Adani: અમદાવાદ ખાતેનું અદાણી ગ્રુપ દ્વારા સંચાલિત એરપોર્ટ ગોલ્ડ માફીયા અને ગોલ્ડ સ્મગલરો માટે સ્વર્ગ બની ગયું છે. એરપોર્ટપરથી ગોલ્ડ સ્મગલિંગની ઘટનાઓ અને સરળતાથી ઈમિગ્રેશનમાંથી પસાર થઈ રહેલા સ્મગલરોના પેડલરોના કારણે અમદાવાદ એરપોર્ટ પર જાણે ગોલ્ડ માફિયાનું રાજ ચાલી રહ્યું છે. એરપોર્ટ સ્ટાફ અને સિક્યુરીટીના લીરેલીરો ઉડતા જોવા મળી રહ્યા છે. સરકારી તિજોરીને કરોડો રુપિયાનું નુકશાન થઈ રહ્યું હોવાની આશંકા સેવવામાં આવી રહી છે.
ગુપ્તચર એજન્સીઓના ડેટા અનુસાર, FY2024માં અમદાવાદના અદાણી ગ્રુપને લીઝ પર આપવામાં આવેલા સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ ઈન્ટરનેશનલ (SVPI) એરપોર્ટ પર ડિરેક્ટોરેટ ઑફ રેવન્યુ ઈન્ટેલિજન્સ (DRI) અને અમદાવાદ કસ્ટમ્સ દ્વારા વખતો વખત દાણચોરીથી લાવવાામાં આવતું સોનું પકડી પાડવામાં આવે છે.તાજેતરમાં પણ અધિકારીઓએ 241.1 કિલો દાણચોરી કરાયેલું સોનું જપ્ત કરવામાં આવ્યું હતું. આ નાણાકીય વર્ષ 2023માં 146.4 કિગ્રાની જપ્તીની સરખામણીમાં 65% નો વધારો દર્શાવે છે.
ભારતીય બજારમાં સોનાના ભાવમાં વધારો થતાં સોનાની દાણચોરીની ઘટનાઓ પણ ઝડપથી વધી છે. ગુપ્તચર એજન્સીઓના ડેટા અનુસાર, FY2024માં સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ ઈન્ટરનેશનલ (SVPI) એરપોર્ટ પર ડિરેક્ટોરેટ ઑફ રેવન્યુ ઈન્ટેલિજન્સ (DRI) અને અમદાવાદ કસ્ટમ્સ દ્વારા 241.1 કિલો દાણચોરી કરાયેલું સોનું જપ્ત કરવામાં આવ્યું હતું. આ નાણાકીય વર્ષ 2023માં 146.4 કિગ્રાની જપ્તીની સરખામણીમાં 65% નો વધારો દર્શાવે છે.
આ ઉછાળાથી શહેરના એરપોર્ટ પર સોનાની જપ્તી પાંચ વર્ષની ટોચે પહોંચી ગઈ છે.કસ્ટમ્સના ડેટા દર્શાવે છે કે FY24માં 170 કિલો સોનું જપ્ત કરવામાં આવ્યું હતું, જે છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં સૌથી વધુ છે. અગાઉ, નાણાકીય વર્ષ 2020માં દાણચોરીનું 107.23 કિલોગ્રામ સોનું જપ્ત કરવામાં આવ્યું હતું. કસ્ટમ્સના ડેટા દર્શાવે છે કે FY24માં 170 કિલો સોનું જપ્ત કરવામાં આવ્યું હતું, જે છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં સૌથી વધુ છે. અગાઉ, નાણાકીય વર્ષ 2020માં દાણચોરીનું 107.23 કિલોગ્રામ સોનું જપ્ત કરવામાં આવ્યું હતું.
સિનિયર કસ્ટમ્સ અધિકારીઓએ અંગ્રેજી ન્યૂઝ પેપરને જણાવ્યું હતું કે સોનાની દાણચોરી માટે ઉપયોગમાં લેવાતા ચોક્કસ માર્ગો કડક દેખરેખ હેઠળ રાખવામાં આવે છે. એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, ગોલ્ડ માફિયાઓ અને તેમના પેડલરો સતત તેમની પદ્ધતિઓ બદલી નાખે છે. સત્તાવાળાઓએ આંતરરાષ્ટ્રીય દાણચોરીના વલણો અને સોનું છુપાવવાની નવી પદ્ધતિઓ પ્રત્યે સતર્ક રહેવું જોઈએ.
દાણચોરી માટે ગ્રીન કોરિડોરનો એરપોર્ટ પર ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
વિગતો મુજબ ગોલ્ડ માફિયાઓ પોતાના પેડલરોના ફોટા અને કેટલાક કોડવર્ડ સાથેના ઓળખ માટેની નિશાનીઓ અધિકારીઓને આગોતરી રીતે મોકલી આપે છે અને તેના આધારે પેડલરોને આસાનીથી ઈમિગ્રેશનમાં પસાર કરી દેવામાં આવે છે. એક અંદાજ મુજબ ટેક્સ ચોરી અને ડ્યુટીની ચોરી કરવા માટે દાણચોરો નવા નવા અખતરા કરતા હોય છે. કસ્ટમ સ્ટાફ, સિક્યુરીટી સ્ટાફ અને એરપોર્ટના સ્ટાફના મેળાપીપણા વિના આ સંભવ નહીં હોવાનું પણ સૂત્રો જણાવી રહ્યા છે. ક્વોલિટી કેસ કરવામાં આવે છે પરંતુ મોટા મગરમચ્છો હાથમાં આવતા નથી, પેડલરો જ હાથમાં આવે છે. દુબઈ બેઠેલા ગોલ્ડ માફિયાઓનો વાળ પણ વાંકો થતો નથી.
જ્વેલર્સના મતે, સોનાના ભાવમાં તીવ્ર વધારો થવાથી વધુ લોકો ડ્યુટી અને ટેક્સથી બચવા માટે અનધિકૃત માધ્યમો દ્વારા સોનું ખરીદે છે.
ઈન્ડિયા બુલિયન એન્ડ જ્વેલર્સ એસોસિએશન (IBJA)ના નેશનલ ડિરેક્ટર હરેશ આચાર્યએ જણાવ્યું હતું કે, “ભૌગોલિક રાજકીય અનિશ્ચિતતા, ભારત અને યુ.એસ.માં ચૂંટણીનું વર્ષ, ઊંચો ફુગાવો અને વધતી જતી તકરારના કારણે આંતરરાષ્ટ્રીય સોનાના ભાવ ઘટીને રૂ. 83.5 થઈ રહ્યા છે. ડ્યુટી અને ટેક્સ ઉમેર્યા પછી ભારતમાં સોનાની અસરકારક કિંમત વધુ વધી ગઈ છે.”
2020 થી નાણાકીય વર્ષ 2024 સુધીમાં સોનાના ભાવમાં અંદાજે 79% નો વધારો થયો છે.
સોમવારે સ્થાનિક બજારમાં સોનાની કિંમત 77,000 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ હતી, જે 31 માર્ચ, 2020ના રોજ 43,000 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ હતી. સુત્રોનું કહેવું છે કે સોના પરની બેઝિક કસ્ટમ ડ્યુટીમાં વધારો થયા બાદ સોનાની દાણચોરી વધી છે. 12.5% કસ્ટમ ડ્યુટી, 2.5% એગ્રીકલ્ચર સેસ, 3% GST અને 0.1% આયાતકાર પ્રીમિયમ સહિત 18% સુધીના કર અને ડ્યુટીથી દાણચોરોને ફાયદો થાય છે. આ ચોરીને કારણે પ્રતિ કિલોગ્રામ રૂ. 13.86 લાખથી વધુનો નફો થયો. કેરિયર કોસ્ટ (રૂ. 35,000), થાઇલેન્ડ અથવા મિડલ ઇસ્ટની રિટર્ન ટિકિટ (રૂ. 30,000) અને ત્રણ દિવસના રોકાણ (રૂ. 35,000) જેવા ખર્ચને બાદ કર્યા પછી, દાણચોરીના સોનાના કિલોગ્રામ દીઠ અસરકારક નફો રૂ. 12.86 લાખ છે.
છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓમાં ગુજરાતમાં ડ્યુટી પેઇડ સોનાની આયાતમાં ઘટાડો થયો છે.
અમદાવાદ સ્થિત બુલિયન વેપારીએ જણાવ્યું હતું કે, “સોનાની વધતી જતી અનૌપચારિક ખરીદીને કારણે તે સ્થાનિક બજારમાં 2.5-3% ડિસ્કાઉન્ટ પર ઉપલબ્ધ છે, જેના કારણે જ્વેલર્સ અને બુલિયન ટ્રેડર્સ જેઓ નિયમોનું પાલન કરે છે તેઓને નુકસાન થાય છે. બજાર તરફ દોરી જવાથી વિક્ષેપ પડે છે અને સરકારી તિજોરીને નુકસાન થાય છે જે ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓને નાણાં પૂરાં પાડે છે.”
