શું તમે જાણો છો કે દેશના પ્રથમ શિક્ષણ મંત્રી મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદની જન્મજયંતિને દેશભરમાં રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ તેમની સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો…
ભારતમાં દર વર્ષે 11 નવેમ્બરે રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસનો હેતુ શિક્ષણના મહત્વ વિશે જનજાગૃતિ ફેલાવવાનો છે. આ દિવસ ભારતના પ્રથમ શિક્ષણ મંત્રી મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદની જન્મજયંતિ નિમિત્તે ઉજવવામાં આવે છે. આજે અમે તમને દેશના પહેલા શિક્ષણ મંત્રી સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ, ચાલો જાણીએ…
મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદનો જન્મ 11 નવેમ્બર 1888ના રોજ થયો હતો. આઝાદ મહાન સ્વાતંત્ર્ય સેનાની, શિક્ષણવિદ, પત્રકાર અને લેખક હતા. મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદે ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસના અધ્યક્ષ તરીકે પણ સેવા આપી છે. તેઓ ભારતના પ્રથમ શિક્ષણ મંત્રી તરીકે નિયુક્ત થયા હતા. તેમણે દેશની શિક્ષણ પ્રણાલીને આધુનિક બનાવવા અને તેને બધા માટે સુલભ બનાવવામાં મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપ્યું છે.
મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદે શિક્ષણને ભારતના વિકાસનો આધાર ગણાવ્યો હતો. આઝાદે શિક્ષણને બિનસાંપ્રદાયિક અને સમાન રીતે સુલભ બનાવવા પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે પ્રાથમિક શિક્ષણને ફરજિયાત અને મફત બનાવવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો. આ સિવાય મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદે યુનિવર્સિટી શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ઘણી સંસ્થાઓ પણ સ્થાપી હતી.
દેશના પ્રથમ શિક્ષણ મંત્રી સાથે જોડાયેલા આ કેટલાક ખાસ તથ્યો છે.
- દેશના પ્રથમ શિક્ષણ મંત્રીનું અસલી નામ ‘અબુલ કલામ ગુલામ મુહિઉદ્દીન’ હતું, જે પાછળથી મૌલાના આઝાદ તરીકે ઓળખાવા લાગ્યા.
- શિક્ષણ મંત્રીએ તેમની અટક તરીકે ‘આઝાદ’ અપનાવ્યું હતું.
- મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદે પત્રકાર તરીકેના તેમના કામ દ્વારા લોકપ્રિયતા મેળવી હતી.
- મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદે નાનપણથી જ ઉર્દૂ ભાષામાં કવિતા લખવાનું શરૂ કર્યું હતું.
- તેઓ 1923માં માત્ર 35 વર્ષની વયે ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસના અધ્યક્ષ બન્યા હતા.
- તેમને ‘ખિલાફત ચળવળ’ (1919-26)ના નેતા બનાવવામાં આવ્યા હતા.
- આઝાદે શિક્ષણ પ્રણાલીના આધુનિકીકરણ અને સુલભ બનાવવામાં વિશેષ યોગદાન આપ્યું હતું.
- મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદને સ્વતંત્ર ભારતના પ્રથમ શિક્ષણ મંત્રી બનાવવામાં આવ્યા હતા.
- આઝાદની જન્મજયંતિ ભારતમાં રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
- મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદને વર્ષ 1992માં મરણોત્તર ભારત રત્ન એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો.
