Chanakya Niti:આચાર્ય ચાણક્યની નીતિઓ આપણા જીવનને યોગ્ય માર્ગદર્શન આપે છે. નીતિમાં સલાહ આપતાં તેઓ કહે છે કે જે વ્યક્તિ લાગણીઓમાં વહી જાય છે અથવા ઉતાવળે નિર્ણય લે છે તેને પસ્તાવા સિવાય કંઈ મળતું નથી. ચાલો જાણીએ કે ચાણક્ય આ કહેવાનો અર્થ શું છે.
આચાર્ય ચાણક્યએ પોતાની નીતિમાં ઘણી મોટી વાતો કહી છે. તેમના કેટલાક શબ્દો આજે પણ લોકો માટે કેક પર હિમસ્તરની છે. તેઓ વેદ, શાસ્ત્રો અને અર્થશાસ્ત્રના ઊંડા જ્ઞાન સાથે કુશળ વિદ્વાન હતા. ચાણક્ય તેમની નીતિશાસ્ત્ર માટે પણ જાણીતા છે. તેમણે તેમની નીતિના માધ્યમ તરીકે માનવ હિત અને કલ્યાણની વાત કરી છે. આજે અમે તમને ચાણક્યની એક નીતિ વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ જેમાં તેમણે કહ્યું છે કે જીવનમાં કેટલાક નિર્ણયો ખૂબ સમજી વિચારીને લેવા જોઈએ. આવો જાણીએ આની પાછળ શું છે ચાણક્ય નીતિ.
આચાર્ય ચાણક્યની નીતિ આ પ્રમાણે છે-
આ નીતિમાં કર્મ વિશે સમજાવતા આચાર્ય ચાણક્ય કહે છે કે કર્મનું પરિણામ વ્યક્તિની ક્રિયા હેઠળ રહે છે. મનુષ્યની બુદ્ધિ પણ કર્મ પ્રમાણે કામ કરે છે. તેમ છતાં સમજદાર લોકો કોઈ પણ કામ સમજી વિચારીને જ શરૂ કરે છે. જો તમે કોઈ પણ કામ વિચાર્યા વગર કરશો તો તમને સફળતા નહિ મળે. કોઈપણ કામ કરતા પહેલા તેની સારી નીતિ બનાવો અને પછી તે કામમાં લાગી જાઓ, તમને ચોક્કસ સફળતા મળશે.
કંઈપણ કરતા પહેલા આ વાત ધ્યાનમાં રાખો
कर्मायत्तं फलं पुंसां बुद्धि: कर्मानुसारिणी।
तथापि सुधियश्चार्याः सुविचार्यैव कुर्वते॥
ચાણક્ય કહે છે કે માણસને તેના કર્મોનું ફળ મળે છે. તેમનું કહેવું છે કે દરેક બાબતને સારી રીતે વિચારીને અને મૂલ્યાંકન કર્યા પછી જ કામ કરવું જોઈએ. એકંદરે તેમનું કહેવું છે કે કોઈ પણ કામ અચાનક વિચાર્યા વિના શરૂ કરવું યોગ્ય નથી. આપણે જે પણ કામ કરવા જઈએ છીએ, તેના વિશે પહેલા ગંભીરતાથી વિચારો અને તે કામ યોગ્ય તૈયારી સાથે કરવું વધુ સારું છે. જીવનમાં નિર્ણયો લેવા જરૂરી છે પણ તેમાં વિચાર-વિમર્શ પણ જરૂરી છે. જે લોકો ઉતાવળમાં નિર્ણય લે છે તેઓ દરેક પગલે નિરાશ થાય છે, જ્યારે તેઓ કોઈ પણ કાર્ય ચોક્કસ યોજના બનાવીને કરે છે તો મનમાં સ્વીકારવામાં આવે છે કે આ કામ હું કેમ કરી રહ્યો છું અને તેનું પરિણામ શું આવશે. એકવાર મન કોઈ વાત સ્વીકારી લે પછી વ્યક્તિ ગમે તેટલી વાર નિરાશ થઈ જાય પણ તેની હિંમત તૂટતી નથી. એવું પણ કહેવાય છે કે મનથી હારનાર પરાજય પામે છે, મન જીતનારનો વિજય થાય છે.
