UGC : કોલેજોમાં સિગારેટ અને તમાકુ મળે તો સારું નહીં! યુજીસીની કડકાઈ, તમાકુ મુક્ત કેમ્પસ માર્ગદર્શિકાનો અમલ કરવો પડશે
UGC:યુનિવર્સિટી ગ્રાન્ટ્સ કમિશન એ દેશભરની તમામ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓને કડક સૂચના આપી છે કે તમાકુ મુક્ત કેમ્પસ માટે લાગુ થતી માર્ગદર્શિકાનું 100 ટકા પાલન કરવું જોઈએ. કેમ્પસમાં કોઈપણ સ્વરૂપમાં તમાકુનો ઉપયોગ થવો જોઈએ નહીં. કેમ્પસની આસપાસ તમાકુ ઉત્પાદનોના વેચાણ પર પ્રતિબંધ છે તેની ખાતરી કરવા માટે પણ કડક પગલાં લેવા જોઈએ. 11 સપ્ટેમ્બરના રોજ યુજીસીએ તમામ યુનિવર્સિટીઓના વાઇસ ચાન્સેલરો અને કોલેજોના આચાર્યોને પત્ર લખ્યો છે કે યુવાનોમાં તમાકુનું વ્યસન ખૂબ જ ચિંતાનો વિષય છે. શૈક્ષણિક સંસ્થાઓની જવાબદારી છે કે આ સમસ્યાને દૂર કરવા માટે નિર્ધારિત દરેક નિયમોનો કડક અમલ કરવો. યુજીસીએ વિદ્યાર્થીઓમાં ઈ-સિગારેટના વધતા વ્યાપ અંગે પણ ચિંતા વ્યક્ત કરી છે.
’20 વર્ષથી ઓછી ઉંમરનું વ્યસન જીવનભર રહે છે’
ગ્લોબલ યુથ ટોબેકો સર્વે (જીવાયટીએસ) 2019નું ઉદાહરણ ટાંકીને, યુજીસીએ જણાવ્યું છે કે 13 થી 15 વર્ષની વયના 8.5% વિદ્યાર્થીઓ તમાકુના ઉત્પાદનોનો અલગ અલગ રીતે ઉપયોગ કરે છે. દર વર્ષે 5500 થી વધુ બાળકો તમાકુના વ્યસની બને છે. સર્વેક્ષણમાં બહાર આવ્યું છે કે ભારતમાં લગભગ 14% વિદ્યાર્થીઓ (13-15 વર્ષ) તમાકુના વ્યસની બની ગયા છે. આ પછી, શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં એક અભિયાન શરૂ થયું અને થોડી અસર જોવા મળી. પરંતુ વિદ્યાર્થીઓ દ્વારા તમાકુનો ઉપયોગ હજુ પણ ચિંતાનો વિષય છે.
આ સર્વેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે જે લોકો 20 વર્ષની ઉંમર પહેલા તમાકુનો ઉપયોગ કરવાનું શરૂ કરે છે તેમાંથી મોટાભાગના લોકો જીવનભર તેના વ્યસની બની જાય છે. તમાકુ અને ઈ-સિગારેટનો ઉપયોગ વિદ્યાર્થીઓની ઝડપી શીખવાની ક્ષમતાને અસર કરે છે.
આરોગ્ય મંત્રાલયે તમાકુ મુક્ત કેમ્પસ માટે માર્ગદર્શિકા બનાવી હતી. તે દરેક સંસ્થાને મોકલવામાં આવી છે. તમાકુ મુક્ત કેમ્પસમાં એવી સંસ્થાઓનો સમાવેશ થાય છે જે કેમ્પસની અંદર અને બહાર (100 યાર્ડ સુધી) તમાકુ ઉત્પાદનોના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ મૂકે છે. આ માટે સંસ્થાઓએ વ્યાપક નીતિઓ બનાવી છે. યુનિવર્સિટી અને કોલેજોમાં તમાકુ મુક્ત વિસ્તારના બોર્ડ લગાવવા જરૂરી છે. આ સંસ્થાઓએ નિયમિતપણે તમાકુ નિયંત્રણ કાર્યક્રમો યોજવાના હોય છે. ઈ-સિગારેટ પરના પ્રતિબંધના અસરકારક અમલીકરણ અંગે આરોગ્ય મંત્રાલય સમયાંતરે રાજ્યોને પણ પત્ર લખે છે. દેશમાં ઈ-સિગારેટ પરનો પ્રતિબંધ 2019થી અમલમાં છે.
સંસ્થાઓ કડક પગલાં લે તો જ ફાયદો
શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં તમાકુના ઉપયોગ પરનો પ્રતિબંધ પહેલેથી જ અમલમાં છે. આ હોવા છતાં, વિદ્યાર્થીઓ કેમ્પસ અને હોસ્ટેલમાં સરળતાથી ઈ-સિગારેટ અને તમાકુ ઉત્પાદનો મેળવે છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે UGC દ્વારા માત્ર લખવાથી હેતુ પૂરો થશે નહીં. જ્યાં સુધી યુનિવર્સિટીઓ અને કોલેજો તેમની જવાબદારી યોગ્ય રીતે નિભાવશે નહીં ત્યાં સુધી આ સમસ્યા યથાવત રહેશે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ થાય છે કે શું શૈક્ષણિક સંસ્થાઓને ખબર નથી કે વિદ્યાર્થીઓ સરળતાથી કેવી રીતે અને ક્યાંથી નશો કરે છે?
યુજીસીના ધ્યાનમાં આવ્યું છે કે ઈ-સિગારેટ ઓનલાઈન સ્ટોર્સ અને સ્થાનિક વિક્રેતાઓ દ્વારા ઉપલબ્ધ છે. સ્ટુડન્ટ્સને સ્ટેશનરી સ્ટોર્સની મિલીભગતથી ઈ-સિગારેટ પણ મળે છે. આવી સ્થિતિમાં જ્યાં સુધી યુનિવર્સિટી પ્રશાસન કડક કાર્યવાહી નહીં કરે ત્યાં સુધી વિદ્યાર્થીઓના ભવિષ્ય સાથે રમત રમાતી રહેશે.
