દર વર્ષે કરોડો મુસ્લિમો અરબાઈન તીર્થયાત્રામાં ભાગ લે છે. તેને વિશ્વનો બીજો સૌથી મોટો ધાર્મિક મેળાવડો માનવામાં આવે છે. આમાં દરરોજ 30 લાખથી વધુ લોકો એકઠા થાય છે. એવું કહેવાય છે કે દર વર્ષે હજ કરતાં વધુ મુસ્લિમો તેમાં ભાગ લે છે. શું તમે જાણો છો કે અરેબિયન વોક શા માટે અને ક્યાં કરવામાં આવે છે?
અરબાઈન યાત્રાધામ: વિશ્વભરના મુસ્લિમોમાં અરબાઈન તીર્થયાત્રાનું ખૂબ મહત્વ છે. આ તીર્થયાત્રાને વિશ્વનો સૌથી મોટો ધાર્મિક મેળાવડો પણ કહેવામાં આવે છે. દર વર્ષે હજ યાત્રા કરતાં વધુ મુસ્લિમો અરબાઈન તીર્થયાત્રામાં ભાગ લે છે. આંકડા મુજબ, વર્ષ 2017 માં, 2.5 કરોડ લોકોએ અરબાઈન તીર્થયાત્રા અથવા કરબલા વોક અથવા કરબલા યાત્રાધામમાં ભાગ લીધો હતો. આ તીર્થયાત્રા આશુરા પછીના 40 દિવસના શોકના સમયગાળાના અંતે ઇરાકના કરબલામાં યોજાય છે. આ તીર્થયાત્રા 61 હિજરી એટલે કે વર્ષ 680 માં પ્રોફેટ મુહમ્મદના પૌત્ર અને ત્રીજા શિયા મુસ્લિમ ઇમામ હુસૈન ઇબ્ન અલીની શહાદતની યાદમાં કરવામાં આવે છે.
માનવામાં આવે છે કે હુસૈન ઇબ્ન અલી તમામ સાંસ્કૃતિક સીમાઓને પાર કરી ગયા હતા. તેમને તમામ પ્રકારની સ્વતંત્રતા, કરુણા અને સામાજિક ન્યાયનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. યાત્રાળુઓ અરબાઈન અથવા શહાદતના 40મા દિવસની અપેક્ષાએ કરબલા જાય છે, જ્યાં હુસૈન અને તેના સાથીઓને એ જ લોકો દ્વારા દગો આપવામાં આવ્યો હતો જેમણે તેમને ઈરાકમાં કુફામાં આમંત્રણ આપ્યું હતું. પાછળથી કરબલાના યુદ્ધમાં, ઉબેદ અલ્લાહ ઇબ્ને ઝિયાદની સેનાએ હુસૈનનું માથું કાપીને તેને મારી નાખ્યું.
પદયાત્રીઓને વિશેષ સુવિધા મળે છે.
કરબલાના ચાલવાના માર્ગો પર સ્વયંસેવકો યાત્રાળુઓને મફત ભોજન, રહેઠાણ અને અન્ય ઘણી સેવાઓ પૂરી પાડે છે. કેટલાક યાત્રાળુઓ લગભગ 500 કિલોમીટર દૂર ઇરાકના બસરાથી અથવા લગભગ 2,600 કિલોમીટર દૂર ઇરાનના મશહાદ અને અન્ય શહેરોથી સડક માર્ગે પ્રવાસ પૂર્ણ કરે છે. આ માર્ચને શિયા આસ્થા અને એકતાનું પ્રદર્શન માનવામાં આવે છે. જાબીર ઇબ્ને અબ્દુલ્લાહ, અતીયા ઇબ્ન સાદ સાથે, 61 હિજરીમાં અરબાઇનમાં હુસૈન ઇબ્ન અલીના પ્રથમ હજયાત્રી હતા.
શિયા શહેરો, ગામડાઓ, નગરો ખાલી થઈ ગયા
ઈરાકમાં શિયા શહેરો, નગરો અને ગામડાઓ 20 દિવસની યાત્રા માટે ખાલી થઈ ગયા. વાસ્તવમાં, આ સમય દરમિયાન શિયા મુસ્લિમો સંગઠિત રીતે તીર્થયાત્રા પર જાય છે. વર્ષ 2014 સુધીમાં, વિશ્વના 40 દેશોમાંથી 19 મિલિયનથી વધુ લોકોએ પગપાળા આ તીર્થયાત્રામાં ભાગ લીધો હતો, જેનાથી તે વિશ્વનો બીજો સૌથી મોટો ધાર્મિક મેળાવડો બન્યો હતો. ઇરાકના સરકારી મીડિયા અનુસાર, 2015 સુધીમાં આ આંકડો 22 મિલિયન શ્રદ્ધાળુઓ પર પહોંચી ગયો હતો. સમજાવો કે ભારતમાં દર ચાર વર્ષે યોજાતો હિંદુ કુંભ મેળો વિશ્વનો સૌથી મોટો ધાર્મિક મેળાવડો છે જે હાજરી આપનાર લોકોની સંખ્યાના આધારે છે. છતાં અરબાઈન તીર્થયાત્રા એ દર વર્ષે યોજાતો સૌથી મોટો મેળાવડો છે.
હજયાત્રીઓને નજફ અથવા બસરાથી કરબલા સુધીના અરબૈન વૉકમાં મફત સવલતો મળે છે . દર વર્ષે માર્ચમાં શરૂ થનારી આ યાત્રામાં પ્રદેશ, જાતિ અને સમુદાયને ભૂલીને કરોડો લોકો ભાગ લે છે. આ યાત્રામાં બાળકો અને વડીલો પણ ભાગ લે છે. પદયાત્રા દરમિયાન યાત્રાળુઓ માટે ખોરાકનો પુરવઠો, નાના દવાખાના અને દંત ચિકિત્સકો પણ ઉપલબ્ધ છે. આ તમામ સુવિધાઓ વિનામૂલ્યે ઉપલબ્ધ છે. આવાસ, ભોજન, પાણી અને તબીબી સેવાઓ પૂરી પાડવા માટે કરબલાની શેરીઓમાં તંબુઓ ગોઠવવામાં આવ્યા છે. યાત્રાળુઓ વિવિધ રંગોના ધ્વજ લઈ જાય છે. આમાં ઇમામ હુસૈનના શોકનો કાળો ધ્વજ સૌથી સામાન્ય છે.
આ કરબલા યાત્રા હજ યાત્રાથી કેવી રીતે અલગ છે?
મુસ્લિમો માટે અરબાઈન વોક અથવા કરબલા તીર્થયાત્રા કરવી ફરજિયાત નથી. તે જ સમયે, ઇસ્લામ અનુસાર, દરેક મુસ્લિમ માટે તેના જીવનમાં ઓછામાં ઓછા એક વખત હજની યાત્રા કરવી ફરજિયાત માનવામાં આવે છે. કરબલા તીર્થયાત્રા ફક્ત તે મુસ્લિમો માટે ફરજિયાત છે જેઓ તે પરવડી શકે છે. તે જ સમયે, હજના કડક નિયમો અને મર્યાદિત જગ્યાના કારણે, ખર્ચ વધુ છે. આવી સ્થિતિમાં જે મુસ્લિમો હજ કરી શકતા નથી તેમના માટે અરબાઈન વોક એક વિકલ્પ બની ગયો છે. તેથી જ વધુ મુસ્લિમ શ્રદ્ધાળુઓ હજ માટે અરબાઈન વોકમાં આવવા લાગ્યા છે.
સુન્ની કટ્ટરપંથીઓએ યાત્રાધામ પર હુમલો કર્યો
સુન્ની કટ્ટરપંથીઓ પર કરબલાની યાત્રા દરમિયાન પગપાળા યાત્રાળુઓ પર કાર બોમ્બ અથવા રોકેટ વડે હુમલો કરવાનો આરોપ છે. આવી સ્થિતિમાં, હજારો ઇરાકી પોલીસ કર્મચારીઓ અને સૈનિકો સશસ્ત્ર વાહનો અને લશ્કરી હેલિકોપ્ટર દ્વારા યાત્રાળુઓને કડક સુરક્ષા પૂરી પાડે છે. ઈરાની સલાહકારો સંયુક્ત ઓપરેશન રૂમ દ્વારા મુલાકાતીઓને સુરક્ષિત કરવામાં પણ મદદ કરે છે. 20 નવેમ્બર 2015 ના રોજ, બગદાદ, ઇરાકમાં હુસૈનિયામાં ઇરાકી પોલીસ દ્વારા એક મોટા બોમ્બ કાવતરાને નિષ્ફળ કરવામાં આવ્યો હતો, જ્યાં સુરક્ષા દળોએ 18 ઢીંગલીઓ જપ્ત કરી હતી. ષડયંત્રના ભાગરૂપે, બોમ્બથી ભરેલી આ ઢીંગલીઓને અરબૈન વોક દરમિયાન કરબલા તરફ જતા રસ્તાઓ પર વિખેરી નાખવાની હતી.
