Teachers Day 2024: હિન્દુ ધર્મના 10 મહાન શિક્ષકો, જેમના જ્ઞાનથી ભારતનો વિકાસ થયો
હિન્દુ ધર્મમાં ગુરુનું સ્થાન એટલું ઊંચું છે કે તેઓ ગુરુ બ્રહ્મા, ગુરુ વિષ્ણુ, ગુરુ દેવો મહેશ્વરા તરીકે પૂજવામાં આવે છે. તેનો અર્થ એ છે કે ગુરુ બ્રહ્મા (સર્જક), વિષ્ણુ (સંરક્ષક) અને મહેશ્વર (વિનાશક) નું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
હિન્દુ ધર્મમાં ગુરુ-શિષ્ય પરંપરાનો લાંબો ઈતિહાસ છે. ગુરુને ભગવાન સમાન માનવામાં આવે છે, કારણ કે તે શિષ્યને જ્ઞાન અને સત્યના માર્ગ પર ચાલવાની પ્રેરણા આપે છે. ગુરુને જ્ઞાન, ધર્મ અને નૈતિકતાનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે. હિંદુ ધર્મમાં શિક્ષકનું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ સ્થાન છે. એક સારા ગુરુ જ શિષ્યને અજ્ઞાનના અંધકારમાંથી બહાર કાઢીને જ્ઞાનના પ્રકાશ તરફ લઈ જાય છે. તે શિષ્યના જીવનને યોગ્ય દિશા આપવામાં અને તેને આત્મસાક્ષાત્કાર તરફ પ્રેરિત કરવામાં પણ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. ભારતીય પરંપરાઓમાં, ગુરુને મૂલ્યોના વાહક માનવામાં આવે છે. તે શિષ્યને નૈતિકતા, ધર્મ અને જીવન મૂલ્યોનું પાલન કરવાનું શીખવે છે. જ્યાં શિષ્ય પોતાના ગુરુ પાસેથી દીક્ષા લે છે અને પોતાના જીવનનો હેતુ સિદ્ધ કરે છે.
હિંદુ ધર્મના 10 મહાન શિક્ષકો
મહર્ષિ વેદવ્યાસ
મહર્ષિ વેદવ્યાસને હિન્દુ ધર્મના મહાન આચાર્યોમાંના એક ગણવામાં આવે છે. તેમણે વેદોનું વિભાજન કર્યું અને મહાભારતની રચના કરી, જે આજે પણ જ્ઞાનનો અમર્યાદ સ્ત્રોત છે.
આદિ શંકરાચાર્ય
આદિ શંકરાચાર્ય, જેમણે અદ્વૈત વેદાંતનો પ્રચાર કર્યો, તેમણે સનાતન ધર્મની પુનઃસ્થાપના કરી. તેમણે મઠોની સ્થાપના કરીને જ્ઞાનનો ફેલાવો કર્યો, જેણે ભારતીય સંસ્કૃતિ અને આધ્યાત્મિકતાને નવી દિશા આપી.
સ્વામી વિવેકાનંદ
ટીચર્સ ડે સ્પેશિયલના 10 મહાન શિક્ષકોની યાદીમાં સ્વામી વિવેકાનંદનું નામ પણ સામેલ છે. તેમણે ભારતીય ફિલસૂફી અને યોગને પશ્ચિમી વિશ્વમાં લાવ્યા. તેમણે વેદાંતના મૂલ્યો રજૂ કરીને ભારતીય સમાજના આધ્યાત્મિક જાગૃતિ અને પુનર્નિર્માણમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. જેની અસર ભારતના વિકાસ પર હજુ પણ જોવા મળી રહી છે.
મહર્ષિ પતંજલિ
યોગ સૂત્રોની રચના કરનાર મહર્ષિ પતંજલિ આજે પણ યોગ અને ધ્યાનના ક્ષેત્રમાં માર્ગદર્શનનો એક મહત્વપૂર્ણ સ્ત્રોત છે. તેમના જ્ઞાને યોગને સમગ્ર વિશ્વમાં લોકપ્રિય બનાવ્યો. આજે પણ તેમના નામ પર ઘણા આશ્રમ, વિશ્વવિદ્યાલય અને હોસ્પિટલો છે જ્યાં લોકોનો ઉદ્ધાર થઈ રહ્યો છે. યોગ દ્વારા તેમના જીવનનો માર્ગ સરળ બનાવવામાં આવી રહ્યો છે.
મહર્ષિ વાલ્મીકિ
રામાયણના રચયિતા મહર્ષિ વાલ્મીકિએ મર્યાદા પુરુષોત્તમ રામનો આદર્શ ભારતીય સમાજ સમક્ષ રજૂ કર્યો હતો. તેમના ઉપદેશો આજે પણ લોકોને ધર્મ અને કર્તવ્યનું પાલન કરવાનું શીખવે છે. શિક્ષક દિવસના ખાસ અવસર પર પણ લોકો ઘણી જગ્યાએ તેમના દ્વારા લખાયેલ રામાયણનો પાઠ કરે છે.
સ્વામી દયાનંદ સરસ્વતી
આર્ય સમાજની સ્થાપના કરનાર સ્વામી દયાનંદ સરસ્વતીએ વેદના જ્ઞાનનો પ્રચાર કર્યો. સામાજિક સુધારણાની સાથે તેમણે શિક્ષણ અને મહિલા અધિકારોની પણ હિમાયત કરી હતી. જે આજના ભારતના વિકાસમાં મહત્વનું યોગદાન ગણાય છે.
રામકૃષ્ણ પરમહંસ
રામકૃષ્ણ પરમહંસએ ધર્મની એકતા અને તમામ ધર્મોની સમાનતાનો સંદેશ આપ્યો હતો. તેમના શિષ્ય, સ્વામી વિવેકાનંદે તેમના વિચારોને વિશ્વ સ્તરે લઈ ગયા. ધર્મની એકતાની શક્તિ સમાજ પર કેવી અસર કરી શકે છે તે વિશેના તેમના શબ્દો આજે પણ સમાજમાં પરિવર્તન લાવવા માટે કાર્યરત છે.
સ્વામી રામતીર્થ
સ્વામી રામતીર્થે ભારતીય સમાજને આધ્યાત્મિક દ્રષ્ટિકોણથી વેદાંતના સિદ્ધાંતો સાથે જોડવાનું કામ કર્યું. તેમનું જ્ઞાન અને ઉપદેશો આજે પણ પ્રેરણા સ્ત્રોત છે.
મહર્ષિ અરવિંદ
મહર્ષિ અરવિંદ એ ભારતીય આધ્યાત્મિકતા અને રાષ્ટ્રવાદને એક સાથે જોડવાનો પ્રયાસ કર્યો. તેમણે યોગ અને ધ્યાન દ્વારા વ્યક્તિગત અને સામાજિક વિકાસનો માર્ગ બતાવ્યો. જે નવા ભારતનો પાયો નાખવામાં મહત્વપૂર્ણ હતો.
સ્વામી શિવાનંદ
સ્વામી શિવાનંદે યોગ અને આયુર્વેદ દ્વારા માનવતાની સેવા કરી. તેમના દ્વારા સ્થાપિત ડિવાઈન લાઈફ સોસાયટીએ દવા, શિક્ષણ અને આધ્યાત્મિકતાના ક્ષેત્રોમાં વ્યાપક યોગદાન આપ્યું હતું. આજના ભારતમાં પણ તેમની સેવા લોકોનું ભલું કરી રહી છે.
Disclaimer: અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી ધાર્મિક આસ્થા અને લોક માન્યતાઓ પર આધારિત છે. આ સંદર્ભે કોઈપણ પ્રકારની પુષ્ટિ કરતું નથી. સામાન્ય જનતાના હિતને ધ્યાનમાં રાખીને તે અહીં રજૂ કરવામાં આવ્યું છે.
