Anant Chaturdashi 2024: દ્રૌપદીએ કોને ‘અંધનો પુત્ર પણ અંધ’ કહ્યો, તેનો અનંત ચતુર્દશી સાથે શું સંબંધ, જાણો આખી વાર્તા
અનંત ચતુર્દશી પર, ભગવાન વિષ્ણુના અનંત સ્વરૂપોની પૂજા કરવામાં આવે છે. પરંતુ તેની સાથે આ તહેવાર મહાભારત કાળ સાથે પણ જોડાયેલો છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પ્રથમ વખત પાંડવોએ તેમના પરિવાર સાથે આ વ્રત રાખ્યું હતું.
અનંત ચતુર્દશીનો તહેવાર મંગળવાર, 17 સપ્ટેમ્બર 2024 ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. ધાર્મિક અને પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર, આ વ્રતની પદ્ધતિ સૌપ્રથમ શ્રી કૃષ્ણએ યુધિષ્ઠિરને જણાવી હતી, ત્યારપછી પાંડવોએ તેમના પરિવાર સાથે આ વ્રતનું પાલન કર્યું હતું અને તમામ સમસ્યાઓમાંથી મુક્તિ મેળવીને જીવનભર રાજાશાહીનું સુખ ભોગવ્યું હતું. તેથી અનંત ચતુર્દશી વ્રતને પરંપરા અને આસ્થાનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે.
જ્યારે દ્રૌપદીએ દુર્યોધનને અંધનું સંતાન અંધ કહ્યું
એકવાર યુધિષ્ઠિરે રાજસૂય યજ્ઞ કર્યો અને યજ્ઞમંડળનું નિર્માણ ખૂબ જ અદભૂત અને મનોહર હતું. યજ્ઞ મંડળ એવી રીતે બનાવવામાં આવ્યું હતું કે પાણી પણ જમીન જેવું લાગે અને જમીન પણ પાણી જેવી લાગે. એ સર્કલ જોઈને કોઈ પણ છેતરાઈ શકતું હતું.
દુર્યોધન ક્યાંકથી લટાર મારતો આવ્યો ત્યારે તે પણ આકસ્મિક રીતે યજ્ઞમાં પડ્યો. આના પર દ્રૌપદીએ તેમને ‘અંધ લોકોનું આંધળું બાળક’ કહીને તેમની મજાક ઉડાવી. પરંતુ આ વાત દુર્યોધનના મનમાં ચોંટી ગઈ અને તેણે બદલો લેવાનું નક્કી કર્યું. બદલો લેવા માટે તેણે એક યુક્તિ રમી અને પાંડવોને જુગારમાં હરાવીને પરાસ્ત કર્યા.
જુગારમાં હાર્યા બાદ પાંડવોને 12 વર્ષ સુધી વનવાસ ભોગવવો પડ્યો હતો. એકવાર શ્રી કૃષ્ણ વનમાં આવ્યા. યુધિષ્ઠિરે કૃષ્ણને આ દુઃખમાંથી મુક્તિ મેળવવાનો ઉપાય પૂછ્યો. ત્યારબાદ શ્રી કૃષ્ણએ યુધિષ્ઠિરને તેમના પરિવાર સાથે અનંત ચતુર્દશીનું વ્રત કરવા કહ્યું. આ સાથે શ્રી કૃષ્ણે તેમને આ વ્રત સંબંધી એક વાર્તા પણ સંભળાવી જે આ પ્રમાણે છે-
અનંત ચતુર્દશી વ્રત કથા
પ્રાચીન સમયમાં, સુશીલા નામની એક છોકરી હતી, જેના લગ્ન કૌંદિન્ય ઋષિ સાથે થયા હતા. એકવાર કૌંડિલ્ય ઋષિએ તેમની પત્નીના ડાબા હાથ પર અનંત સૂત્ર બાંધેલું જોયું. પોતાના હાથમાં બાંધેલો દોરો જોઈને પહેલા તો તે આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયો અને તેની પત્નીને પૂછ્યું, “શું તેં મને કાબૂમાં રાખવા માટે આ દોરો હાથ પર બાંધ્યો છે?”
પત્નીએ જવાબ આપ્યો ના, આ ભગવાન અનંતનું પવિત્ર સૂત્ર છે. પરંતુ ઋષિ કૌંડિન્યએ તેની પત્નીની વાત પર વિશ્વાસ ન કર્યો અને તેણે અનંત સૂત્રને શ્રાપિત દોરો માનીને તેને તોડી નાખ્યો અને તેને આગમાં ફેંકી દીધો.
પરિણામ એ આવ્યું કે ઋષિ કૌંડિન્યની બધી સંપત્તિ અને સંપત્તિનો નાશ થઈ ગયો અને તે ખરાબ પરિસ્થિતિમાં પોતાનું જીવન જીવવા લાગ્યો. પોતાની ગરીબીનું કારણ જણાવતા તેની પત્નીએ કહ્યું કે તેણે ભગવાનના અનંત સૂત્રનો નાશ કર્યો હતો, આ તેનું પરિણામ છે.
પછી કૌંડિન્ય ઋષિએ પશ્ચાતાપ કરવાનું નક્કી કર્યું અને જંગલમાં ગયા. તે દરેકને અનંત દેવના સરનામા વિશે પૂછતો. એક દિવસ ભટકતી વખતે તે થાકી ગયો અને જમીન પર પડ્યો. ક્યારેક અનંત દેવના દર્શન કર્યા.
ભગવાને કૌંડિન્ય ઋષિને કહ્યું, આ બધું તમારા અપમાનજનક અનંતસૂત્રનું પરિણામ છે. જો તમારે આનું પ્રાયશ્ચિત કરવું હોય તો તમારે ચૌદ વર્ષ સુધી સતત અનંત વ્રતનું પાલન કરવું પડશે. આ પછી તમારી બરબાદ થયેલી સંપત્તિ પાછી મળશે. કૌંડિન્ય ઋષિએ પણ એવું જ કર્યું અને પોતાની ખોવાયેલી સંપત્તિ પાછી મેળવી.
તેથી જ કહેવાય છે કે માણસ પોતાના ભૂતકાળના દુષ્કર્મોનું પરિણામ દુઃખના રૂપમાં ભોગવે છે. પરંતુ અનંત વ્રતની અસરથી તમામ પાપોનો નાશ થાય છે અને વ્યક્તિને જીવનમાં સુખ-શાંતિની પ્રાપ્તિ થાય છે.
