CPCB માં કારકિર્દી: સેન્ટ્રલ પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડ અને આવા અન્ય સ્થળોએ નોકરી મેળવવા માટે કયા અભ્યાસની જરૂર છે. કયો વિષય લઈને અહીં કારકિર્દી બનાવી શકાય? અમને વિગતોમાં જણાવો.
પ્રદૂષણને કારણે દિલ્હીની શાળાઓ બે દિવસ માટે બંધ છે. આપણે ઘણીવાર જોઈએ છીએ કે શિયાળાની શરૂઆત સાથે, એર ક્વોલિટી ઈન્ડેક્સ (AQI)ની વારંવાર ચર્ચા થાય છે. જ્યારે તે જોખમના સ્તરને પાર કરે છે, ત્યારે આ સંદર્ભે જરૂરી પગલાં લેવામાં આવે છે. ઘણા પરિમાણો છે જેના આધારે AQI નક્કી કરવામાં આવે છે. આની ચર્ચા ઘણી થાય છે પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે તેને કોણ માપે છે, પર્યાવરણમાં વધી રહેલા પ્રદૂષણ તરફ સરકાર અને જનતાનું ધ્યાન કોણ દોરે છે. આ દિશામાં પગલાં ભરવાની જવાબદારી કોની છે? આજે આપણે જાણીએ આવા સવાલોના જવાબ.
આ ક્ષેત્રમાં કારકિર્દી બનાવવા માંગો છો?
જો તમે વધતા વાયુ પ્રદૂષણ અને પર્યાવરણને અસર કરતા અન્ય ઘણા પરિબળો વિશે પણ ચિંતિત છો અને આ વિસ્તાર તમારા રસનો છે, તો એવી કેટલીક જગ્યાઓ છે જ્યાં તમે કામ કરી શકો છો. પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રાલય પર્યાવરણ, આબોહવા અને જંગલોના રક્ષણ માટે કામ કરે છે. આ અંતર્ગત ઘણા લોકોને કામ મળે છે અને પર્યાવરણ માટે ઘણું બધું કરે છે.
આ એક મંત્રાલય હતું પરંતુ જો આ શ્રેણીમાં સૌથી વધુ સક્રિય સંસ્થાની વાત કરીએ તો તે છે કેન્દ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડ. CPCB પ્રદૂષણ અને પર્યાવરણ સંબંધિત દરેક નાના-મોટા પાસાઓ પર કામ કરે છે. નેશનલ સેન્ટર ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ પણ આ ક્રમમાં આવે છે.
આ અને અન્ય સંસ્થાઓ છે
સીપીસીબી ઉપરાંત, આ ક્ષેત્રમાં જ્યાં કામ કરવામાં આવે છે તે છે – ઈન્ડિયા સિસ્ટમ ઑફ એર ક્વોલિટી એન્ડ વેધર ફોરકાસ્ટિંગ એન્ડ રિસર્ચ (SAFAR), દિલ્હી પ્રદૂષણ નિયંત્રણ સમિતિ, કર્ણાટક અને તમિલનાડુ રાજ્ય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડ, IQAir, પશ્ચિમ બંગાળ પ્રદૂષણ નિયંત્રણ. બોર્ડ, સેન્ટ્રલ પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડ 2, એરનોવ, પર્પલ એર વગેરે. દરેક રાજ્યમાં વિવિધ સંસ્થાઓ છે જે AQI થી લઈને પર્યાવરણ સંબંધિત અન્ય બાબતો પર કામ કરે છે.
સમયાંતરે નોકરીઓ આવે છે
સેન્ટ્રલ પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડથી લઈને નેશનલ સેન્ટર ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ સુધી અને રાજ્ય સ્તરની એજન્સીઓમાં, સમયાંતરે અનેક પોસ્ટ માટે નોકરીઓ આવતી રહે છે. વ્યાપક રીતે કહીએ તો, પોસ્ટ મુજબ, વિજ્ઞાનની બંને શાખાઓ એટલે કે બાયો અને મેથ્સના વિદ્યાર્થીઓ માટે નોકરીઓ છે, પરંતુ મુખ્યત્વે આ ક્ષેત્ર બાયોલોજીના વિદ્યાર્થીઓ માટે છે તેમ કહી શકાય.
આ અભ્યાસ કરો
જો તમે આ ક્ષેત્રમાં કારકિર્દી બનાવવા માંગો છો, તો બાયોલોજી બેકગ્રાઉન્ડ તમને મદદ કરશે. તમે પર્યાવરણીય વિજ્ઞાનમાં સ્નાતકની ડિગ્રી અને પીજી ડિપ્લોમા સાથે આ ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ કરી શકો છો. જો કે તમામ સંસ્થાઓમાં નોકરી મેળવવા માટે પ્રવેશ પરીક્ષા પાસ કરવી પડે છે, આ ડિગ્રીઓ પાત્ર બનવા માટે જરૂરી છે. જ્યારે સીબીપીસી સાયન્ટિસ્ટની પોસ્ટ માટે સિવિલ, કેમિકલ, એન્વાયર્નમેન્ટ, કોમ્પ્યુટર સાયન્સ અને ઈન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજીમાં સ્નાતકની ડિગ્રી ધરાવતા ઉમેદવારો જોડાઈ શકે છે. એન્વાયર્નમેન્ટલ એન્જિનિયરિંગની ડિગ્રી મદદ કરે છે.
આ ક્ષેત્ર આ ઉમેદવારો માટે છે
તમે પ્રદૂષણ નિયંત્રણ અધિકારી તરીકે કામ કરીને તમારું સ્વપ્ન પૂરું કરી શકો છો. તેવી જ રીતે નેશનલ સેન્ટર ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલમાં નોકરી મેળવવા માટે તમે MBBS, MPHS, MSc in Epidemiology, Diploma in Public Health જેવા કોર્સ કરી શકો છો. આ ક્ષેત્ર મુખ્યત્વે વિજ્ઞાન અને જીવવિજ્ઞાન પૃષ્ઠભૂમિના ઉમેદવારો માટે છે.
