Mohini Ekadashi 2024: મોહિની એકાદશીનું વિશેષ મહત્વ છે, આ વ્રત દરેક દુ:ખ, દોષ અને કષ્ટ દૂર કરનાર માનવામાં આવે છે. જાણો મોહિની એકાદશી માટે આ વ્રતની પૂજાનો સમય, પદ્ધતિ અને ફાયદા.
હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ, વૈશાખ મહિનામાં શુક્લ પક્ષની એકાદશી તિથિએ મોહિની એકાદશી વ્રત રાખવામાં આવે છે. વાસ્તવમાં દરેક મહિનામાં બે એકાદશી હોય છે. એક શુક્લ પક્ષમાં અને એક કૃષ્ણ પક્ષમાં, પરંતુ મોહિની એકાદશીનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. આ દિવસે શ્રી હરિએ મોહિનીનો અવતાર લીધો હતો અને વિશ્વને રાક્ષસોથી બચાવ્યું હતું.
મુસીબતોનો નાશ કરનારી મોહિની એકાદશી
19 મે 2024 ના રોજ મોહિની એકાદશી વ્રત રાખવામાં આવશે. આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુના મોહિની અવતારની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ વ્રત રાખવાથી વ્યક્તિની તમામ પરેશાનીઓ દૂર થઈ જાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે મોહિની એકાદશીનું વ્રત દરેક પ્રકારના દુ:ખને દૂર કરનાર, તમામ પાપોને દૂર કરનાર અને ઉપવાસોમાં શ્રેષ્ઠ ઉપવાસ છે. આ વ્રતની અસરથી માણસ આસક્તિની જાળમાંથી મુક્ત થઈને વિષ્ણુની દુનિયાને પ્રાપ્ત કરે છે.
મોહિની એકાદશીનું વ્રત કરવાથી લાભ થાય છે
મોહિની એકાદશીનું વ્રત કરવાથી લાભ થાય છેમોહિની એકાદશીના દિવસે પૂજા કરવાથી મનને શાંતિ મળે છે અને ધન, કીર્તિ અને કીર્તિમાં વધારો થાય છે. આ દિવસે બ્રહ્માંડના સર્જક ભગવાન વિષ્ણુ અને માતા લક્ષ્મીની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત તેમના માટે ઉપવાસ પણ રાખવામાં આવે છે. આ વ્રતના પુણ્યથી ભક્ત દ્વારા અજાણતાં થયેલા તમામ પાપો દૂર થઈ જાય છે. ભગવાન વિષ્ણુના આશીર્વાદ પણ પ્રાપ્ત થાય છે.
વૈભવી જીવન જીવવા માટે લોકો મોહિની એકાદશીનું વ્રત રાખે છે. આ દિવસે ઉપવાસ અને પૂજા કરવાથી સાધક સુખ અને સૌભાગ્યની પ્રાપ્તિ કરે છે. આ સિવાય ઘરમાં સુખ-સમૃદ્ધિ પણ રહે છે આ વખતે મોહિની એકાદશી પર 3 શુભ યોગ બની રહ્યા છે.
મોહિની એકાદશી 2024 તિથિ
વૈશાખ શુક્લ એકાદશી તિથિનો પ્રારંભ: મે 18, 2024, સવારે 11:23 વાગ્યે
વૈશાખ શુક્લ એકાદશીની તારીખ સમાપ્ત થાય છે: મે 19, 2024, બપોરે 01:50 વાગ્યે
ઉદયતિથિના આધારે 19 મે 2024ના રોજ મોહિની એકાદશી વ્રત રાખવામાં આવશે.
મોહિની એકાદશી પર શુભ યોગ (મોહિની એકાદશી 2024 શુભ યોગ)
આ વખતે મોહિની એકાદશી પર અનેક શુભ યોગો બની રહ્યા છે. આ યોગોને જ્યોતિષની દૃષ્ટિએ ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. આ યોગોમાં મોહિની એકાદશીનું વ્રત રાખવાથી અને ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવાથી ઘણો ફાયદો થાય છે.
અમૃત યોગ: 19 મેના રોજ સવારે 05:28 થી 20 મેના રોજ સવારે 03:16 કલાકે
સિદ્ધિ યોગ: 18મી મે સવારે 11:25 થી 19 મેના રોજ બપોરે 12:11 સુધી
ભાદરવાસ યોગ
મોહિની એકાદશી પર દુર્લભ ભાદરવાસ યોગ રચાઈ રહ્યો છે. આ દિવસે ભદ્રા બપોરે 1.50 વાગ્યા સુધી અધધધ રહેશે. ભદ્રાના અંડરવર્લ્ડમાં રોકાણ દરમિયાન ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવાથી સાધકની તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. તેની સાથે જીવનમાં પ્રવર્તતા દુ:ખ અને પરેશાનીઓ પણ દૂર થઈ જાય છે.
આ દિવસે અમૃત સિદ્ધિ યોગ અને સર્વાર્થ સિદ્ધિ યોગ સવારે 05:28 થી 20મી મેના રોજ બપોરે 03:16 સુધી રચાઈ રહ્યો છે. આ ઉપરાંત મોહિની એકાદશી પર સિદ્ધિ યોગનો સંયોગ પણ બની રહ્યો છે.
એકાદશી વ્રત યજ્ઞ કરતાં વધુ ફળ આપે છે
પુરાણ અને સ્મૃતિ ગ્રંથોમાં એકાદશી વ્રત
સ્કંદ પુરાણમાં કહેવાયું છે કે હરિવસર એટલે કે એકાદશી અને દ્વાદશી વ્રત વિના તપસ્યા, તીર્થયાત્રા કે કોઈપણ પ્રકારના પુણ્ય આચરણથી મોક્ષ નથી થતો. પદ્મ પુરાણ કહે છે કે જે વ્યક્તિ એકાદશીનું વ્રત કરે છે તે ઈચ્છે છે કે નહીં, તે બધા પાપોથી મુક્ત થઈને પરમ ધામ વૈકુંઠ ધામને પ્રાપ્ત કરે છે.
કાત્યાયન સ્મૃતિમાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે એકાદશીનું વ્રત કરવું એ આઠથી એંસી વર્ષ સુધીની તમામ સ્ત્રી-પુરુષોની ફરજ છે, કોઈપણ ભેદભાવ વિના. મહાભારતમાં શ્રી કૃષ્ણએ યુધિષ્ઠિરને 24 એકાદશીના નામ અને તમામ પાપો અને દોષોથી બચવા માટે તેમનું મહત્વ જણાવ્યું છે.
એકાદશી વ્રતનું મહત્વ
- વૈદિક સંસ્કૃતિમાં, પ્રાચીન કાળથી, યોગીઓ અને ઋષિમુનિઓ ઇન્દ્રિય પ્રવૃત્તિઓને ભૌતિકવાદમાંથી દેવત્વ તરફ વાળવાનું મહત્વ આપતા આવ્યા છે. એકાદશીનો ઉપવાસ એ તે સાધનામાંથી એક છે.
- હિંદુ શાસ્ત્રો અનુસાર, એકાદશીને બે શબ્દો એક (1) અને દશા (10) છે. દશ ઇન્દ્રિયો અને મનની પ્રવૃત્તિઓને સાંસારિક વસ્તુઓમાંથી ભગવાનમાં રૂપાંતરિત કરવી એ જ સાચી એકાદશી છે.
- એકાદશીનો અર્થ છે કે આપણે આપણી 10 ઇન્દ્રિયો અને 1 મન પર નિયંત્રણ રાખવું જોઈએ. વાસના, ક્રોધ, લોભ વગેરેના ખરાબ વિચારોને મનમાં પ્રવેશવા ન દેવા જોઈએ.
- એકાદશી એક તપ છે જે માત્ર ભગવાનને અનુભવવા અને પ્રસન્ન કરવા માટે જ કરવી જોઈએ. હિંદુ ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, એકાદશી તિથિ ભગવાન વિષ્ણુને ખૂબ જ પ્રિય છે.
- પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર આ વ્રતનો મહિમા સ્વયં શ્રી કૃષ્ણએ યુધિષ્ઠિરને જણાવ્યો હતો. એકાદશી વ્રતની અસરથી વ્યક્તિને મોક્ષ મળે છે અને તમામ કાર્યો સિદ્ધ થાય છે, દરિદ્રતા દૂર થાય છે, અકાળ મૃત્યુનો ભય રહેતો નથી, શત્રુઓનો નાશ થાય છે, ધન, સમૃદ્ધિ, કીર્તિ અને પૂર્વજોના આશીર્વાદ પ્રાપ્ત થાય છે.
મોહિની એકાદશી પૂજા વિધિ
મોહિની એકાદશીના દિવસે બ્રહ્મ મુહૂર્તમાં જાગીને સ્નાન કરવું. તે પછી પીળા વસ્ત્રો પહેરીને ભગવાન વિષ્ણુને યાદ કરીને તેમની પૂજા કરો.
ત્યારબાદ ‘ઓમ નમો ભગવતે વાસુદેવાય’ મંત્રનો જાપ અવશ્ય કરો. ત્યારપછી ધૂપ, દીપ, નૈવેદ્ય વગેરેની સાથે સોળ વસ્તુઓનું દાન કરો અને રાત્રે દીપનું દાન કરો.
પીળા ફૂલ અને ફળ અર્પણ કરો. શ્રી હરિએ કોઈપણ ભૂલ માટે વિષ્ણુ પાસે ક્ષમા માંગવી જોઈએ. સાંજે ફરીથી ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરો અને રાત્રે ભજન અને કીર્તન ગાતી વખતે જમીન પર આરામ કરો.
પછી બીજા દિવસે સવારે ઊઠીને સ્નાન વગેરે કરવું. આ પછી, બ્રાહ્મણોને આમંત્રિત કરો અને તેમને ભોજન પીરસો અને તમારી ઇચ્છા મુજબ તેમને ભેટ આપો. આ પછી ઉપવાસ તોડવો.
ભગવાન વિષ્ણુએ રાખ્યું મોહિની સ્વરૂપ હતું
પૌરાણિક કથા અનુસાર, જ્યારે સમુદ્ર મંથન દરમિયાન સમુદ્રમાંથી અમૃતનું વાસણ બહાર આવ્યું, ત્યારે રાક્ષસો અને દેવતાઓ વચ્ચે વિવાદ શરૂ થયો કે અમૃતનું પાત્ર કોણ લેશે. આ પછી બધા દેવતાઓએ ભગવાન વિષ્ણુ પાસે મદદ માંગી. આવી સ્થિતિમાં, અમૃતના ઘડામાંથી રાક્ષસોનું ધ્યાન હટાવવા માટે, ભગવાન વિષ્ણુએ મોહિની નામની સુંદર સ્ત્રીના રૂપમાં પ્રગટ થયા, જેના પછી ભગવાન વિષ્ણુની મદદથી બધા દેવતાઓએ અમૃતનું સેવન કર્યું. આ દિવસે વૈશાખ શુક્લની એકાદશી તિથિ હતી, તેથી આ દિવસને મોહિની એકાદશી તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
