તુલસીદાસ જયંતિ 2023: તુલસીદાસ મહાકાવ્ય રામચરિતમાનસ, હનુમાન ચાલીસા સહિત ઘણા હિંદુ ગ્રંથોના લેખક છે અને રામજીના ભક્ત છે. તુલસીદાસ જયંતિ દર વર્ષે સાવન શુક્લ પક્ષની સપ્તમીના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે.
દર વર્ષની જેમ આ વર્ષે પણ તુલસીદાસ જીની જન્મજયંતિ સાવન મહિનાના શુક્લ પક્ષની સાતમી તારીખે ઉજવવામાં આવશે. આ વર્ષે આ તારીખ 23 ઓગસ્ટ 2023 બુધવારના રોજ આવી રહી છે. આ વખતે તુલસીદાસ જીની 526મી જન્મજયંતિ ઉજવવામાં આવશે.
તુલસીદાસ જીને હિન્દી સાહિત્યના મહાન સંત, કવિ અને લેખક માનવામાં આવે છે. તેમણે હિંદુ મહાકાવ્ય મહાભારત, હનુમાન ચાલીસા અને ઘણા હિંદુ ધાર્મિક ગ્રંથોની રચના કરી હતી. ચાલો જાણીએ તુલસીદાસ જીના જીવન સાથે જોડાયેલી 21 મહત્વપૂર્ણ અને રસપ્રદ વાતો.
તુલસીદાસને 16મી સદીના મહાન સંતો અને કવિઓમાંના એક ગણવામાં આવે છે.
તુલસીદાસે મહાકાવ્ય શ્રીરામચરિતમાનસ, કવિતાવલી, જાનકીમંગલ, વિનયપત્રિકા, ગીતાવલી, હનુમાન ચાલીસા, બરવાઈ રામાયણની રચના કરી હતી.
ગોસ્વામી તુલસીદાસનો જન્મ ઉત્તર પ્રદેશના ચિત્રકૂટમાં થયો હતો.
કહેવાય છે કે તુલસીદાસજીના જન્મની સાથે જ તેમના મોંમાંથી ‘રામ’ શબ્દ નીકળી ગયો હતો. તેથી જ તેનું નામ રામબોલા પડ્યું.
હિંદુ કેલેન્ડર વિક્રમ સંવત મુજબ, તુલસીદાસનો જન્મ સંવત 1589માં થયો હતો. એડી અનુસાર, તુલસીદાસનો જન્મ 1532માં થયો હતો અને 1632માં મૃત્યુ પામ્યા હોવાનું કહેવાય છે.
ભવિષ્ય પુરાણમાં તુલસીદાસના પિતાનું નામ શ્રીધર અને તુલસીદાસની માતાનું નામ હુલસી હતું.
તુલસીદાસનો જન્મ મૂળ નક્ષત્રમાં થયો હતો અને તેમની માતાનું પણ જન્મ પછી મૃત્યુ થયું હતું.
માતાના મૃત્યુને કારણે લોકો તેને દુ:ખી સમજવા લાગ્યા અને પિતાએ પણ તેને છોડી દીધો.
આ પછી એક ગરીબ સ્ત્રી તુલસીદાસને બીજા ગામમાં લઈ ગઈ અને તેને ઉછેર્યો. થોડા સમય પછી તે મહિલાનું પણ મૃત્યુ થયું.
નાની ઉંમરે તુલસીદાસ એકલા રહેતા શીખી ગયા અને ભીખ માંગીને જીવવા લાગ્યા.
કહેવાય છે કે એકવાર તુલસીદાસ ભૂખથી પરેશાન હતા ત્યારે માતા પાર્વતી વેશ ધારણ કરીને તેમના ઘરે આવ્યા હતા અને તેમને ભાત ખવડાવ્યા હતા અને તેમને પુત્રની જેમ ઉછેર્યા હતા.
માતા પાર્વતી અને શિવજીએ તુલસીદાસને આશીર્વાદ આપ્યા અને તેના કારણે તેમનું જીવન આગળ વધ્યું.
તુલસીદાસને ગુરુ નરહરિદાસ વાલી તરીકે મળ્યા, જેમણે તેમનું પાલન-પોષણ કર્યું અને તેમને શિક્ષણ અને દીક્ષા આપીને વિદ્વાન બનાવ્યા.
જ્યારે તુલસીદાસ 29 વર્ષના થયા ત્યારે તેમના લગ્ન જ્યેષ્ઠ શુક્લ ત્રયોદશી, ગુરુવાર, સંવત 1583 ના રોજ રત્નાવલી નામની છોકરી સાથે થયા હતા. પત્ની પ્રત્યેના પ્રેમને કારણે, તુલસીદાસે ધીમે ધીમે રામ પ્રત્યેની તેમની ભક્તિ ગુમાવવાનું શરૂ કર્યું.
એકવાર તુલસીદાસની પત્ની પિહાર ગઈ હતી, ત્યારે તે પોતાની પત્નીને ખૂબ જ યાદ કરવા લાગ્યો. તુલસીદાસથી પત્નીથી છૂટા પડવાનું અસહ્ય થવા લાગ્યું અને તેને મળવા તે વરસાદ અને તોફાન વચ્ચે પોતાના સાસરે પહોંચ્યો.
પત્નીને તુલસીદાસનું આવું આવવું ગમ્યું નહીં અને તેણે કહ્યું- ‘શરમાશો નહીં, તમે નાથના દર્શન કરવા આવ્યા છો, આ હાડકાં અને ચામડી જેવું શરીર છે, તમને એવો પ્રેમ છે. નેકુ રામ સાથે હોત તો ભૂતકાળ કેમ વીતી ગયો હોત.
પત્નીના શબ્દોનો અર્થ હતો – મારા આ માંસ અને હાડકાં પ્રત્યે તને જેટલી આસક્તિ છે. જો તેનો અડધો ભાગ પણ ભગવાન રામ માટે હોત તો તમારું જીવન સુધર્યું હોત.
પત્ની પાસેથી આ સાંભળીને તુલસીદાસને દુઃખ થયું. પરંતુ આ પછી તેમનું જીવન બદલાઈ ગયું અને તેઓ રામ ભક્ત બની ગયા. આ પછી તુલસીદાસે પોતાનું સમગ્ર જીવન રામની ભક્તિમાં સમર્પિત કરી દીધું.
તુલસીદાસે ઘણી જગ્યાએ ફરવાનું શરૂ કર્યું અને લોકોને ભગવાન રામના મહિમા વિશે જણાવવાનું શરૂ કર્યું.
હનુમાજીની કૃપાથી તુલસીદાસે પણ ચિત્રકૂટ ઘાટ પર ભગવાન શ્રીરામના દર્શન કર્યા.
તુલસીદાસે ઘણા પુસ્તકો અને કૃતિઓની રચના કરી હતી, જેમાં મહાકાવ્ય શ્રીરામચરિતમાનસ વિશ્વની 100 શ્રેષ્ઠ લોકપ્રિય કવિતાઓમાં 46મા ક્રમે છે.
