OTT Platform : ભારત સરકારે ઘણા પોર્ટલ અને ઓનલાઈન એડ્રેસ બનાવ્યા છે જ્યાં કોઈપણ વ્યક્તિ કોઈપણ પ્રકારની અશ્લીલ સામગ્રી અંગે ફરિયાદ નોંધાવી શકે છે.
કેટલાક દાયકાઓ પહેલા સુધી, ટીવી એ મનોરંજન જોવા માટેનું એકમાત્ર માધ્યમ હતું. આવી સ્થિતિમાં, સરકાર અને તેની સાથે સંકળાયેલા સંગઠનો માટે તેના પર બતાવવામાં આવતી સામગ્રી પર નજર રાખવાનું સરળ હતું. જોકે, હવે એવું નથી. ઈન્ટરનેટ પર હજારો OTT પ્લેટફોર્મ છે જે મનસ્વી રીતે કન્ટેન્ટ આપી રહ્યા છે. કેટલાક OTT પ્લેટફોર્મ છે જે દર્શકોને ઘણી બધી અશ્લીલ સામગ્રી પ્રદાન કરે છે. આ જ કારણ હતું કે તાજેતરમાં ભારત સરકારે આવા 18 OTT પ્લેટફોર્મ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો.
શા માટે સરકારે પ્રતિબંધ મૂક્યો
ગુરુવારે, ભારત સરકારે અશ્લીલ સામગ્રી પ્રદાન કરવા માટે 18 OTT પ્લેટફોર્મ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. આ સિવાય કેટલાક સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ્સ, 19 વેબસાઇટ્સ, 10 એપ્સ અને તેનાથી સંબંધિત 57 અલગ-અલગ સોશિયલ મીડિયા હેન્ડલ્સ પર પણ કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે. સરકારનો આરોપ છે કે આ પ્લેટફોર્મ પર મહિલાઓને અપમાનજનક રીતે દર્શાવવામાં આવી રહી છે. આ સિવાય તેના પર સંબંધોને ખોટી રીતે બતાવવાનો પણ આરોપ લાગ્યો હતો.
આ બાબતો સરકાર સુધી કેવી રીતે પહોંચે છે?
ભારત સરકારની કાર્યવાહી બાદ સોશિયલ મીડિયા પર આ સવાલ ઘણો પૂછવામાં આવી રહ્યો છે કે સરકાર અથવા સંબંધિત સંસ્થાઓને કેવી રીતે ખબર પડે કે કયા OTT પ્લેટફોર્મ અથવા સોશિયલ મીડિયા પર અશ્લીલ સામગ્રી આપવામાં આવી રહી છે. ચાલો હવે તમને જવાબ આપીએ. ખરેખર, ભારત સરકારે ઘણા પ્રકારના પોર્ટલ અને ઓનલાઈન એડ્રેસ બનાવ્યા છે, જ્યાં કોઈપણ વ્યક્તિ કોઈપણ પ્રકારની અશ્લીલ સામગ્રી અંગે ફરિયાદ નોંધાવી શકે છે.
આ ફરિયાદોના આધારે, સરકાર આ પ્લેટફોર્મ્સની તપાસ કરે છે, પછી તેમને ચેતવણી આપે છે અને પછી તેમની સામે પગલાં લે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે કોઈપણ OTT પ્લેટફોર્મ અંગે ફરિયાદ નોંધાવવા માંગતા હો, તો તમે તમારી ફરિયાદ TRAIને આ સરનામાં પર મોકલી શકો છો advqos@trai.gov.in. તમે services.india.gov.in પર જઈને પણ ફરિયાદ નોંધાવી શકો છો. આ સિવાય તમે mib.gov.in પર જઈને પણ આવા કોઈપણ પ્લેટફોર્મ વિશે ફરિયાદ કરી શકો છો.
જે કલમો હેઠળ કાર્યવાહી કરવામાં આવે છે
હાલમાં, ભારત સરકાર મધ્યસ્થી માર્ગદર્શિકા અને ડિજિટલ મીડિયા એથિક્સ કોડ નિયમો, 2021ના આધારે OTT પ્લેટફોર્મની સામગ્રીનું નિરીક્ષણ કરે છે. તેના નિયમો અનુસાર, OTT પ્લેટફોર્મ્સે તેમના પોતાના સામગ્રી વર્ગીકરણ, વય રેટિંગ અને સ્વ-નિયમનનું પાલન કરવું પડશે. જો કોઈપણ OTT પ્લેટફોર્મ આવું ન કરે, તો આ કાયદાની કલમ 67, 67A અને 67B હેઠળ, સરકારને રજૂ કરવામાં આવી રહેલી વાંધાજનક સામગ્રીને અવરોધિત કરવાનો અધિકાર છે. આ ઉપરાંત, સરકાર આવી સામગ્રીને IPCની કલમ 292 અને મહિલા અશિષ્ટ પ્રતિનિધિત્વ (પ્રતિબંધ) અધિનિયમ, 1986ની કલમ 4નું ઉલ્લંઘન પણ માને છે.
કેટલી સજા મળે છે?
આવા કિસ્સાઓમાં, IPCની કલમ 67 હેઠળ પણ કાર્યવાહી કરવામાં આવે છે. આઈપીસીની કલમ 67 મુજબ, જો કોઈ વ્યક્તિ ઈલેક્ટ્રોનિક માધ્યમથી અશ્લીલ સામગ્રી પ્રસારિત કરે છે અથવા પ્રકાશિત કરે છે અથવા કોઈને અશ્લીલ સામગ્રી ફેલાવવા માટે કારણભૂત અથવા ઉશ્કેરે છે, તો તેને ગુનો ગણવામાં આવશે. જો આવા કેસમાં પહેલીવાર દોષી સાબિત થાય તો ત્રણ વર્ષ સુધીની જેલ અને 5 લાખ રૂપિયા સુધીના દંડની જોગવાઈ છે. જ્યારે, જો કોઈ વ્યક્તિ બીજી વખત આવું કરવા માટે દોષી સાબિત થાય છે, તો પાંચ વર્ષની જેલ અને 10 લાખ રૂપિયા સુધીના દંડની જોગવાઈ છે.
