World: મહાત્મા ગાંધી પ્રથમ NRI હતા જે વર્ષ 2015માં દક્ષિણ આફ્રિકાથી ભારત આવ્યા હતા. આ દિવસ 2003 થી તેમની ભારત મુલાકાતની યાદમાં ઉજવવામાં આવે છે. જાણો આ પ્રવાસી ભારતીય દિવસનો અર્થ. વિશ્વભરના NRI અને ભારત પ્રત્યેનો તેમનો પ્રેમ દેશ માટે કેવી રીતે ફાયદાકારક બની રહ્યો છે.
આજે 9મી જાન્યુઆરી પ્રવાસી ભારતીય દિવસ છે. આ ખાસ દિવસની ઉજવણી 2003માં અટલજીની સરકારે શરૂ કરી હતી. મહાત્મા ગાંધી પ્રથમ પ્રવાસી ભારતીય હતા. તેઓ 9 જાન્યુઆરી 1915ના રોજ દક્ષિણ આફ્રિકાથી ભારત પાછા ફર્યા અને દેશમાં આઝાદીની જ્યોત ફરી પ્રજ્વલિત કરી. પ્રવાસી ભારતીય દિવસ તેમની પરત ફરવા અને સ્વતંત્રતા સંગ્રામની શરૂઆતની યાદમાં ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે, વિવિધ ક્ષેત્રોમાં વિશેષ સિદ્ધિઓ હાંસલ કરનાર NRIનું સન્માન કરવામાં આવે છે. પ્રવાસી ભારતીય દિવસ પર, વિશ્વભરમાં હાજર રહેલા NRI એટલે કે વિદેશી ભારતીયોની સંખ્યા જાણો. ભારતમાંથી દર વર્ષે કેટલા લોકો વિદેશ જાય છે? આ NRIs ભારતીય અર્થવ્યવસ્થામાં મોટી રકમનું યોગદાન આપીને પોતાના દેશ પ્રત્યેની ફરજ સમજીને કામ કરી રહ્યા છે.
પ્રવાસી ભારતીય દિવસ એ વિવિધતામાં એકતાનું પ્રતિક છે.
2024 માં, પ્રવાસી ભારતીય દિવસ 9 જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે. આ મુખ્ય કાર્યક્રમનું આયોજન વિદેશ મંત્રાલય દ્વારા કરવામાં આવે છે અને ભારતના વિવિધ પ્રદેશોની વિવિધતા અને પ્રગતિ દર્શાવતી વિવિધ શહેરોમાં યોજાય છે. જોકે, કોરોનાને કારણે 2021માં પ્રવાસી ભારતીય દિવસની ઉજવણી થઈ શકશે નહીં. પરંતુ આ સિવાય આ કોન્ફરન્સ 2003 થી સતત ઉજવવામાં આવી રહી છે.
મોદી સરકારે 2013માં સુધારો કર્યો હતો.
જો કે, વર્ષ 2003માં અટલજીની એનડીએ સરકાર દ્વારા પ્રથમ વખત પ્રવાસી ભારતીય દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી. અટલજીની સરકારે જ એનઆરઆઈનું મહત્વ સમજ્યું અને આ દિવસની શરૂઆત કરી. ત્યારથી તેની સતત ઉજવણી થવા લાગી. ત્યારપછી પીએમ મોદીના પ્રથમ કાર્યકાળ દરમિયાન વર્ષ 2015માં તેમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો હતો અને ત્યારથી દર વર્ષે ઈન્ડિયન ઓવરસીઝ ડેની ઉજવણી થવા લાગી.
NRIs તેમના વતન પૈસા મોકલવામાં મોખરે છે.
સ્થળાંતર કરનારાઓ પાસેથી રેમિટન્સ મેળવનારા દેશોમાં ભારત ટોચ પર છે. સ્થળાંતર કરનારાઓએ માત્ર સૌથી વધુ નાણા મોકલ્યા જ નહીં પરંતુ અગાઉની સરખામણીમાં તેમાં લગભગ 20 ટકાનો વધારો પણ કર્યો. કોરોના રોગચાળાને કારણે વિશ્વ જ્યારે આર્થિક અને આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહ્યું હતું ત્યારે પણ ભારતની બહાર રહેતા વિદેશીઓએ દેશમાં નાણાં મોકલવાનું ચાલુ રાખ્યું હતું. ભારતને કુલ 111.2 બિલિયન ડોલર મળ્યા છે.
એનઆરઆઈએ વિદેશમાં ભારતની પ્રતિષ્ઠા વધારી.
જો આપણે આંતરરાષ્ટ્રીય રેમિટન્સ પર નજર કરીએ તો 2020માં ભારતને 83.15 બિલિયન ડોલર મળ્યા છે. આમાં ચીન 60 અબજ ડોલર સાથે બીજા સ્થાને અને 43 અબજ ડોલર સાથે મેક્સિકો ત્રીજા સ્થાને છે. વિદેશમાં રહેતા મજૂરો અને કામદારો દ્વારા તેમના વતન મોકલવામાં આવતા નાણાંને ‘ઈન્ટરનેશનલ રેમિટન્સ’ કહેવામાં આવે છે. ભારતનું વર્ચસ્વ એ હકીકત પરથી પણ સ્પષ્ટ થાય છે કે વિશ્વભરના પ્રવાસીઓ દ્વારા તેમના દેશોમાં મોકલવામાં આવતા દર 6 ડોલરમાંથી 1 ડોલર ભારતમાં આવ્યો છે.
વિશ્વમાં કેટલા NRI છે?
જો આપણે વિશ્વમાં NRIની સંખ્યા વિશે વાત કરીએ, તો સૌ પ્રથમ ભારત છોડીને વિશ્વના અન્ય દેશોમાં સ્થાયી થયેલા લોકોને NRI કહેવામાં આવે છે. આ વિશ્વના ઘણા દેશોમાં ફેલાયેલા છે. વિશ્વના 48 દેશોમાં વસતા પ્રવાસીઓની વસ્તી લગભગ 2 કરોડ છે. જે લગભગ ઓસ્ટ્રેલિયાની વસ્તી જેટલી છે.
કેટલા ભારતીયો કામની શોધમાં વિદેશ જઈ રહ્યા છે?
યુનાઈટેડ નેશન્સે વર્લ્ડ માઈગ્રેશન રિપોર્ટ જાહેર કર્યો છે. આ મુજબ 2023માં દેશના લગભગ 1.79 કરોડ લોકો કામની શોધમાં પોતાની માતૃભૂમિ છોડી દેશે. આ ડાયસ્પોરા ભારત સરકાર માટે કોઈ શક્તિશાળી સંસાધનથી ઓછું નથી.
PM મોદીના આગમનથી પ્રવાસી ભારતીય સંમેલનમાં શું ફેરફારો થયા છે?
PM નરેન્દ્ર મોદીએ વિશ્વભરના પ્રવાસી ભારતીયોમાં ક્રાંતિકારી રીતે તેમના દેશ, તેમની માતૃભૂમિ અને તેમની માટી પ્રત્યેની ફરજની ભાવનામાં વધારો કર્યો છે. મોદી સરકારે જે ઉત્સાહથી દેશ માટે કામ કર્યું છે અને વિશ્વમાં ભારતનું ગૌરવ વધાર્યું છે, તેનો પ્રતિસાદ પીએમ મોદીની દરેક વિદેશ મુલાકાતમાં જોવા મળે છે, ત્યારે એનઆરઆઈઓ પૂરી તાકાત, જોશ અને ઉત્સાહ સાથે પીએમ મોદી અને ભારતને સમર્થન આપે છે. પ્રત્યે તેમનો ઉત્સાહ અને ખુશી વ્યક્ત કરો. અમેરિકામાં ‘હાઉડી મોદી’ હોય કે જાપાન, જર્મની, મધ્ય પૂર્વના દેશોમાં.
પીએમ મોદી એનઆરઆઈની ભાવનાઓ જાણે છે
વાસ્તવમાં પીએમ મોદીએ સમગ્ર વિશ્વમાં ભારતીયોને એક કર્યા છે. ગુજરાતમાંથી મોટી સંખ્યામાં નાગરિકો વિદેશમાં સ્થાયી થયા હોવાથી, ગુજરાતી હોવાને કારણે અને લાંબા સમયથી ગુજરાત રાજ્યના સીએમ હોવાને કારણે, પીએમ મોદી જાણે છે કે એનઆરઆઈની ‘સેન્ટિમેન્ટ્સ’ શું છે. કઈ વસ્તુઓની જરૂર છે?
બિડેનથી લઈને અલ્બેનીઝ સુધીના એનઆરઆઈમાં ‘મોદી જાદુ’ના ચાહકો
પછી તે ન્યૂયોર્કના ટાઈમ્સ સ્ક્વેર ખાતે પીએમ મોદીનું સંબોધન હોય કે ઓસ્ટ્રેલિયાના સિડનીમાં ક્વાડ્રોસ બેંક એરેનામાં પીએમ મોદીનું સંબોધન હોય. અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેન, ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પથી લઈને ઑસ્ટ્રેલિયન પીએમ એન્થોની આલ્બેનીઝ એનઆરઆઈમાં PM મોદીની લોકપ્રિયતા જોઈને આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા છે અને પોતે PM મોદીને મળ્યા છે અને તેમને આ ‘મોદી જાદુ’ માટે અભિનંદન પાઠવ્યા છે.
