Pitru Paksha 2024: પ્રથમ દિવસથી અમાવસ્યા સુધી, આ તિથિઓએ જાણીતા અને અજાણ્યા પૂર્વજોનું શ્રાદ્ધ કરો.
પિતૃ પક્ષને સનાતન ધર્મમાં મહત્વના સમયગાળા તરીકે જોવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે આ દરમિયાન આપણા પૂર્વજો પૃથ્વી પર આવે છે અને આપણને આશીર્વાદ આપે છે. આવી સ્થિતિમાં, આ સમય દરમિયાન પિતૃઓ માટે પિંડ દાન અને શ્રાદ્ધ વગેરે વિધિઓ કરવામાં આવે છે જેથી કરીને તેઓ સંતુષ્ટ થઈ શકે. આવો જાણીએ કઈ તિથિએ કોનું શ્રાદ્ધ કરવું શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે.
દર વર્ષે પિતૃપક્ષ ભાદ્રપદ શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાની તિથિથી શરૂ થાય છે, જ્યારે તે અશ્વિન મહિનાની અમાવસ્યા તિથિએ સમાપ્ત થાય છે. આ વર્ષે પિતૃ પક્ષ મંગળવાર, 17 સપ્ટેમ્બર 2024 થી શરૂ થયો છે, જે બુધવાર, 02 ઓક્ટોબરના રોજ સમાપ્ત થશે. શાસ્ત્રોમાં વર્ણન છે કે જે તિથિએ વ્યક્તિનું મૃત્યુ થાય છે તે દિવસે શ્રાદ્ધ કરવામાં આવે છે. પરંતુ જો તમે તમારા પૂર્વજોની તિથિ ભૂલી ગયા છો, અથવા કોઈ કારણસર શ્રાદ્ધ નથી કરી શક્યા તો આવી સ્થિતિમાં તમે આ તિથિ પર શ્રાદ્ધ કરી શકો છો.
શ્રાદ્ધ તિથિ
પ્રતિપદા તિથિ – આ તિથિએ દાદા-દાદીનું શ્રાદ્ધ કરવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં જો કોઈને પોતાના દાદા-દાદીની તિથિ યાદ ન હોય તો તેમનું શ્રાદ્ધ શ્રાદ્ધ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિએ કરી શકાય છે.
પંચમી તિથિ – લગ્ન પહેલા મૃત્યુ પામનારનું શ્રાદ્ધ પંચમી તિથિ પર કરવામાં આવે છે.
નવમી તિથિ – પિતૃપક્ષની નવમી તિથિ એ મહિલાઓના શ્રાદ્ધ માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે જેઓ તેમના પતિ જીવિત હોય ત્યારે મૃત્યુ પામે છે, એટલે કે જેઓ પરિણીત છે. આ સાથે આ તિથિને દેવી માતાના શ્રાદ્ધ માટે પણ શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે, તેથી તેને માતૃ નવમી પણ કહેવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં નવમી તિથિના દિવસે પરિવારની તમામ મૃત મહિલાઓનું શ્રાદ્ધ કરી શકાય છે.
એકાદશી અને દ્વાદશી તિથિ – એકાદશી અને દ્વાદશી તિથિના દિવસે જે લોકોએ સન્યાસ લીધો હોય તેમના માટે શ્રાદ્ધ કરી શકાય છે.
ચતુર્દશી અને ત્રયોદશી તિથિ – શાસ્ત્રો અનુસાર પિતૃ પક્ષની ચતુર્દશી તિથિએ શ્રાદ્ધ એવા લોકો માટે કરવામાં આવે છે જેનું શસ્ત્ર, આત્મહત્યા, ઝેર કે કોઈ દુર્ઘટનાથી મૃત્યુ થયું હોય. એટલે કે ચતુર્દશીના દિવસે અકાળે મૃત્યુ પામનાર કોઈપણ વ્યક્તિનું શ્રાદ્ધ કરવામાં આવે છે. બાળકોના શ્રાદ્ધ માટે ત્રયોદશી તિથિ શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે.
અમાવસ્યા તિથિ – પિતૃ પક્ષ અશ્વિન મહિનાની અમાવસ્યા તિથિ પર સમાપ્ત થાય છે, જેને સર્વપિત્રી અમાવાસ્યા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. જો કોઈ કારણસર તમે પિતૃ પક્ષની અન્ય તિથિઓમાં તમારા પૂર્વજોનું શ્રાદ્ધ ન કરી શકો તો આવી સ્થિતિમાં સર્વપિત્રી અમાવસ્યાના દિવસે તેમનું શ્રાદ્ધ કરી શકાય છે. એટલે કે આ તિથિએ તમામ જાણીતા અને અજાણ્યા પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ કરવામાં આવે છે.
