Mahashivratri 2024: સદગુરુ અનુસાર, શિવ એવા દેવ છે જેમને આદિયોગી, તપસ્વી, અઘોરી, નૃત્યાંગના, ગૃહસ્થ અને અન્ય સ્વરૂપો તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યા છે. પરંતુ શિવે આટલા અલગ-અલગ રૂપ કેમ ધારણ કર્યા, ચાલો જાણીએ-
મહાશિવરાત્રીનો પવિત્ર તહેવાર ભગવાન શિવને સમર્પિત એક મહત્વપૂર્ણ તહેવાર છે. જે દર વર્ષે ફાલ્ગુન માસના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશી તિથિએ ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે મહાશિવરાત્રી 08 માર્ચ 2024ના રોજ છે. હિન્દુ ધર્મના એક મહત્વપૂર્ણ દેવતા ભગવાન શિવ વિશે ઘણી વાર્તાઓ અને દંતકથાઓ સાંભળવામાં આવે છે. તેથી એ જાણવું જરૂરી છે કે શિવ કોણ છે? શું શિવ કોઈ પૌરાણિક કથા છે, દેવ છે, હિન્દુ સંસ્કૃતિની કલ્પના છે કે પછી શિવ સાથે કોઈ ઊંડો અર્થ સંકળાયેલો છે. ચાલો આપણે સદગુરુ પાસેથી ભગવાન શિવ વિશે જાણીએ?
સદગુરુ કહે છે કે શિવપુરાણમાં ભગવાન શિવના વિનાશક અને સુંદર બંને સ્વરૂપોનું નિરૂપણ કરવામાં આવ્યું છે. જ્યારે સામાન્ય રીતે લોકો હંમેશા તેઓ જેને દૈવી કે દિવ્ય માનતા હોય તેનું વર્ણન સારા પ્રકાશમાં કરે છે. પરંતુ શિવપુરાણમાં ક્યાંય પણ શિવના સારા કે ખરાબ સ્વરૂપમાં ઉલ્લેખ નથી. જો કોઈ એક વ્યક્તિમાં બ્રહ્માંડની તમામ લાક્ષણિકતાઓનું જટિલ મિશ્રણ હોય તો તે ‘શિવ’ છે. જે શિવને સ્વીકારે છે તે જીવનથી આગળ વધી શકે છે, કારણ કે શિવ શૂન્ય છે.
શિવ શૂન્યથી પર છે
આધુનિક વિજ્ઞાને સાબિત કર્યું છે કે આ બ્રહ્માંડની દરેક વસ્તુ શૂન્યતામાંથી આવે છે અને શૂન્યતામાં પાછી જાય છે. એટલે કે સમગ્ર બ્રહ્માંડના અસ્તિત્વનો આધાર અને મૂળભૂત ગુણવત્તા શૂન્ય છે. તેમાં હાજર તારાવિશ્વો માત્ર નાની પ્રવૃત્તિઓ છે, જે ફુવારો જેવી છે. આ સિવાય જો કંઈ હોય તો ખાલી શૂન્યતા જ હોય છે, જેને શિવ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. શિવ એ ગર્ભ છે જેમાંથી દરેક વસ્તુનો જન્મ થાય છે અને શિવ એ શૂન્યતા છે જેમાં બધું ફરી ભળી જાય છે. મતલબ કે બધું શિવમાંથી આવે છે અને શિવમાં જ જાય છે.
શિવને આદિયોગી કેમ કહેવામાં આવે છે?
દેવતા હોવા સાથે, ભગવાન શિવને આદિગુરુ અથવા આદિયોગીના રૂપમાં પણ પૂજવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે શિવ પાસેથી સૌપ્રથમ વૈદિક જ્ઞાન મેળવનાર સાત લોકોને સપ્ત ઋષિઓ કહેવામાં આવે છે. મતલબ કે યોગ, ધર્મ, કર્મ અને વૈદિક જ્ઞાનની ઉત્પત્તિ શિવ પાસેથી જ થઈ છે. તેથી જ શિવને અદયોગી તરીકે પૂજવામાં આવે છે.
શિવ કોણ છે
हरिहर्योः प्रकृतिरेका प्रत्यभेदेन रूपभेदोज्यम्।
एकस्येव नटस्यानेक विधे भेद भेदत।
બૃહધર્મ પુરાણના શ્લોક મુજબ – હરિ અને હરમાં કોઈ ભેદ નથી. જો કોઈ તફાવત હોય તો માત્ર સ્વરૂપમાં. ભલે શિવ અલગ-અલગ રૂપમાં જોવા મળે છે. પરંતુ વાસ્તવમાં તે તે છે જે તે છે.
શિવપુરાણ અનુસાર- શિવ મહેશ્વર માયાના સર્જક છે. તેનો અર્થ એ છે કે દરેક વસ્તુની બહાર. શિવ સર્વજ્ઞ છે, પ્રકૃતિના ગુણોમાં સર્વોપરી છે અને પરમ સર્વોપરી બ્રહ્મા છે. શિવ તેમની પ્રજાના રક્ષક છે, વખાણ કરવા લાયક છે અને દેવોના દેવ એટલે કે દેવાધિદેવ પણ છે. શિવને ત્યાગ, તપ, સ્નેહ અને કરુણાનું મૂર્ત સ્વરૂપ કહેવામાં આવે છે, જે સરળતાથી પ્રસન્ન થાય છે અને ઇચ્છિત પરિણામ આપે છે. શિવ સર્વવ્યાપી, સર્વજ્ઞ અને સર્વશક્તિમાન છે.
