર તોડી ન શકાય. ‘માઈટ વોઝ રાઈટ’નો સિદ્ધાંત દેશમાં ચાલી શકે નહીં. ગુના માટે સજા કરવી એ કોર્ટનું કામ છે. નીચલી અદાલતે આપેલી ફાંસીની સજા ત્યારે જ લાગુ થઈ શકે જો હાઈકોર્ટ પણ તેની પુષ્ટિ કરે. આર્ટિકલ 21 (જીવનનો અધિકાર) હેઠળ માથા પર છત હોવી એ પણ અધિકાર છે.
