EV: સરકારના જણાવ્યા અનુસાર, ઇલેક્ટ્રિક બસ, એમ્બ્યુલન્સ અને ટ્રક જેવા ઇલેક્ટ્રિક વાહનોના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવા માટે કુલ રૂ. 14,335 કરોડના ખર્ચ સાથેની બે મોટી યોજનાઓને મંજૂરી આપવામાં આવી.
કેન્દ્ર સરકાર EV મોરચે ‘ઝડપી’ નિર્ણયો લઈ રહી છે અને ઝડપથી ભંડોળ પણ બહાર પાડી રહી છે. કેન્દ્રીય કેબિનેટે બુધવારે EV સેક્ટર પર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયો લીધા. સરકારના જણાવ્યા અનુસાર, ઇલેક્ટ્રિક બસ, એમ્બ્યુલન્સ અને ટ્રક જેવા ઇલેક્ટ્રિક વાહનોના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવા માટે કુલ રૂ. 14,335 કરોડના ખર્ચ સાથેની બે મોટી યોજનાઓને મંજૂરી આપવામાં આવી છે. આમાંની પ્રથમ યોજના રૂ. 10,900 કરોડના ખર્ચ સાથેની પીએમ ઇ-ડ્રાઇવ યોજના છે જ્યારે બીજી રૂ. 3,435 કરોડના બજેટ સાથે પીએમ-ઇ-બસ સર્વિસ-પેમેન્ટ સિક્યોરિટી મિકેનિઝમ (પીએસએમ) યોજના છે. આવો અમે તમને એ પણ જણાવીએ કે સરકારે આ યોજનાઓને લઈને કેવા પ્રકારની માહિતી આપી છે.
PM ઇ-ડ્રાઇવ FAMEનું સ્થાન લેશે
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં મળેલી કેન્દ્રીય કેબિનેટની બેઠકમાં આ યોજનાઓને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે કહ્યું કે પીએમ ઈ-ડ્રાઈવ યોજના પ્રદૂષણ ઘટાડવાની દિશામાં એક મોટો નિર્ણય છે. બે વર્ષની PM ઇલેક્ટ્રિક ડ્રાઇવ રિવોલ્યુશન ઇન ઇનોવેટિવ વ્હીકલ એન્હાન્સમેન્ટ (PM e-Drive) સ્કીમ માર્ચ 2024 સુધી FAME પ્રોગ્રામનું સ્થાન લેશે. હાઇબ્રિડ અને ઇલેક્ટ્રિક વાહનોના ઝડપી અમલીકરણ અને ઉત્પાદન માટે એપ્રિલ, 2015માં FAME પ્રોગ્રામ શરૂ કરવામાં આવ્યો હતો.
88,500 ચાર્જિંગ સ્ટેશન સ્થાપિત કરવામાં આવશે
પીએમ ઈ-ડ્રાઈવ યોજના 24.79 લાખ ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલર, 3.16 લાખ ઈ-થ્રી-વ્હીલર અને 14,028 ઈ-બસને સપોર્ટ કરશે. પીએમ ઈ-ડ્રાઈવ યોજના હેઠળ 88,500 ચાર્જિંગ સ્ટેશનોને પણ સપોર્ટ આપવામાં આવશે. તેનાથી ઇલેક્ટ્રિક વાહનોની લાંબા અંતરની મુસાફરી સંબંધિત ચિંતાઓને દૂર કરવામાં મદદ મળશે. એક સત્તાવાર નિવેદન અનુસાર, ભારે ઉદ્યોગ મંત્રાલય આ યોજના હેઠળ માંગ પ્રોત્સાહનોના લાભો મેળવવા માટે ઈ-વાઉચર ઓફર કરશે. EV ની ખરીદી સમયે, ખરીદનાર આ યોજનાના પોર્ટલ પરથી આધાર-પ્રમાણિત ઈ-વાઉચર મેળવી શકશે.
સબસિડીની જોગવાઈ
નવી યોજના ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલર, ઇલેક્ટ્રિક થ્રી-વ્હીલર્સ, ઇ-એમ્બ્યુલન્સ, ઇ-ટ્રક અને અન્ય ઉભરતા ઇલેક્ટ્રિક વાહનો (EVs) ને અપનાવવા માટે રૂ. 3,679 કરોડની સબસિડી/માગ પ્રોત્સાહનો ઓફર કરે છે. આ યોજના હેઠળ, રાજ્ય પરિવહન ઉપક્રમો અને જાહેર પરિવહન એજન્સીઓ દ્વારા 14,028 ઇલેક્ટ્રિક બસોની ખરીદી માટે 4,391 કરોડ રૂપિયાની રકમ રાખવામાં આવી છે.
સ્વચ્છ અને પરવડે તેવી ઉર્જા ક્ષેત્રે સક્રિય CESL 40 લાખથી વધુ વસ્તી ધરાવતા નવ શહેરોમાં પરિવહનની માંગ પર ડેટા તૈયાર કરશે. જેમાં દિલ્હી, મુંબઈ, કોલકાતા, ચેન્નાઈ, અમદાવાદ, સુરત, બેંગલુરુ, પુણે અને હૈદરાબાદનો સમાવેશ થાય છે. રાજ્યો સાથે પરામર્શ કરીને આંતર-શહેરી અને આંતર-રાજ્ય ઈ-બસોને સમર્થન આપવામાં આવશે.
ઈ-એમ્બ્યુલન્સ અને ઈ-ટ્રક માટે ફાળવણી
આ સિવાય ઈ-એમ્બ્યુલન્સની જમાવટ માટે 500 કરોડ રૂપિયા રાખવામાં આવ્યા છે. દર્દીઓના આરામદાયક પરિવહન માટે ઈ-એમ્બ્યુલન્સનો ઉપયોગ વધારવા માટે સરકારની આ એક નવી પહેલ છે. વૈષ્ણવે કહ્યું કે ઈલેક્ટ્રિક ટ્રક અપનાવવા માટે PM ઈ-ડ્રાઈવ યોજનામાં 500 કરોડ રૂપિયાની રકમ પણ આપવામાં આવી છે. આ યોજના ઇલેક્ટ્રિક ફોર-વ્હીલર માટે 22,100 ફાસ્ટ ચાર્જર, ઈ-બસ માટે 1,800 ફાસ્ટ ચાર્જર અને ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલર માટે 48,400 ફાસ્ટ ચાર્જર ઇન્સ્ટોલ કરવાની દરખાસ્ત કરે છે. ચાર્જિંગ સ્ટેશનો માટે રૂ. 2,000 કરોડનો ખર્ચ થશે.
PSM યોજના શું છે?
વૈષ્ણવે કહ્યું કે આ સમગ્ર કાર્યક્રમ ટકાઉ વિકાસમાં અને આપણો દેશ ઈલેક્ટ્રિક વાહનોના ઉપયોગ તરફ ઝડપથી આગળ વધે તે સુનિશ્ચિત કરવામાં ખૂબ મદદરૂપ થશે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે પબ્લિક ટ્રાન્સપોર્ટ ઓથોરિટી (PTAs) દ્વારા ઇ-બસોની ખરીદી અને સંચાલન માટે PM-e-Bus Service-PM સિક્યોરિટી મિકેનિઝમ (PSM) યોજના હેઠળ 38,000 ઈ-બસો શરૂ કરવા માટે રૂ. 3,435 કરોડની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે . આ યોજના નાણાકીય વર્ષ 2024-25 થી નાણાકીય વર્ષ 2028-29 સુધી 38,000 થી વધુ ઈ-બસની જમાવટને સમર્થન આપશે. આ યોજના જમાવટની તારીખથી 12 વર્ષ સુધીના સમયગાળા માટે ઈ-બસોના સંચાલનને સમર્થન આપશે.
PSM યોજના સમર્પિત ભંડોળ દ્વારા વાહન ઉત્પાદકો/ઓપરેટરોને સમયસર ચુકવણીની ખાતરી કરશે. PTA દ્વારા ચુકવણીમાં ડિફોલ્ટના કિસ્સામાં, અમલીકરણ એજન્સી CESL સ્કીમ ફંડમાંથી જરૂરી ચુકવણી કરશે, જે પાછળથી PTA/રાજ્ય/UT દ્વારા વસૂલવામાં આવશે. અગાઉ, સરકારે FAME યોજનાને બે તબક્કામાં લાગુ કરી હતી. FAME-1 અને FAME-2 હેઠળ લગભગ 16 લાખ ઇલેક્ટ્રિક વાહનોને નાણાકીય સહાય આપવામાં આવી હતી.
